Bilindiği üzere, 7256 sayılı yasa ile 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nda Geçici 93’üncü madde ihdas edilmiş, yapılan düzenleme ile yurt içinde ve dışında bulunan bazı varlıklar, varlık barışı diye tabir ettiğimiz kapsama alınmıştır.
Varlık Barışında Süre Ne Zaman Sona Eriyor?
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun geçici 93 üncü maddesinin sekizinci fıkrasında yer alan yetki çerçevesinde, 31/12/2021 tarihli ve 5058 sayılı Cumhurbaşkanı Kararıyla mezkur maddenin birinci, ikinci ve beşinci fıkralarında yer alan süreler 31/12/2021 tarihinden 30/6/2022 tarihine kadar (bu tarih dâhil) uzatılmıştır. Cumhurbaşkanına verilen yetki tekrar kullanılmaz ise süre 30/6/2022 tarihinde son bulmaktadır.
Varlık Barışından Kimler Yararlanabilir ve Hangi Varlıklar Bildirime Konu Edilebilir?
Varlık barışı düzenlemesinden;
· Vergi mükellefi olup olmadığına bakılmaksızın gerçek ve tüzel kişilerden yurt dışında, para, döviz, altın, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası aracı bulunanlar ile
· Yurt içinde para, döviz, altın, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazları bulunan ancak bu varlıkları kanuni defter kayıtlarında yer almayan gelir veya kurumlar vergisi mükellefleri faydalanabilir.
· Bildirime konu edilecek varlıklar;
· Yurt dışında bulunan para, döviz, altın, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile
· Yurt içinde bulunan ancak defter kayıtlarında yer almayan para, döviz, altın, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazlardır.
Varlık Barışında Bildirim Nasıl Yapılır?
· Yurt dışında bulunan varlıklar, gerçek ve tüzel kişilerce 30/6/2022 tarihine kadar, tebliğ ekinde yer alan Ek-1 formu ile bankalara veya aracı kurumlara bildirilir. Vergi dairesine herhangi bildirimde bulunulmaz. Tek bir bildirimde bulunulması esas olup, bu bildirime ilişkin düzeltme yapılabilir.
Kanun hükümlerinden yararlanılabilmesi için yurt dışında bulunan varlıkların bildirim tarihinden itibaren 3 ay içinde Türkiye’ye getirilmesi esastır.
· Türkiye'de bulunan, ancak kanuni defter kayıtlarında yer almayan gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince sahip olunan varlıklar, 30/6/2022 tarihine kadar Ek-2’de yer alan bildirim ile gelir veya kurumlar vergisi yönünden bağlı olunan vergi dairelerine elektronik ortamda bildirilebilecektir.
Bildirime konu taşınmaz hariç kıymetlerin banka veya aracı kurumlara yatırılarak varlıklarının ispatlanması ve banka ve aracı kurumlarca düzenlenmesi zorunlu belgelerle tevsiki şarttır. Tek bir bildirimde bulunulması esas olup, bu bildirime ilişkin düzeltme yapılabilir.
Varlık Barışının Avantajları Neler Olacak?
Varlık barışı avantajları;
· Bildirimde bulunan mükellefler bu varlıkları ile yatırım yapabileceği gibi sermaye olarak da kullanabilecek,
· Söz konusu varlıkların, yurt dışında bulunan finans kurumlarından kullanılan kredilerin ödenmesinde kullanılması halinde Türkiye’ye getirme koşulu aranmayacak,
· Hem yurt dışından Türkiye’ye getirilen, hem de yurt içinde sahip olunan varlıklar işletme kayıtlarına dâhil edilebilecek,
· VUK uyarınca defter tutan mükelleflerin varlık barışından yararlanmaları halinde beyan ettikleri varlıklar dönem kazancına dahil edilmeyecek, yani kurumlar/gelir vergisine konu edilmeyecek,
· VUK uyarınca defter tutan mükelleflerin beyan ettiği varlıklar, vergiye tabi kazancın ve kurumlar için dağıtılabilir kazancın tespitinde dikkate almaksızın işletmeden çekilebilecek. Yani beyan edilen varlıklar işletmeden çekilirse, kar dağıtımı sayılmayacaktır.
Beyan/Bildirime Konu Edilen Varlıklara İlişkin Vergi İncelemesi Yapılabilir mi?
Bildirimde bulunulan varlıklar nedeniyle hiçbir suretle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmayacaktır. Bu hükümden yararlanabilmek için;
· Yurt dışında bulunan bildirime konu varlıkların bildirimin yapıldığı tarihten itibaren 3 ay içinde Türkiye’ye getirilmesi ya da Türkiye’deki banka veya aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi,
· Türkiye’de bulunan ve taşınmazlar dışındaki bildirime konu varlıkların ise banka veya aracı kurumlardaki hesaplara yatırıldığını gösterir belgelerle tevsik edilmesi gerekmektedir.
Yurt içi/dışı Varlıkların Defter Kayıtlarına Alınması
Bildirime konu edilen varlıkların defter kayıtlarına alınması, VUK’a göre defter tutan mükelleflerin tutmuş oldukları defterin niteliğine göre farklılık arz etmektedir.
VUK’a göre Bilanço esasına göre defter tutan gelir vergisi mükellefler ile kurumlar vergisi mükelleflerinin yapacakları muhasebe kaydı aşağıdaki gibidir:
---------------------------------/---------------------------------------
Para/Altın/Menkul Kıymet xxx
549- Özel Fonlar xxx
---------------------------------------------------------------------------
VUK’a göre İşletme esasında tutulan defterler ile serbest meslek kazanç defterlerinin bir tarafına gider diğer tarafına ise hasılat kaydı yapılır. Bu çerçevede, Varlık barışından yararlanan serbest meslek kazanç sahipleri ile işletme esasında defter tutanlar, tuttukları defterlerin hasılat tarafına gelir kaydı yapmak suretiyle bu varlıkları kayıtlarına almış olurlar.
Varlık barışından yararlanan ve defterlerine hasılat kaydı yapan işletme esasında defter tutanlar ile serbest meslek kazanç sahipleri, hasılat kaydı yaptıkları varlık barışına konu değerleri, kazaçlarına ilişkin verdikleri geçici ve yıllık beyannamelerinde kazançtan indirim konusu yaparlar.
