Tam zamanlı işler ortadan kalkıyor ve daha fazla insanı yarı zamanlı işe zorluyor.

Finansgundem.com’un derlediği bilgilere göre, ABD’de soğuyan iş gücü piyasası iş seçeneklerini sınırlıyor ve ABD ekonomisiyle ilgili endişeleri artırıyor.

ABD iş güç piyasası alarm veriyor

MarketWatch’tan Jeffry Bartash’ın haberine göre, ABD’de tam zamanlı iş arayanların daha az saatle yetinmesi veya birkaç yarı zamanlı işe girmesi gerekiyor.

Hükümetin hanehalkı anketine göre, ABD'de tam zamanlı çalışan kişi sayısı yaklaşık 14 ay önce rekor seviye olan 134,8 milyona ulaşmasından bu yana tam 1,5 milyon kişi azaldı. Aynı zamanda, yarı zamanlı çalışan kişi sayısı Haziran 2023'e kadar uzanan aynı dönemde daha da büyük bir rakamda, tam 2 milyon arttı.

Peki bu veriyi nasıl değerlendirmek gerekiyor? Ekonomi yavaşladı, daha az şirket işe alım yapıyor ve işletmelerin iş gücüne olan ihtiyacı azaldı. Çalışanlar artık on yıllardır sahip oldukları en büyük kaldıracı kaybediyor.

Pandemi hariç tutulduğunda, ABD iş gücü piyasası, koşulların daha da kötü olduğu 2008-09 Finans Krizi’nden bu yana böylesine radikal bir değişim görmedi. ING'nin uluslararası baş ekonomisti James Knightley, “Tam zamanlı ve yarı zamanlı istihdam büyük bir sapma gösteriyor; bu da ABD'nin büyük ölçüde düşük ücretli, yarı zamanlı işler eklediği ve tam zamanlı, iyi ücretli işleri kaybettiği fikriyle örtüşüyor” diyor.

U6 oranı

İş gücü piyasasındaki büyük değişim, U6 oranı olarak bilinen daha geniş bir işsizlik ölçüsünde de  oldukça belirgin. Bu oran, yalnızca yarı zamanlı iş bulabilenlerin yanı sıra iş aramaya devam etmek için cesareti fazlasıyla kırılanları da içeriyor. U6 oranı, Ağustos ayında bir tık artarak üç yıllık zirve olan yüzde 7,9'a yükseldi; bu oran 2022 yılı sonunda sadece yüzde 6,5’ti. U6 oranı, resmi yüzde 4,2’lik ABD işsizlik oranının neredeyse iki katına karşılık geliyor.

Yarı zamanlı çalışan herkes bunu başka seçeneği olmadığı için yapmıyor. Yarı zamanlı çalışanların büyük çoğunluğu gençler, çocuk yetiştiren anneler ve emeklilerde oluşuyor ve aslında sadece sınırlı saatlerde çalışmak istedikleri için bu yolu tercih ediyor. Bu yarı zamanlı çalışanların sayısı, Haziran 2023'e göre 1,25 milyon artarak Ağustos ayında 22,6 milyona ulaştı.

‘Ekonomik nedenlerle yarı zamanlı’

Öte yandan, sadece yarı zamanlı iş bulabilen veya işlerin çok yavaş olması nedeniyle patronları tarafından çalışma saatleri kısılan kişiler de bulunuyor. ‘Ekonomik nedenlerle yarı zamanlı’ olarak adlandırılan bu çalışanların sayısı Ağustos ayında 4,8 milyona ulaştı ve sayıları 2023 ortasından bu yana 600.000 kişi arttı.

Bu çalışanlar ayrıca geçimini sağlamak için giderek daha fazla işte çalışmak zorunda kaldı. Pandeminin başlangıcından önce olduğundan daha fazla sayıda insan artık birden fazla işte çalışıyor. İş gücündeki Amerikalıların birden fazla işte çalışan yüzdesi Ağustos ayında yüzde 5,3 olarak kaydedildi. Bu oran 2020 sonunda sadece yüzde 4,3 idi. Toplamda, Ağustos ayında yaklaşık 8,5 milyon kişi ‘birden fazla’ işte çalışıyordu.

Tek olumlu nokta

Olumlu bir nokta varsa, o da, işten çıkarmaların şaşırtıcı derecede düşük kalması. Şirketler eskisi kadar çok kişiyi işe almıyor ancak çok fazla işten çıkarma da yapmıyor. Bunun yerine, işletmeler bir kişi ayrıldığında, öldüğünde veya emekli olduğunda ekonomistlerin ‘aşınma' dediği şey gerçekleşiyor ve işletmeler açık işleri doldurmamayı tercih ediyor.

Genellikle, iş gücü piyasasındaki böyle bir değişim durgunluğun habercisidir ancak tüketiciler ekonominin büyümesini sürdürmesi için yeterli derecede harcama yapabiliyor ve birkaç ekonomist ufukta bir gerileme olduğunu düşünüyor.

Ancak, Fed faiz oranlarını düşürene ve ABD seçimleri sonuçlanana kadar iş gücü piyasasının tekrar canlanması pek olası değil. Bu da işletmelere bir sonraki başkanlık yönetiminden ne beklemeleri gerektiği konusunda bir fikir veriyor.

Fed'in gelecek hafta faiz oranlarını düşürmeye başlaması bekleniyor ancak seçimin sonucunu öğrenmek biraz daha fazla beklemek gerekiyor.