Geride bıraktığımız iki yıllık dönemde, özellikle yemek kartı vermek suretiyle sağlanan yemek yardımlarında SGK tarafından bazı önemli değişikliklere gidilmiştir. Örneğin, Aralık 2022 öncesi ayni yardım olarak kabul edilen yemek kartları bu tarih sonrası günlük istisna tutarına tabi olacak şekilde değerlendirildi. Söz konusu düzenlemenin 2024 yılı Mayıs ayında Danıştay tarafından iptal edilmesini müteakip, SGK tarafından ilgili Yönetmelik ve Genelgede değişiklik yapılmıştır.
2 Aralık 2024 tarihinde Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nde yapılan değişikilik, yemek kartının kullanım amacına göre ikili bir ayrıma işaret etmektedir. Yönetmelik hükmüne göre, nakit veya sadece yemek yenmesi amacıyla sınırlanmamış bir yemek kartı olarak yapılan ödemenin günlük istisna tutarı dikkate alınarak fiili çalışma gün sayısıyla çarpılan tutarı SGK priminden istisna tutulabilecektir.
Anılan yönetmelik düzenlemesine paralel 31.12.2024 tarihinde yayımlanan 2024/17 sayılı SGK Genelgesiyle, uygulama detayları açıklığa kavuşturulmuş ve 1 Ocak 2025 tarihinden itibaren günlük yemek bedeli istisna tutarı 158 TL olarak belirlenmiştir. Genelgeye göre;
Nakden yapılan yemek yardımı
İşverenlerce sigortalılara yemek bedeli adı altında nakden yapılan ödemelerin günlük 158 TL’lik tutarı prime esas kazanca dahil edilmeyecektir.
Örnek 1: A sigortalısına 2025 yılı Ocak ayında 5.500 TL tutarında yemek bedeli ödenmiştir. Sigortalının ilgili ayda 22 gün fiilen çalıştığı göz önüne alındığında yemek bedeli adı altında yapılan ödemelerden prime esas kazanca dahil edilecek tutar aşağıdaki gibi hesaplanacaktır:
Günlük İstisna Tutarı = 158 TL
158 TL x 22 Gün = 3.476 TL (Aylık İstisna Tutarı)
5.500 TL – 3.476 TL = 2.024 TL (Prime Esas Kazanca Dahil Edilecek Yemek Bedeli)
Aynı işyerinde çalışan bazı sigortalılara işyerinde yemek verilmesi ve bazı sigortalılara da nakden ödeme yapılması halinde, nakden ödeme yapılan sigortalılara yemek bedeli adı altında yapılan ödemelerin günlük 158 TL’lik tutarı prime esas kazanca dahil edilmeyecektir.
Yemek kartı olarak yapılan yemek yardımı
• Yemek kartının sadece yemek hizmeti alınması amacıyla sınırlandırılarak personele verilmesi halinde, söz konusu ödemeler herhangi bir tutar sınırlaması olmaksızın prime esas kazançtan istisna tutulabilecektir.
Örnek 1: İşveren yemek kartı hizmeti aldığı şirketle bir protokol yaparak yemek kartlarının sadece yemek hizmeti veren işletmelerde (lokanta, restoran, kafeterya vb.) geçmesi konusunda sınırlamaya gitmiştir. İlgili kartın nakit ya da nakit yerine geçecek şekilde başka amaçlarla kullanılma imkanı olmadığından, karta yüklenen tutar prime esas kazanca dahil edilmeyecektir.
• Öte yandan; herhangi bir sınırlandırmaya tabi olmayan (nakit ya da nakit benzeri kullanım imkanına sahip olan) yemek kartıyla yapılan ödemenin ise, belirlenmiş günlük istisna tutarı olan 158 TL’yi aşan kısmının SGK primine tabi tutulması gerektiği belirtilmiştir.
Örnek 2: 2025 yılı Şubat ayında 20 gün fiili çalışması olan bir sigortalıya işveren tarafından 5.000 TL yemek kartı yüklemesi yapılmış olup söz konusu kart; lokanta ve restoranlar ile birlikte market, şarküteri vb. işletmelerde de nakit gibi kullanılabilmektedir.
Aylık yemek yardımı 20 X 250 TL = 5.000 TL
Yemek yardımı aylık istisna tutarı 158 TL X 20 = 3.160 TL
SGK matrahına dahil edilecek yemek yardımı tutarı 5.000 TL – 3.160 TL = 1.840 TL olarak hesaplanacaktır.
Ortak Hükümler
İşverenlerce işyerinde veya müştemilatında kendi imkanlarıyla yemek verilerek sigortalılara sağlanan menfaatler, sigorta primine esas kazanca dahil edilmeyecektir.
Yemeğin işyerinde veya işyeri dışında yapıldığına bakılmaksızın, işverenlerin üçüncü şahıslarla anlaşarak yemek hizmetini kendi işyerinde sunması halinde üçüncü şahıslara fatura karşılığı yapılan ödemeler de prime esas kazanca dahil edilmeyecektir.
İşverenlerce sigortalılara yemek verilmek suretiyle sağlanan menfaatin üçüncü kişilere ait lokanta ve restoran gibi yerlerde sağlanması halinde ödenen yemek bedelinin tamamı sigortalıların prime esas kazancına dahil edilmeyecektir.
Sonuç
2025 yılı için yemek yardımı konusunda belirlenmiş istisna tutarları herhangi bir yaptırımla karşılaşmamak adına titizlikle takip edilmelidir. İçinde bulunduğumuz yılın ülke genelinde denetimlerin artacağı bir yıl olacağı, 26 Kasım 2024 tarihli Rehberlik, Teftiş ve Denetim Faaliyetlerinin Düzenli ve Etkin Bir Şekilde Yerine Getirilmesi konulu Cumhurbaşkanlığı Genelgesi’nde belirtilmiştir. SGK denetim elemanları tarafından tespit edilecek olası bir prim farkı; idari para cezası, faizle geri ödeme ve yararlanılmış teşviklerin geri alınması sonuçlarını doğurabilecektir.
