KKM’de vergi istisnasına ilişkin düzenleme, Kurumlar Vergisi Kanununun (KVK) geçici 14. Maddesinde yer alıyor. Bu geçici maddenin her fıkrasında ayrı bir istisna düzenlenmiş bulunuyor.
TBMM’nin açılmasıyla beraber vergi gündemi iyice yoğunlaşmaya başladı. İçinde bulunduğumuz Ekim ayı içerisinde Vergi Kanunlarında değişiklik öngören iki Torba Kanun Teklifi verildi. Ancak, her iki Teklifte yer alan düzenlemeler kamuoyunun beklentisini karşılamadı. Niye mi? Çünkü, kamuoyunun beklentisi oldukça farklı. Kamuoyunun gündeminde borç yapılandırması, matrah ve vergi artırımı, imar barışı, EYT var. Her türlü iletişim kanalını kullanarak bize ulaşanlar, özellikle bu dört konuda düzenleme yapılıp yapılmayacağını soruyorlar. 2023 yılı Haziran ayında yapılması beklenilen genel seçim yaklaştıkça bu beklentilerin giderek artacağı da herkes tarafından biliniyor.
Ekim ayı başı itibariyle başlayan ve devam eden bu süreç o kadar hızlı ilerliyor ki, inanın biz bile takip etmekte zorlanıyoruz. Bu sürede çıkarılması gereken bazı Cumhurbaşkanı Kararı ve Tebliğler henüz yayınlanmadı. Bu da, acaba bu konularda düzenleme yapılmayacak mı, yoksa unutuldu mu gibi soruları gündeme getiriyor.
Bunlardan birisi de, 30 Eylül 2022 tarihli bilançolarda yer alan yabancı paraların kur korumalı mevduata (KKM) dönüştürülmesine vergi istisnası sağlayacak Cumhurbaşkanı Kararı ile ilgili.
KKM’de vergi istisnası nasıl?
KKM’de vergi istisnasına ilişkin düzenleme, Kurumlar Vergisi Kanununun (KVK) geçici 14. Maddesinde yer alıyor. Bu geçici maddenin her fıkrasında ayrı bir istisna düzenlenmiş bulunuyor.
Bunlar kısaca şu şekilde:
31.12.2021 bilançosundaki dövizlerini 25 Şubat 2022’ye kadar KKM’ye dönüştürenlere yönelik istisna
Şirketlerin 31 Aralık 2021 tarihli bilançolarında yer alan yabancı paralarını, 25 Şubat 2022 tarihine kadar Türk lirasına çevirmeleri ve bu suretle elde ettikleri Türk lirası varlığı, bu kapsamda açılan en az üç ay vadeli Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarında değerlendirmeleri durumunda; bu yabancı paraların dönem sonu değerlemesinden kaynaklanan kur farkı kazançlarının 1 Ekim 2021 – 31 Aralık 2021 tarihleri arasındaki döneme isabet eden kısmı, 25 Şubat 2022 tarihine kadar Türk lirasına çevrilen hesaplarla ilgili oluşan kur farkı kazançları ile söz konusu hesaplardan dönem sonu değerlemesinden kaynaklananlar da dâhil olmak üzere vade sonunda elde edilen faiz ve kâr payları ile diğer kazançlar kurumlar vergisinden istisna bulunuyor.
Dövizlerini 25 Şubat 2022’den sonra KKM’ye çevirenler
31 Aralık 2021 tarihli bilançolarında yer alan dövizlerini 25 Şubat 2022 tarihinden 31.12.2022 tarihine kadar KKM hesaplarına dönüştüren şirketlerin ise, bu suretle elde ettikleri Türk lirası varlığı en az üç ay vadeli Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarında değerlendirmeleri nedeniyle oluşan kur farkı kazançlarının, geçici vergi dönemi sonu değerlemesiyle Türk lirasına çevrildiği tarih arasına isabet eden kısmı ile dönem sonu değerlemesinden kaynaklananlar da dâhil olmak üzere vade sonunda elde edilen faiz ve kâr payları ile diğer kazançları kurumlar vergisinden istisna bulunuyor.
KKM’deki vergi istisnasının devamı için yeni düzenleme yapıldı!
KVK geçici 14. Maddenin 1 ve 2 numaralı fıkralarında yer alan ve yukarıda belirtilen istisna düzenlemeleri, sadece 31 Aralık 2021 tarihli bilançolarında yer alan dövizlerin KKM’ye dönüşümü için geçerli bulunuyordu. Ancak, sonraki tarihli bilançolardaki dövizlerle ilgili KKM vergi istisnasının devamı için yeni düzenleme yapılması gerekiyordu.
