Elektronik Tebligat (e-Tebligat), tebligatı yapan birim tarafından düzenlenen ve Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre tebliği gereken belgelerin, 456 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde yer alan açıklamalar doğrultusunda e-Tebligat Sistemi ile mükelleflerin elektronik adreslerine tebliğ edilmesidir.
Hangi Mükellefler e-Tebligat Sistemini Kullanmak Zorundadır?
• Kurumlar vergisi mükellefleri,
• Ticari, zirai ve mesleki kazanç yönünden gelir vergisi mükellefiyeti bulunanlar (Kazançları basit usulde tespit edilenlerle gerçek usulde vergiye tabi olmayan çiftçiler hariç),
e-Tebligat sistemini kullanmak zorundadır.
Kimler e-Tebligat Sistemini İsteğe Bağlı Olarak Kullanabilir?
e-Tebligat sistemini kullanmak zorunda olmayan tüzel kişiler veya tüzel kişiliği olmayan teşekküller ile isteğe bağlı olarak kendilerine e-Tebligat yapılmasını talep eden gerçek kişiler sisteme gönüllü olarak başvurabilirler.
Örneğin, sadece motorlu taşıtlar vergisi mükellefi olan Ali Bey, e-Tebligat sistemini kullanmak zorunda değildir. Ancak, kendisine kesilen trafik para cezasından veya idari para cezalarından zamanında haberdar olmak ve haklarından faydalanmak isterse e-Tebligat sistemine dâhil olabilir
e-Tebligat Başvurusu Nasıl Yapılır?
a) Zorunlu Olarak Elektronik Tebligat Sistemini Kullanacaklar İçin Başvuru,
Kurumlar vergisi mükellefleri, 456 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ekinde yer alan “Elektronik Tebligat Talep Bildirimi (Şirketler ve Diğer Tüzel Kişiler İçin)”ni işe başlama tarihini takip eden 15 gün içerisinde kurumlar vergisi yönünden bağlı bulundukları vergi dairesine vermeleri gerekmektedir.
Söz konusu bildirim kanuni temsilciler veya elektronik tebligat sistemi ile ilgili işlemleri yapmaya yönelik özel yetki içeren noterde verilmiş vekâletnameyle yetkili kılınan kişiler aracılığıyla yapılabilmektedir.
Gelir vergisi mükellefleri, 456 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ekinde yer alan “Elektronik Tebligat Talep Bildirimi (Gerçek Kişiler İçin)”ni mükellefiyet tesisi sırasında gelir vergisi yönünden bağlı bulundukları vergi dairesine vermeleri gerekmektedir.
Söz konusu bildirim, gelir vergisi mükellefleri tarafından kendilerince veya elektronik tebligat sistemi ile ilgili işlemleri yapmaya yönelik özel yetki içeren noterde verilmiş vekâletnameyle yetkili kılınan kişiler aracılığıyla;
• Elden gelir vergisi yönünden bağlı bulunulan vergi dairesine verilmesi suretiyle,
• Dijital Vergi Dairesi (İnteraktif Vergi Dairesi) sistemi üzerinden elektronik ortamda doldurularak,
yapılabilmektedir.
b) İsteğe Bağlı Olarak Elektronik Tebligat Sistemini Kullanacaklar İçin Başvuru,
İsteğe bağlı olarak kendilerine elektronik tebligat yapılmasını talep eden tüzel kişiler ile tüzel kişiliği olmayan teşekküller, 456 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ekinde yer alan “Elektronik Tebligat Talep Bildirimi (Şirketler ve Diğer Tüzel Kişiler İçin)”ni katma değer vergisi veya gelir (stopaj) vergisi yönünden bağlı bulundukları vergi dairesi müdürlüğüne vererek başvuruda bulunabileceklerdir.
