2024 yılında iş değiştirenler, birden sonraki işverenden veya işverenlerden aldıkları ücret 230 bin lirayı aşarsa 2025 yılında gelir vergisi beyannamesi dolduracak. Beyanname dolduranlar, 2024 yılında yaptıkları eğitim ve sağlık harcamasını vergi matrahından indirerek vergi iadesinden yararlanabilecek. Bundan yararlanabilmek için bu yıl yapılan eğitim ve sağlık harcamalarına ilişkin faturaların mutlaka saklanması gerekiyor. Peki ücretle çalışanlar hangi harcamaları matrahtan indirebilirler? Harcamalar nasıl belgelenmelidir? Habertürk'ten Ahmet Kıvanç, bu yıl iş değiştirenleri yakından ilgilendiren konuyla ilgili merak edilen her şeyi yazdı.
"Mavi yakalı veya beyaz yakalı çalışanlara, işverenleri tarafından ödenen ücret daha ceplerine girmeden, vergisi işverence kesilerek vergi dairesine yatırılır. Bazı durumlarda ise ücretle çalışan mavi ve beyaz yakalılar tarafından beyanname doldurulması gerekir. Beyanname doldurmayanlar için cezai yaptırımlar uygulanır. Beyanname dolduranların bir kısmı ilave vergi öderken, bir kısmı vergi iadesi alabilir.
2024 yılında tek işverenden aldıkları ücret geliri 3 milyon liranın üzerinde olanlar ile birden fazla işverenden ücret alan ve birden sonraki işverenden aldığı ücret toplamı 230 bin lirayı aşanlar gelecek yıl mart ayında beyanname dolduracaklar.
“Birden fazla işveren” ifadesinin içine aynı yıl içinde iş değiştiren veya aynı işyerinde çalışmaya devam ettiği halde şirketinin adı değişenler de girer.
2025 yılında gelir vergisi beyannamesi doldurmak zorunda olacak mavi ve beyaz yakalı kişiler şöyle:
– Tek işverenden 2024 yılında elde ettiği brüt ücreti 3 milyon lirayı aşanlar.
-Birden fazla işverenden ücret geliri elde edenlerden, birinci işverenden aldıkları ücret dahil olmak üzere aldığı ücretlerin toplamı 3 milyon lirayı aşanlar.
– Birden fazla işverenden ücret geliri elde edenlerden, birden sonraki işverenden aldıkları ücretlerin toplamı 230 bin lirayı aşanlar.
– Stopaja tabi olan ücret geliri toplamı 3 milyon lirayı aşan sporcular.
– Stopaja tabi geliri 3 milyon lirayı aşan veya birden fazla işverenden ücret alan ve birden sonraki işverenden aldıkları ücretlerin toplamı 230 bin lirayı aşan profesyonel spor yarışmaları ile basketbol ve voleybol spor dallarının en üst liglerindeki yarışmaları yöneten spor hakemleri.
– Ücretlerini yabancı bir ülkedeki işverenden doğrudan doğruya alanlar (İstisna kapsamında olanlar hariç.)
– İstisnadan faydalanmayan yabancı elçilik ve konsolosluk memur ve hizmetlileri.
– Ücreti stopaj yoluyla vergilendirilmeyen, yukarıda sayılanlar dışında kalan kişiler.
İŞ DEĞİŞTİREN, YIL İÇİNDE ŞİRKET ADI DEĞİŞENLER
2024 yılında iş değiştirenler “birden fazla işverenden ücret geliri elde eden” kişi olarak kabul edilir. Bu nedenle, yıl içinde iş değiştiren veya aynı işverene bağlı olsa bile aynı grup içinde şirket adı değişenlerin de yukarıdaki koşulların doğması halinde beyanname vermesi gerekiyor.
una göre, bu yıl iş değiştiren, grup içinde şirket adı değişen veya aynı anda birden fazla işverene bağlı çalışanlar, ikinci ve sonraki işverenden aldıkları ücretler toplamı 230 bin lirayı aşarsa gelecek yıl beyanname verecekler. İkinci ve sonraki işvereni seçme hakkı çalışana ait bulunuyor.
