Borç Yapılandırması Ve Matrah Artırımının Peşin ve İlk İki Taksitinin Ödenmemesi Durumunda Merak Edilenler

Değerli okurlar, 7440 sayılı Yapılandırma Kanunu’na göre, kanunda özel bir ödeme süresi belirlenmemiş işlemler ile matrah/vergi artırımları için peşin ödeme seçeneği tercih edilmişse; peşin ödemenin tamamının, taksitli ödeme tercih edilmişse birinci ve ikinci taksit tutarlarının en geç 31 Temmuz Pazartesi günü ödenmesi gerekiyor.

Özetle, peşin ödeme ve ilk iki taksitin ödeme süresinde son güne gelinmiş bulunuyor.

Son gün için merak edilenleri soru ve yanıtlarla ele alalım.

1- Ödeme yapılmazsa ne olur?

“Ödemeyi yapmazsak ne olacak, gecikme zammı ile öderiz” demeyin.

Çünkü bunun bazı vahim sonuçları olabilir!

Bir defa, peşin ve ilk iki taksit ödemelerinin en geç 31 Temmuz’da yapılması, yapılandırma hükümlerinden yararlanabilmek için şart. Eğer bu ödemeler 31 Temmuz’da da yapılmazsa yapılandırmadan yararlanılamayacak. Başvuru, zamanında yapılmış olsa bile yapılandırma hakkı kaybedilecek.

Üstelik matrah/vergi artırımında, ödeme şartının ihlal edilmiş olması nedeniyle matrah ve vergi artırımının sağladığı avantajlardan (yani vergi sigortasından) yararlanılamayacak olmasına rağmen, artırım nedeniyle tahakkuk eden vergiler ödenmek zorunda kalınacak.

Kanunun tanıdığı bir imkân daha var…

Hemen karamsarlığa kapılmayın, peşin ve ilk iki taksit ödemelerinin en geç 31 Temmuz’da yapılmaması halinde yapılandırma hükümlerinden yararlanılamayacağını öngören kanunun 9/6’ncı maddesine Meclis'te eklenen bir hükümle, bu durumda olanlara bir imkân daha tanındı.

Bu hükme göre, peşin veya taksitli ödeme seçeneğinin tercih edilmesi ve ilk taksit ödeme süresi içinde ödenmesi gereken tutarların ödenmemesi veya eksik ödenmesi hâlinde, hesaplanan tutarların tamamının ilk taksiti izleyen ayın sonuna kadar gecikme zammı oranında hesaplanacak geç ödeme zammı ile birlikte ödenmesi şartıyla katsayı uygulanmaksızın kanundan yararlanılabilecek.

Buna göre, peşin veya ilk iki taksit ödemelerini Temmuz 2023 ayı sonuna kadar yapamayacak mükellefler, yapılandırma kapsamında hesaplanan tutarların tamamını ilk taksiti izleyen ayın sonu olan 31 Ağustos 2023 tarihine kadar (bu tarih dâhil) geçen süre için hesaplanacak geç ödeme zammı ile birlikte ödemeleri şartıyla katsayı uygulanmaksızın kanundan yararlanacaklar. Ancak, bu durumda ödeme Temmuz 2023 ayı sonuna kadar yapılmadığı için aşağıda açıklayacağım peşin ödeme indirimlerinden yararlanamayacaklar.

2- Peşin ödemeye hangi indirimler sağlanıyor?

Yapılandırılan borçların tamamının 31 Temmuz 2023 tarihine kadar peşin olarak ödenmesi halinde yapılandırılan borçlara katsayı uygulanmadığı gibi, ayrıca aşağıdaki indirimler yapılıyor:

* Yİ-ÜFE oranları esas alınarak hesaplanan tutardan yüzde 90 İNDİRİM,

* İdari para cezalarının aslından yüzde 25 İNDİRİM,

* Yapılandırılan borç, sadece fer’i alacak ise hesaplanan Yİ-ÜFE tutarından yüzde 50 İNDİRİM,

* Matrah veya vergi artırımı sonucu tahakkuk eden vergiden (damga vergisi hariç) yüzde 10 İNDİRİM.

3- Başvuru sırasında peşin ödeme seçeneği işaretlenmediği halde peşin ödeme yapılabilir mi?

EVET, yapılabilir.

Taksitle ödeme seçeneği tercih edildiği halde, 31 Temmuz 2023 tarihine kadar yapılandırılan tutarın tamamı ödenerek, hem katsayı farkını ödemekten kurtulmak mümkün olur, hem de peşin ödeme indiriminden yararlanılabilir.

4- Taksit süresi kısaltılabilir mi?

EVET, kısaltılabilir.

Başvuru sırasında tercih edilen taksit sayısından daha az sayıda taksitle ödeme yapılması da mümkündür. Bu durumda, ödenecek tutar ilgili katsayıya göre düzeltilir. Ancak bugünkü ortamda en uzun taksit seçeneği ile ilerlemek daha doğru görünüyor.

5- İlk iki taksitten sonraki taksitlerde olabilecek aksamalar kanundan yararlanmaya engel olur mu?

Evet, duruma göre olur.

Taksitli ödeme seçeneği tercih edilmiş ve ilk iki taksitin süresinde -yani en geç 31 Temmuz 2023 tarihine kadar (bu tarih dahil)- ve tam ödenmesi şartıyla,

* Bir takvim yılında en fazla üç taksitin süresinde ödenmemesi halinde, süresinde ödenmeyen veya eksik ödenen tutarların son taksiti izleyen ayın sonuna kadar hesaplanacak geç ödeme zammı ile birlikte de ödenmemesi,

* Bir takvim yılında üçten fazla taksitin süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi,

hâlinde kanun hükümlerinden yararlanma hakkı kaybedilir.

Gördüğünüz gibi, ilk iki taksiti Temmuz veya (gecikme zammı ile birlikte) Ağustos 2023 ayı sonuna kadar ödedikten sonra, kalan taksitleri, her takvim yılında en fazla üç taksite kadar aksatma imkânınız var. Bu durumda da ödemeyi, tercih ettiğiniz taksit seçeneğine göre son taksiti izleyen ayın sonuna kadar hesaplanacak geç ödeme zammı ile birlikte yapmanız kaydıyla yapılandırmadan yararlanabileceksiniz.