Zorunluluk kapsamına girmeyen gerçek kişi muhataplar, Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ekinde yer alan “Elektronik Tebligat Talep Bildirimi (Gerçek Kişiler İçin)”ni Dijital Vergi Dairesi (İnteraktif Vergi Dairesi) sistemi üzerinden doldurarak veya ikametgâhlarının bulunduğu yer vergi dairesi müdürlüğüne vererek başvuruda bulunabileceklerdir.
e-Tebligat başvurusu; bizzat mükellef veya kanuni temsilcisi tarafından yapılabileceği gibi elektronik tebligat sistemi ile ilgili işlemleri yapmaya yönelik özel yetki içeren noterde verilmiş vekâletnameyle yetkili kılınan kişiler aracılığıyla da yapılabilir.
c) Kurumlar Vergisi Mükelleflerinde Merkez ve Şubeler İçin Başvuru,
Kurumlar vergisi mükelleflerinde merkez ve şubelerin aynı vergi numarasına sahip olmaları halinde merkezin e-Tebligata başvurması zorunludur ve sadece merkez tarafından başvurulması yeterli olacaktır, şubeler herhangi bir başvuruda bulunmayacaktır.
Merkez ve şubeler farklı vergi kimlik numarasına sahip ise, merkezin başvurması zorunlu olup şubeler kurumlar vergisi ve ticari, zirai ve mesleki yönden gelir vergisi mükellefi olmamaları durumunda başvurmak zorunda değildir. Ancak merkezden farklı vergi numarasına sahip olan şubeler isteğe bağlı olarak başvuruda bulunabilirler.
d) Adi Ortaklık, Komandit Şirket ve Kollektif Şirket İçin Başvuru,
Adi ortaklık, komandit şirket ve kollektif şirketin kendisi (ortaklar için değil, ortaklık için) kurumlar vergisi mükellefi olmadıkları için zorunluluk kapsamında değildir ancak isteğe bağlı olarak tebligat adresi alınabilir.
Başvuru, “Elektronik Tebligat Talep Bildirimi (Şirketler ve Diğer Tüzel Kişiler İçin)” formu doldurularak bağlı olunan vergi dairesi müdürlüğüne teslim edilerek yapılır. Başvuruyu ortaklardan birisinin yapması yeterlidir. Kanuni temsilci olarak mevcut bütün ortaklar yazılacaktır.
Ortakların her biri için gelir ya da kurumlar vergisi mükellefi olmaları nedeni ile zorunluluk kapsamında olduklarından, ayrı ayrı kendi adlarına aktivasyon işlemi yapılmalıdır.
Ortaklar gelir vergisi mükellefi ise, “Elektronik Tebligat Talep Bildirimi (Gerçek Kişiler İçin)” oldurularak bağlı oldukları vergi dairesi müdürlüğüne başvurabileceği gibi Dijital Vergi Dairesi (İnteraktif Vergi Dairesi) sistemi üzerinden elektronik ortamda da başvuruda bulunabilirler.
Ortaklar kurumlar vergisi mükellefi ise, “Elektronik Tebligat Talep Bildirimi (Şirketler ve Diğer Tüzel Kişiler İçin)” doldurarak kanuni temsilcileri veya elektronik tebligat sistemi ile ilgili işlemleri yapmaya yönelik özel yetki içeren noterde verilmiş vekâletnameyle yetkili kılınan kişiler aracılığıyla başvurularını gerçekleştirmelidirler.
e-Tebligat Sistemi ile Gönderilen Belgeler Ne Zaman Tebliğ Edilmiş Sayılır?
e-Tebligat sistemi ile gönderilen belgeler, mükellefin elektronik ortamdaki adresine ulaştığı tarihi izleyen beşinci günün sonunda tebliğ edilmiş sayılır. Söz konusu belgeler ayrıca posta yoluyla gönderilmeyecektir.
Elektronik Tebligat Yapıldığından Nasıl Haberdar Olunur?
Elektronik tebligat gönderimi yapıldığında bilgilendirme amacıyla, mükelleflerin e-Tebligat başvurusu sırasında ya da daha sonra bildirilen cep telefon numaralarına SMS ve e-Posta adreslerine bildirim mesajları gönderilebilmektedir.
Bilgilendirmelerin herhangi bir nedenle yapılamamış veya geç yapılmış olması, tebligatın geçerliliğini etkilememektedir. Bu nedenle elektronik tebligat adresinin mükellef tarafından takibi önemlidir.
e-Tebligat Sisteminden Tebliğ Edilen Belgelere Nasıl Ulaşılır?
