TL enstrümanların özendirilmesi kapsamında uygulamaya alınan stopaj istisnası fonlara yatırımcı ilgisinin artmasında çok önemli bir rol üstlendi ve amacına uygun bir şekilde TL enstrümanlara girişlerin arttığını değerlendirmek mümkün. Sürecin başlangıcına baktığımızda 23.12.2020 tarihine dönüyoruz, bu tarih önemli çünkü bu tarihten öncesi veya sonrasında fonun alınmış olması da stopaj hesaplamalarını etkiliyor.
Bu tarihte yayınlanan 3321 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı’na göre bazı fonlarda alım/ satım kazancı üzerinden alınan stopaj %10’dan %0’a çekildi. Kararda belirtilen istisnanın çerçevesi eurobond, değişken, karma, dış borçlanma, yabancı, serbest fonlar ile unvanlarında döviz ifadesi geçen yatırım fonları hariç olarak tanımlanıyor. Belirtilen kümenin dışında kalan fonlarda stopaj %0 olarak uygulanıyor.
İşte tam bu noktada soru işaretlerini görüyoruz, düzenleme stopaj istisnasına tabi olmayan fon türlerini tanımladığı için hangileri dahil onu yatırımcının bulması ve/veya yatırım kuruluşlarından öğrenmesi gerekiyor. Bu da alım/satım tarafında stopaja tabi mi değil mi tartışmasını yaratıyor.
Düzenlemeyi tersten yorumladığımızda, stopaj istisnasına tabi olan fonları şu şekilde söyleyebiliriz;
-Para Piyasası fonları
- Borçlanma Araçları (Kısa/Orta/ Uzun/Özel Sektör) - Ünvanında Eurobond ve Yabancı ifadesi geçenler hariç
- Fon Sepeti - Ünvanında Yabancı ifadesi geçen hariç
-Kıymetli Madenler
-Katılım - Döviz Kira Sertifikaları Hariç Yatırımcılar bu fonları 31.12.2023 tarihine kadar aldıkları takdirde, bu fonların satışından elde edilen kazançlar gerçek kişilerde %0 stopaj oranına tabi olacak. Burada önemli bir diğer nokta da fonlar eğer 31.12.2023 tarihi itibarıyla hesapta olursa, istisna sona erse bile, satış tarihi farketmeksizin stopaj istisnasının geçerli olacağı.
Örneğin stopaj istisnası 31.12.2023’te uzatılmadı, istisnaya tabi ve 23.12.2020-31.12.2023 arasında aldığınız fonu 2030 yılında bile satsanız, stopaj %0 olarak hesaplanacaktır. Önemli bir noktayı hatırlatalım; istisnadan yararlanmak için 31.12.2023 tarihi itibarıyla hesapta olması gerekiyor.
30 ve 31 Aralık tarihlerinin haftasonuna denk gelmesi nedeniyle valörlü olarak nitelendirdiğimiz fonları yani para piyasası ve kısa vadeli borçlanma araçları/kira sertifikaları gibi aynı gün hesaba geçen fonlar hariç tüm fonları perşembe gününden almak gerekiyor.
Yukarıda saydığım fon türleri dışında hisse senedi fonları ve Portföylerinin yüzde 51’i aşan miktarda Türkiye’de borsada işlem gören hisse senetlerinden oluşan yatırım fonlarının bir yıldan fazla süreyle elde tutulmasından elde edilen kazançlar da stopaja tabi değil. Burada zaten uzun zamandır uygulanan bir düzenleme mevcut. Bunun sona eren stopaj istisnası düzenlemesi kapsamında olmadığı için bu avantajlar devam ediyor olacak.
Genel olarak istisnayı değerlendirdiğimizde, para piyasası fonları, altın/gümüş içerikli fonlar ve çoklu varlık içeren fon sepeti fonlarında önemli büyüme yarattığını söylemek mümkün. Sadece 2023 yılında bu fonlarda getiriden arındırılmış büyüme 40 Milyar TL üzerinde gerçekleşti. TL enstrümanlara geçişin ekonomi yönetimi tarafında bu kadar vurgulandığı bir konjonktürde istisnanın uzatılmasının önemli olduğunu düşünüyorum, umarım bu yönde kararı önümüzdeki hafta içinde Resmi Gazete’de görüyor oluruz.
