İşveren Bülent K.sorusunda 1000’in üzerinde işçi çalıştırdıklarını çalışanlarla şirket arasında yapılan ücret ödemelerinin bankalar kanalıyla yapılmasından kaynaklanan promasyon ödemeleri ile ilgili zaman zaman sorunlar yaşadıklarını bankalardan alınan promosyonun tamamını işçilerine ödemek zorunda olup olmadıklarını, yapılan sözleşmelere bununla ilgili bir hüküm koyup koyamayacaklarını, konuyla ilgili kendilerine ayrıntılı bilgi verip veremeyeceğimizi sormuş.
Genel Bilgi
Banka promosyonu, belirli süre içerisinde bankadan maaşların alınması ve karşılığında da bankanın yaptığı ödemelerdir. Belirli bir anlaşma çerçevesinde yapılır. Yapılan ödeme dışında maaş müşterilerine ücretsiz bir şekilde kredi kartı, havale ve eft yapma hakkı gibi haklar verilir. Tüm bunlar şirketlerin bankalarla yaptığı anlaşmalara göre değişiklik gösterir.
Kısaca, bankaların şirketlerle anlaşması üzerine maaşlarına yansıtılan ek ödeme de denilebilir. Belirli bir tutarı olmamakla birlikte anlaşma türüne göre değişir. Promosyon ödemeleri iki şekilde gerçekleşebilir.
Banka direkt olarak çalışanın hesabına gönderebilir,
Ödeme bankadan işverenin şirket hesabına iletilip işveren tarafından çalışanların hesabına gönderilebilir.
Uygulama Esasları
İşverenlerin bankalarla yapmış oldukları promosyon anlaşmalarından işçilere pay verilmesi ve uygulamanın ne şekilde yürütüleceği ile ilgili tereddütler doğabilmektedir. İşverenle işçi arasında düzenlenmiş özel bir hüküm yoksa, işveren banka promosyonundan işçisine pay vermek zorunda değildir. Nitekim bu promosyon banka tarafından işverene ödenmektedir. İşverenin herhangi bir işyeri uygulaması ya da yazılı bir sözleşmeye bağlı yükümlülüğü bulunmuyorsa promosyonu işçilerine vermeyebilir.
İşveren kendisine ödenen bu promosyonla ilgili, çalışanıyla arasında özel bir sözleşme yapabilir. Bu sözleşmede işçinin ayrılması durumunda ödenen promosyonun, çalışılmayan döneme orantılanarak belirlenen tutarın faizsiz şekilde iadesi kararlaştırılabilir.
Banka promosyonlarının banka tarafından doğrudan işçinin hesabına ya da banka tarafından işveren hesabına aktarılıp işverence gelir kaydedilmeden yine doğrudan işçinin hesabına aktarılması hallerinde promosyon ödemelerinin bordroya/ücret hesap pusulalarında gösterilmesine gerek yoktur. Ancak Banka tarafından işçi adına şirket hesabına gönderilmiş fakat işverenlikçe gelir olarak kaydedilmiş tutarlar sonrasında birebir olarak çalışanın hesabına aktarılsa işverenin çalışana yaptığı bir ödeme gibi kabul edileceğinden bordroya dâhil edilmesi gerekmektedir.
Maaş promosyonlarının bankalar tarafından doğrudan çalışanlara ödenmesi durumunda, banka ile çalışanlar arasında hizmet akdi dolayısıyla işveren – sigortalı ilişkisi olmadığından ücret olarak değerlendirilmemesi ve prime esas kazanca dahil edilmemesi, yine promosyonun işverene ödemekle birlikte işveren tarafından işletmenin kazancına dahil edilmeksizin sigortalılarına dağıtılması halinde de prime esas kazanca dahil edilmemesi gerekmektedir.
Ancak, promosyon ödemelerinin banka tarafından doğrudan işverene yapılması ve yapılan ödemelerin işyerinin kazancına dahil edilerek daha sonra işveren tarafından çalışanlara ödeme yapılması halinde yapılan ödemeler banka promosyonu olma niteliğinin kaybetmiş olacağından bu ödemelerin prime esas kazanca dahil edilmesi gerekmektedir.
