Matrah Artırımında Bulunarak Vergi İncelemesinden Nasıl Kurtulunur?

“Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair 7440 Sayılı Kanun” 12 Mart tarihinde Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girdi. Kanunun uygulamasına yönelik tebliğler de 25 Mart tarihinde Resmi Gazetede yayımlandı.

Cumhuriyet tarihinin 38 inci vergi affı yasası da böylece hayata geçmiş oldu. Kanunun en önemli düzenlemelerinden birisi matrah ve vergi artırımı yapılmasına ilişkin düzenleme.

Geçtiğimiz haftalarda vergi affı yasası ile ilgili detayları açıklamaya başlamıştık. Bu hafta ki yazımda, matrah ve vergi artırımına yönelik detay bilgileri paylaşacağım. Matrah artırımında bulunarak vergi incelemesi riskinden kurtulmak için neler yapılması gerektiğinden bahsedeceğim.

1- Kurumlar Vergisi Matrah Artırımı,

Kurumlar vergisi matrah artırımı, belirlenen tüm yıllar (2018, 2019, 2020, 2021 ve 2022) için yapılabileceği gibi istenilen yıl ya da yıllar için de yapılabilecektir.

Matrah Artırım Oranları ile Asgari Artırım Tutarları

Beyannameye İlişkin Yıl

Matrah Artırım Oranı

Asgari Artırım Tutarı

Vergi Oranı

İndirimli Oran

2018

35%

200.000

20%

15%

2019

30%

215.000

20%

15%

2020

25%

230.000

20%

15%

2021

20%

260.000

20%

15%

2022

25%

500.000

20%

15%

İlgili yıla ilişkin olarak verilen beyannamede matrah beyan edilmemişse, matrah oluşmamışsa ya da hiç beyanname verilmemişse yine Asgari Artırım Tutarları dikkate alınacaktır.

Artırılan matrahlar, %20 oranında vergilendirilecek ve üzerinden ayrıca herhangi bir vergi alınmayacaktır. Ancak, gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin, artırımda bulunmak istedikleri yıla ait yıllık beyannamelerini kanuni sürelerinde vermiş, bu vergi türlerinden tahakkuk eden vergilerini süresinde ödemiş ve bu vergi türleri için bu Kanunun 2 nci ve 3 üncü madde hükümlerinden yararlanmamış olmaları şartıyla bu fıkra hükmüne göre artırılan matrahları %15 oranında vergilendirilecektir. İstisna, indirim ve mahsuplar nedeniyle bu beyannameler üzerinden ödenmesi gereken verginin bulunmaması hâlinde de bu hüküm uygulanacaktır.

Artırılan matrahlar üzerinden ödenecek vergiler KKEG niteliğindedir.

2022 Takvim Yılına Yönelik Matrah Artırımında Bulunulabilmesi İçin;

• Bu yıla ilişkin gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin verilmiş olması ve

• Bu beyannamelerde beyan edilen vergiye esas matrahların, 2021 takvim yılında beyan edilen matrahın %122,93 oranında artırılması suretiyle bulunan tutar ile 2022 takvim yılı üçüncü geçici vergilendirme döneminde beyan edilen matrahın %40 oranında artırılması suretiyle bulunan tutarın yüksek olanından az olmaması,gerekmektedir.

2- Gelir Vergisi Matrah Artırımı,

Gelir vergisi matrah artırımına ilişkin özet tabloya aşağıda gibidir;

Matrah Artırımı ve Vergi Oranları İle Asgari Artırım Tutarı

Yıl

Matrah Artırım Oranları

Bilanço Esası ve Serbest Meslek Kazancı

Asgari Artırım Tutarı (TL)

2018

35%

94.000

2019

30%

99.600

2020

25%

105.800

2021

20%

112.400

2022

25%

200.000

Geliri sadece basit usulde tespit edilen ticari kazançtan oluşan mükellefler için vergilendirmeye esas alınacak asgari matrah, bilanço esasına göre defter tutan mükellefler için belirlenmiş tutarların ilgili yıllar itibarıyla 1/10’undan, geliri sadece gayrimenkul sermaye iradından oluşanlar için 2/5’inden, geliri bunlar dışında kalan diğer gelir vergisi mükellefleri için ise işletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler için belirlenmiş tutardan az olamaz. Bu bendin uygulanmasında ilgili yıllar itibarıyla gayrimenkul sermaye iratları için belirlenen istisna tutarları dikkate alınmaz.

3- Katma Değer Vergisi Matrah Artırımı,

Katma değer vergisi mükelleflerinin her bir vergilendirme dönemine ilişkin olarak verdikleri beyannamelerindeki hesaplanan katma değer vergisinin yıllık toplamı üzerinden aşağıda belirtilen oranlarda katma değer vergisini artırmaları halinde ilgili dönemlere ilişkin katma değer vergisi incelemesi ve tarhiyatı yapılmayacaktır.

Katma Değer Vergisi Artırımı

Yıl

Oran

2018

3%

2019

3%

2020

2,5%

2021

2%

2022

2%

4) Gelir ve Kurumlar Vergisi Stopajında Artırım,

Kanunda belirtilen ödemelere ilişkin gayrisafi tutarların yıllık toplamı üzerinden; aşağıda belirtilen oranlarda gelir (stopaj) vergisini artırmaları halinde, ilgili dönemlere ilişkin gelir (stopaj) vergisi incelemesi ve tarhiyatı yapılmayacaktır.

