24 Aralık Salı günü akşam saatlerinde Asgari Ücret Tespit Komisyonu apar topar toplanma kararı aldı, ardından Bakan Vedat Işıkhan kameralar karşısına geçti ve asgari ücretin 1 Ocak 2025’ten itibaren yüzde 30 artış yapıldığını ve net 22.104 TL olacağını söyledi.

Asgari ücretin net 22.104 TL olduğunu söyledikten sonra bazı haber kanallarında 4 TL ile alakalı tartışmalar yapıldı ve çeşitli fikirler üretildi.

Peki neydi bu 4 TL’nin sırrı? Neden düz 22 bin 100 TL olmadı da 22.104 TL oldu?

Bunun cevabı aslında Asgari Ücret Yönetmeliğinde yazmaktadır. Asgari Ücret Yönetmeliği’nin 4/d maddesine göre asgari ücret, “İşçilere normal bir çalışma günü karşılığı ödenen ve işçinin gıda, konut, giyim, sağlık, ulaşım ve kültür gibi zorunlu ihtiyaçlarını günün fiyatları üzerinden asgari düzeyde karşılamaya yetecek ücreti” şeklinde tanımlanmıştır.

Madde hükmüne göre asgari ücret aylık ya da yıllık değil günlük ödenen bir bedeldir. Oysa Asgari Ücret Tespit Komisyonu tarafından açıklanan tutar günlük değil, 30 günlük tutardır. Yapılan hesaplamalara bakıldığında her ay 30 gün olarak dikkate alınıp hesaplama yapılmaktadır. Çünkü 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 88’inci maddesi ile Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nin 100. maddesi uyarınca her ay 30 gün olarak dikkate alınmaktadır. 31 gün olan Ocak ayı da 30 gün olarak hesaplamaya dahil edilmekte, 28 gün olan Şubat ayı da.

Yani Asgari Ücret Tespit Komisyonu, kararını basın yoluyla 30 günlük (aylık) açıklarken aynı anda Resmi Gazete’de günlük açıklamaktadır.

Örneğin; 2025 yılına ilişkin asgari ücret tutarıyla alakalı Asgari Ücret Tespit Komisyonu Kararı 27 Aralık 2024 tarih ve 32765 sayılı Resmi Gazete’de sabaha karşı yayımlandı. 

Resmi Gazete’de yayımlanan Asgari Ücret Tespit Komisyonu Kararı’nda "İşçinin bir günlük normal çalışma karşılığı asgari ücretinin; 01/01/2025-31/12/2025 tarihleri arasında (866,85) sekiz yüz altmış altı lira seksen beş kuruş olarak tespitine, oybirliğiyle,” ve Karar Gerekçesinin son kısmında “Alınan karar uyarınca; işçinin günlük asgari ücreti; 01/01/2025-31/12/2025 tarihleri arasında (866,85) sekiz yüz altmış altı lira seksen beş kuruş olarak belirlenmiştir.” şeklinde cümleler bulunmaktadır. Resmi Gazete’de yayımlanan Asgari Ücret Tespit Komisyonu Kararı’nda asgari ücret aylık şu kadar diye bir ifade bulunmamaktadır. Hatta net asgari ücret de bulunmamaktadır. Oysa televizyonlarda, basın karşısında hep 'net aylık!' açıklandı.

Daha da önemlisi Asgari Ücret Komisyonu görüşmelerinde aylık ya da 30 günlük üzerinden pazarlıklar da yapılmamaktadır. Bu pazarlıklar günlük bedel üzerinden yapılmaktadır. Ancak komisyon günlük tutarı 30 (gün) ile çarpıp kamuoyuyla paylaşmaktadır.

İşte Komisyonun açıkladığı net tutarı yani 22.104 TL’yi 30 (gün) sayısına böldüğümüzde 736,8 TL olan günlük net asgari ücrete ulaşırız. Brüt asgari ücretten yüzde 14 SGK işçi payı ve yüzde 1 de işçi işsizlik fonu kesintisi yapıldıktan sonra günlük net asgari ücrete ulaşırız. İşlemi tersten yaptığımızda da -Resmi Gazete’de Asgari Ücret Tespit Komisyonu Kararı da günlük brüt asgari ücret şeklinde yayınlanacağından- günlük brüt asgari ücret olan 866,85 TL’ye ulaşmış olacağız.

İşte Komisyonda pazarlığı yapılan tutar günlük asgari ücret tutarıdır. Basın yoluyla herkese ilan edilme aşamasında ise bu tutarlar 30 (gün) ile çarpılıp basına öyle servis edilmektedir. Sonuçta günlük net asgari ücret olan 736,8 TL’yi 30 (gün) ile çarptığımızda 22 bin 104 TL’ye ulaşmış olacağız.

İşte 4 TL’nin sırrı, Komisyonda pazarlıkların günlük asgari ücret üzerinden yapılması ancak kamuoyu bilgilendirilmesinin ise aylık (30 günlük) asgari ücret şeklinde yapılmasından başka bir şey değildir.

Kaynak: T24 | Murat BATI