I.GİRİŞ
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), tarafından yayınlanan Bankaların Kredi İşlemlerine İlişkin Yönetmelik ile kredi kullanımlarına ilişkin yeni düzenlemeler benimsenmiştir.
Bu makalede kredi kullanımlarında istenen belgelere ilişkin esaslar değerlendirilmiştir.
II.HESAP DURUM BELGESİ
Bankalarca beş milyon (5.000.000,00) Türk Lirası üzerinde verilecek nakdi ve gayri nakdi krediler için müşterilerden hesap durumu belgesi alınması zorunlu hale getirilmiştir.
II.1.Hesap Durumunu Gösteren Belgeler
Aşağıdaki belgeler Bankalar tarafından hesap durumu belgesi olarak kabul edilecektir:
a) Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yayımlanan muhasebe ve finansal raporlama standartlarına uygun şekilde hazırlanmış ve bağımsız denetimden geçmiş finansal tablolar.
b) 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu ve ilgili düzenlemeleri uyarınca düzenlenmiş ve 1/6/1989 tarihli ve 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununda yer alan usul ve esaslar uyarınca denetlenmiş finansal tablolar.
c) Yurt dışında yerleşik kişiler için, ilgili ülkelerin mevzuatına göre düzenlenmiş ve denetimden geçmiş finansal tablolar.
İkinci fıkra kapsamında belirtilen belgeleri düzenlenmeyen müşteriler için, bunların malî gücünün analizine imkân sağlayacak ve faaliyetlerinin niteliğine uygun olarak düzenlenecek belgeler hesap durumu belgesi olarak alınır.
Tüketici kredileri hariç olmak üzere, verilen krediler beş milyon TL’lik eşik tutarın üzerinde kaldığı sürece bunlara ilişkin hesap durumu belgelerinin her yıl hesap dönemini izleyen dokuz ay içerisinde alınmasına devam edilir.
II.2.Hesap Durum Belgesinin Alınmayacağı Haller
Yönetmeliğin 8.maddesiyle Bankalarca bazı işlemler için hesap durum belgesi alınmayabileceği düzenlenmiştir.
Buna göre;
1) Nakit, nakit benzeri kıymet ve hesaplar ile kıymetli maden karşılığında yapılan,
2) Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası ve merkezi yönetim kapsamındaki kamu idareleri ile yapılan,
3) Kanunla teşkilatlanmış para piyasalarında yapılan,
4) Merkezi karşı taraf hizmeti sunulan piyasalarda yapılan,
5) Yurt içi bankaların kendi aralarındaki vadesiz veya vadesi üç ayı aşmayan işlemler
için hesap durumu belgesi alınmayabilir.
III.BAĞIMSIZ DENETİM ŞARTI
Kredi kullanacaklardan;
1) Risk Merkezi nezdindeki en güncel bilgilere göre, bankacılık sektöründeki toplam riski ilgili banka Kredi Kurulunca belirlenecek tutarın üzerinde olan,
2) Ayrıca merkezi yönetim kapsamındaki kamu idareleri ve bunlara bağlı kuruluşlar, mahalli idareler ile
3) Bankalar ve finansal kuruluşlar dışında kalan ve kredileri Kredilerin Sınıflandırılması ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik uyarınca canlı alacak olarak izlenen müşterilerden,
kredi tahsis aşamasında aşağıdaki belgeler de istenecektir:
a) Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yayımlanan muhasebe ve finansal raporlama standartları çerçevesinde konsolide finansal tablo hazırlama şartlarını taşıyanlardan konsolide, konsolide finansal tablo hazırlama şartlarını taşımayanlardan konsolide olmayan ve Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yetkilendirilmiş bağımsız denetim kuruluşlarınca denetlenmiş en güncel finansal tablolarının ve bağımsız denetim raporlarının,
b) Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yayımlanan muhasebe ve finansal raporlama standartlarında tanımlandığı şekilde başka bir işletmenin bağlı ortaklığı olanlardan, söz konusu standartlardaki tanımlamalara uyan ana ortaklıklarının Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yetkilendirilmiş bağımsız denetim kuruluşlarınca denetlenmiş en güncel konsolide finansal tablolarının ve bağımsız denetim raporlarının,
c) Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yayımlanan muhasebe ve finansal raporlama standartlarında tanımlandığı şekilde başka işletmelerin tek başına kontrolünde olmayan ancak müşterek kontrol edilen bir işletme olanlardan, müşterek kontrol eden işletmelerin her birinin Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yayımlanan muhasebe ve finansal raporlama standartları çerçevesinde hazırlanmış ve Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yetkilendirilmiş bağımsız denetim kuruluşlarınca denetlenmiş en güncel haliyle varsa konsolide, yoksa konsolide olmayan finansal tablolarının ve bağımsız denetim raporlarının,
ç) (a) ilâ (c) bentlerinde belirtilen finansal tablolarda yer verilen bilgilerden hareketle hazırlanacak ve bağımsız denetim kuruluşunun güvence raporunu içeren analiz tablosunun,
d) Sermaye Piyasası Kurulu tarafından 3/1/2014 tarihli ve 28871 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kurumsal Yönetim Tebliğine (II-17.1) tabi anonim ortaklıklardan, anılan Tebliğde yer verilen kurumsal yönetim ilkelerine uyum raporunun,
bankalarca alınması zorunludur.
III.1Yurtdışında Yerleşik Kişilerin Durumu
Ek belgeler yurt dışında yerleşik kişiler bakımından aşağıdaki şekilde uygulanacaktır:
a) Bankalarca alınması zorunlu tutulan finansal tablolar, uluslararası standartlara uygun olarak düzenlenmiş ve bağımsız denetimden geçmiş finansal tabloları ifade eder.
b) Analiz tablosunun, bağımsız denetim kuruluşunun güvence raporu alınmaksızın, bankalarca düzenlenmesi mümkündür.
c) Birinci fıkranın (d) bendinde belirtilen kurumsal yönetim ilkelerine uyum raporu alınmaz.
III.2.Ek Belgelerin Kredi Tahsis Aşamasında İbraz Edilemesi
Ek belgeleri kredi tahsis aşamasında ibraz edemediğini beyan eden müşterilere, belgelerin teminine yönelik olarak, kredi tahsisi yapılan yılı müteakip azami dokuz ay süre tanınmak suretiyle bankalarca kredi tahsisi yapılabilir.
Müşteriye tanınan sürelerin sonunda bu madde kapsamındaki belgelerin eksiksiz olarak temin edilmemesi halinde ilgili banka durumu derhal Kuruma bildirmek zorundadır.
III.3.Ek Belgelerin Alınma Süresi
Kredileri donuk müşteriler saklı kalmak ve kredi ilişkisi devam etmek kaydıyla bu maddedeki ilave belgeler; ilk kez hangi hesap dönemi itibarıyla alındıysa bu hesap dönemiyle birlikte toplam beş ardışık hesap dönemi için, ilgili müşteri ile kredi ilişkisi bulunan tüm bankalarca alınmaya devam edilir.
Müşteri ile daha sonraki dönemde kredi ilişkisine giren bankalar ise müşteri ile kredi ilişkisine girdikleri tarihten itibaren, beş hesap dönemi tamamlanacak şekilde, ilgili belgeleri almakla yükümlüdür.
Bu belgelerin teminine yönelik olarak, müşterilere ilgili yılı müteakip azami dokuz ay süre tanınabilir.
Müşteriye tanınan sürelerin sonunda bu madde kapsamındaki belgelerin eksiksiz olarak temin edilmemesi halinde ilgili banka durumu derhal Kuruma bildirmek zorundadır.
III.4.İlave Belgelerin Alınmasına Son Verilecek Müşteriler
Ek belgeler istenen müşterilerden bu kapsama girdikten sonra kredileri Kredilerin Sınıflandırılması ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik uyarınca donuk olarak sınıflandırılması halinde ilave belge alınması uygulamasına son verilir.
Kaynak:
Bankaların Kredi İşlemlerine İlişkin Yönetmelik