Dijital Vergi Dairesi (İnteraktif Vergi Dairesi) sistemine giriş yapılarak, web sayfasında yer alan “E-TEBLİGATLARIM” bölümünden tebliğ edilen belge görüntülenebilmekte, belgenin tebliğ tarihi öğrenilebilmekte ve çıktı dokümanı alınabilmektedir.
Diğer kurum tebligatlarının göndermiş olduğu tebligatlar için bahsi geçen bölümde yer alan kurum isimlerinden seçim yapılmak suretiyle ilgili işlemler gerçekleştirilebilmektedir.
e-Tebligat Sistemi le Hangi Belgeler Tebliğ Edilmektedir?
e-Tebligat sistemi ile sisteme kaydolmuş yani aktivasyonu olan herkese:
• Ödeme emri,
• İhbarname,
• 2 No.lu İhbarname [Vergi Mahkemesi/Bölge İdare Mahkemesi/Danıştay kararına göre Vergi/Ceza İhbarnamesi (Bildirim)],
• KDV iade taleplerindeki eksikliklere ilişkin yazılar dâhil Kurumsal Elektronik Yazışma Sistemi tarafından hazırlanmış tüm yazılar,
• Protokol imzalanan ve sisteme dâhil olan bazı kurumların idari para cezası tutanakları,
gönderilebilmektedir.
e-Tebligat Sisteminden Nasıl Çıkılır?
Zorunlu veya ihtiyari olarak elektronik tebligat sistemine dâhil olan mükelleflerin zorunlu olmadıkça sistemden çıkmaları mümkün değildir. Ancak;
• Tüzel kişilerde ticaret sicil kaydının silindiği (nevi değişikliği ve birleşme halleri dâhil) tarih itibarıyla,
• Gerçek kişilerde ise ilgilinin ölümü veya gaipliğine karar verildiğinin idare tarafından tespit edildiği durumlarda ölüm/karar tarihi itibarıyla,
ilgilinin elektronik tebligat adresi kullanıma kapatılır.
e-Tebligat Sistemi Kullanılmadan Diğer Tebliğ Usullerine Göre Tebligat İşlemi Yapılacak Durumlar Nelerdir?
Tebligat işlemi;
• Gerçek kişilerde muhatabın, tüzel kişilerde ise şirketin tek kanuni temsilcisi olması durumunda ilgili kanuni temsilcinin, birden çok kanuni temsilcisi olması durumunda tüm kanuni temsilcilerin görme engelli olduklarının ispat ve tevsik edilmesi durumunda bu mükelleflere,
• Vergi dairesinin bilgisine girmiş olmak şartıyla tutuklulara, mükellef yerine geçen veli, vasi veya kayyım gibi vergi sorumluları ile kara, deniz, hava ve jandarma eratına,
• İflas hali kararı verilen şirketlere (İflas masasının memuru olarak atananların hepsi tarafından onaylanarak şirket adına isteğe bağlı olarak elektronik tebligat talep bildiriminin doldurularak vergi dairesi müdürlüğüne müracaat edilmesi halinde kullanıcı kodu, parola ve şifreyi ihtiva eden kapalı bir zarfın iflas masası memuruna teslimi suretiyle e-Tebligat sistemine dâhil olunması mümkündür.),
• Tasfiye haline giren şirketlere (Tasfiye memuru olarak atananlar tarafından, şirket adına isteğe bağlı olarak elektronik tebligat talep bildiriminin doldurularak vergi dairesi müdürlüğüne müracaat edilmesi halinde kullanıcı kodu, parola ve şifreyi ihtiva eden kapalı bir zarfın tasfiye memuruna teslimi suretiyle e-Tebligat sistemine dâhil olunması mümkündür.),
• Başkanlık tarafından alınan kararla e-Tebligat sisteminde yapılan teknik bakım çalışmaları sırasında, e-Tebligat sistemi kullanılmadan, Vergi Usul Kanunundaki diğer tebliğ usullerine göre yapılır.
e-Tebligat Sistemine Süresinde Geçmemenin Cezası Nedir?
Elektronik tebligat sistemine ilişkin olarak getirilen zorunluluklara uymayanlara, Vergi Usul Kanununun mükerrer 355 inci maddesi uyarınca özel usulsüzlük cezası kesilir.
Erol ÇEMBER
Yeminli Mali Müşavir