Örneğin, ocak – nisan aylarında A işvereninden toplam 130 bin TL, mayıs – ağustos aylarında çalıştığı B işvereninden 280 bin TL, eylül – aralık aylarında çalıştığı C işvereninden 150 bin TL ücret alan bir kişi B işverenini birinci kabul eder. Diğer iki işverenden aldığı ücret 230 bin TL sınırını aştığı için 2025 yılında beyanname doldurur.
Bu kişinin A ve C işvereninden aldığı ücret toplamı 230 bin TL’nin altında kalırsa beyanname doldurması gerekmez.
VERGİ İADESİ HAKKINIZ OLABİLİR
Beyanname dolduran kişilerden kimisi ilave vergi ödemek zorunda kalırken, kimisi ise 2024 yılındaki bazı harcamalarını gider olarak gösterdiklerinde vergi iadesi alabilirler.
Ücretle çalışanlar normalde eğitim, sağlık harcamalarını gider olarak gösteremez iken beyanname dolduranlar kendisi, eşi ve küçük çocukları için yaptıkları harcamaları gider gösterebilirler. Beyan edilen brüt gelirin yüzde 10’una kadar eğitim ve sağlık harcaması ile hayat ve şahıs sigorta primlerinin yarısını kazançlardan indirebilirler. İndirilecek prim tutarı brüt gelirin yüzde 15’ini ve yıllık asgari ücret tutarını aşamaz.
Bu giderler indirildikten sonra ödenmesi gereken vergi hesaplanır. Hesaplanan vergi 2024 yılında işverence kesilerek vergi dairesine yatırılan vergiden düşük ise aradaki vergi farkı iade edilir. Hesaplanan vergi 2024 yılında ödenen vergiden fazla ise bu kez aradaki fark gelecek yıl iki eşit taksitte ödenir.
HARCAMA BELGELERİNİ SAKLAYIN
Matrahtan indirilebilecek eğitim harcamaları şöyle:
Eğitim ve öğretim kurumları, anaokulu, kreş ve dershanelere eğitim amacıyla yapılan ödemeler.
Eğitim amaçlı kurs ücretleri.
Okul servis ücretleri.
Kitap ve kırtasiye alımları için yapılan harcamalar.
Öğrencilerin özel yurtlarda ve pansiyonlarda kalmaları durumunda ödenen tutarlar.
Yabancı ülkelerdeki okullara ve üniversitelere yapılan ödemeler, okullarda verilen ve bedeli ayrı olarak alınan yemek hizmetlerine ilişkin harcamalar, okul için her türlü bağışlar, devlet okullarına ödenen harçlar eğitim gideri olarak kabul edilmez. Özel üniversiteler vergi mükellefi olmadığı için, özel üniversitelere yapılan ödemeler de vergi matrahından indirilemez.
Matrahtan indirilebilecek sağlık harcamaları ise şöyle:
Teşhis ve / veya tedavi sürecinde yapılan muayene, tahlil, ameliyat, fizik tedavi ve hastane giderleri ile ilaç, sağlık malzemesi, gözlük ve lens alımları indirim kapsamındadır. Eğitimde olduğu gibi sağlık harcamalarının da geçerli kabul edilebilmesi için Türkiye’de yapılması gerekir.
HARCAMALAR HANGİ BELGELER İLE KANITLANABİLİR?
Matrahtan indirim yapılabilecek harcamaların gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerinden alınacak fatura ve serbest meslek makbuzundan biri ile kanıtlanması gerekir.
Belgelerin, alındığı yılı takip eden takvim yılından başlayarak beş yıl süreyle saklanması zorunlu. 2024 yılında yaptığı eğitim ve sağlık harcamasını 2025 yılında dolduracakları beyannamede gösterenler, bu belgeleri 2029 yılının sonuna kadar saklamak zorundalar."