Bu kapsamdaki ödemeler için uygulanacak artırım oranları şöyledir:

Yıl

Vergi Artırım Oranı

2018

6%

2019

5%

2020

4%

2021

3%

2022

2%

Katma Değer Vergisini de gelir stopaj veya kurum stopaj vergilerinde de matrah artırımında bulunulmasında, mükelleflerin beyanname verip vermemeleri ve istisnaya tabi işlemlerinin olup olmamasına göre matrah artırımın nasıl olacağı farklılık göstermektedir.

Artırılan Matrahlar Nasıl Ödenecek?

Matrah artırımı hükmünden yararlanmak isteyenler 31 Mayıs 2023 tarihine kadar (bu tarih dahil) artırımda bulunanlar, hesaplanan veya artırılan gelir, kurumlar ve katma değer vergisi ile gelir (stopaj) ve kurumlar (stopaj) vergisi tutarlarını, 30 Haziran 2023 tarihine kadar (bu tarih dâhil) tamamen ödeyebilecekleri gibi talep etmeleri hâlinde ilk taksiti Haziran/2023 ayından başlamak üzere aylık dönemler halinde on iki eşit taksitte ödeyebilirler. Matrah ve vergi artırımı dolayısıyla mükelleflerce verilen yıllık, muhtasar ve prim hizmet beyannamesi, katma değer vergisi beyannameleri ve diğer beyannameler için 1.000 TL damga vergisi alınır ve bu tutar ilk taksit ödeme süresi içinde ödenir.

Mücbir sebep hali ilan edilen Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Elazığ, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa İlleri ile Sivas İlinin Gürün İlçesinde, matrah ve vergi artırımından yararlanmak istemeleri halinde 31 Ekim 2023 tarihine kadar maddede belirtilen şekilde beyan veya bildirimde bulunmaları, hesaplanan veya artırılan gelir, kurumlar ve katma değer vergisi ile gelir (stopaj) ve kurumlar (stopaj) vergisi tutarlarını 30 Kasım 2023 tarihine kadar (bu tarih dâhil) tamamen veya talep etmeleri hâlinde ilk taksiti Kasım/2023 ayından başlamak üzere aylık dönemler halinde on iki eşit taksitte ödemeleri gerekmektedir.

Matrah veya Vergi Artırımı Sonucunda Tahakkuk Eden Vergilerin Tamamının Peşin Olarak Ödenmesi

Matrah veya vergi artırımı sonucunda tahakkuk eden vergilerin tamamının ilk taksit ödeme süresi içinde peşin olarak ödenmesi hâlinde, bu vergilerden (damga vergisi hariç) %10 indirim yapılacak ve bu vergilere katsayı uygulanmayacaktır.

Matrah Artırımından Yararlanamayacak Olanlar,

• Defter, kayıt ve belgeleri yok edenler veya defter sahifelerini yok ederek yerine başka yapraklar koyanlar veya hiç yaprak koymayanlar veya belgelerin asıl veya suretlerini tamamen veya kısmen sahte olarak düzenleyenler,

• Terör suçundan hüküm giyenler ile

• Hakkında MASAK (Mali Suçları Araştırma Kurulu) tarafından terörün finansmanı suçu veya aklama kapsamında inceleme ve araştırma yapılanlar.

Matrah artırımı hükümlerinden yararlanamazlar.

Matrah ve vergi artırımından yararlananların hesaplanan veya artırılan vergilerin, yasada belirtilen şekilde ödemesi şarttır. Ödenmeyen vergi tutarları ilk taksit ödeme süresinin son günü vade kabul edilerek gecikme zammıyla birlikte takip ve tahsil edilir ve matrah ve vergi artırımının getirdiği avantajlardan yaranamazlar.

Matrah ve vergi artırımı yapılması yararlananlara çok önemli bir avantaj sağlıyor. Matrah ve vergi artırımı yapılan vergilerde, ilgili yıllar için vergi incelemesi ve tarhiyat yapılmasını engelliyor. Matrah veya vergi artırarak belli bir tutar ödeniyor, bunun karşılığında incelenmeme garantisi sağlanıyor. İşletmeler matrah artırımında bulunarak bir nevi dokunulmazlık kazanıyorlar. Bu durumda mükelleflerin mevcut durumlarını gözden geçirerek matrah artırımında bulunup bulunmayacakları konusunda karar vermeleri gerekmektedir.

Tüm okuyucularıma sağlıklı günler dilerim.

Erol ÇEMBER Yeminli Mali Müşavir

Matrah Artırımında Bulunarak Vergi İncelemesinden Nasıl Kurtulunur?

ŞİRKET ORTAĞININ AR-GE TEŞVİKİNDEN YARARLANIP YARARLANAMAYACAĞI

Yılsonu katma değer vergisi hatırlatmaları

İşveren Asgari Ücret Artış Oranının Altında Zam Yaparsa, İşçiye Fesih Hakkı Doğar Mı?

YAZILIM HİZMETLERİNDE KURUMLAR VERGİSİ VE KDV UYGULAMALARI

2025'te İş Güvenliğinde neler değişiyor?

Duyuru

Banka promosyonu ödemelerinde özellikli durumlar

Kâr paylarında stopaj oranı yüzde 10’dan yüzde 15’e yükseltildi

Örneklerle e-ticarette yüzde 1’lik stopaj uygulaması

Beyannamede Ar-Ge ve tasarım indirimi yapanlar dikkat