Bunun üzerine geçici 14. Maddeye eklenen 4. Fıkra ile, şirketlerin 31 Mart 2022 tarihli bilançolarında yer alan yabancı paralarını 2022 yılı sonuna kadar KKM’ye çevirmeleri ve bu suretle elde ettikleri Türk lirası varlığı en az üç ay vadeli Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarında değerlendirmeleri durumunda, söz konusu hesapların dönem sonu değerlemesinden kaynaklananlar da dâhil olmak üzere vade sonunda elde edilen faiz ve kâr payları ile diğer kazançlar kurumlar vergisinden istisna edildi (7407 sayılı Kanun, Mad. 12). Yani, yukarıda belirtilen istisnalardan, kur farklarına ilişkin istisna hariç diğerlerinin 31 Mart 2022 tarihinde mevcut dövizlerin dönüşümünde de uygulanması sağlandı. Ayrıca, Cumhurbaşkanımıza istisnayı 30 Haziran 2022 ve/veya 30 Eylül 2022 tarihli bilançolarda yer alan yabancı paralar itibarıyla da uygulatma konusunda yetki verildi (7407 sayılı Kanun, Mad. 12).
30 Haziran 2022 bilançosunda yer alan dövizler için Cumhurbaşkanı kararı çıkarıldı!
30 Haziran 2022 tarihli bilançolarda yer alan dövizlerin KKM’ye çevrilmesinde vergi istisnasından faydalanılabilmesi için 5872 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı yayınlandı (27 Temmuz 2022 tarihli ve 31905 sayılı Resmi Gazete). Bu Karar ile, geçici 14/4. maddedeki istisnanın şirketlerin 30 Haziran 2022 tarihli bilançolarında yer alan yabancı paralar itibariyle uygulanmasına da karar verildi. Buna göre, 30 Haziran 2022 tarihli bilançolarında yer alan dövizlerini KKM’ye çevirerek, bu suretle elde ettikleri Türk lirası varlığı en az üç ay vadeli Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarında değerlendiren şirketlerin, söz konusu hesapların dönem sonu değerlemesinden kaynaklananlar da dâhil olmak üzere vade sonunda elde ettikleri faiz ve kâr payları ile diğer kazançları kurumlar vergisinden istisna edildi.
İstisna 30 Eylül 2022 bilançolarında yer alan dövizler için de uygulanacak mı?
Söz konusu istisnanın 30 Eylül 2022 bilançolarında yer alan dövizlerin KKM’ye çevrilmesi işlemlerinde de uygulanabilmesi için mutlak suretle bir Cumhurbaşkanı Kararı çıkarılması gerekiyor. Ancak, şu ana kadar Cumhurbaşkanımız henüz anılan maddedeki yetkisini kullanmadı ve dolayısıyla bununla ilgili bir Karar da çıkarılamadı.
Kararın çıkarılmamasının özel bir nedeni var mı?
Kesinlikle hayır, bu kararın çıkarılmamasının özel bir nedeni yok, unutulmadı da!
Bize göre, Kararın gecikmesinin tek nedeni, son günlerde gündemin çok yoğun olması.
Peki, Cumhurbaşkanı Kararı çıkarılacak mı?
Evet, en kısa süre içerisinde geçici 14/4. maddedeki istisnanın şirketlerin 30 Eylül 2022 tarihli bilançolarında yer alan yabancı paralar itibariyle uygulanmasına yönelik Cumhurbaşkanı Kararının çıkarılmasını bekliyoruz.
Bu kadar kesin nasıl mı konuşuyoruz? Sayın Cumhurbaşkanımız anılan maddedeki yetkisini 30 Haziran 2022 tarihli bilançolarda yer alan dövizler için kullandı, 30 Eylül 2022 tarihli bilançolardaki dövizler için de bu yetkisini kullanması bekleniyor. Kaldı ki, şu an TBMM Genel Kurulu’nda görüşülmeyi bekleyen Torba Yasa Teklifi’nde, KKM’nin uygulama süresinin 31 Aralık 2023 tarihine kadar uzatılmasını öngören bir düzenleme var.
Kaldı ki, geçtiğimiz Eylül ayında Merkez Bankası tarafından yayınlanan Tebliğ ile, yurt içi yerleşik gerçek kişilerin bankalardaki, yurt içi yerleşik tüzel kişilerin ise 31 Aralık 2021 ile 30 Eylül 2022 tarihleri arasındaki herhangi bir tarihte bankalarda mevcut olan ABD doları, Euro ve İngiliz sterlini cinsinden döviz tevdiat hesabı ve döviz cinsinden katılım fonu hesabı bakiyelerinin, hesap sahibinin talep etmesi halinde dönüşüm kuru üzerinden Türk lirasına çevrilebilmesine ilişkin düzenleme yapıldı. Yani, Cumhurbaşkanı Kararı çıkarılmasına yönelik yasal alt yapı da tamamlanmış durumda (2022/2 Sayılı Tebliğ, 30 Eylül 2022 tarihli ve 31969 sayılı Resmi Gazete).
Hep beraber bekleyip göreceğiz…
