Aralık ayına girilmesi ile birlikte çalışma hayatının en önemli gündem maddesi asgari ücret oldu. Bu ay içerisinde toplanacak ve bir rakam belirleyecek Asgari Ücret Tespit Komisyonu çalışmalarına önümüzdeki hafta itibarıyla başlayacak. En geç bu ayın sonunda belirlenecek asgari ücret rakamı yalnızca asgari ücretlileri değil, çalışma hayatında pek çok parametre asgari ücrete endeksli olduğu için neredeyse bütün çalışanları etkileyecek. Kime nasıl yansıyacağının ayrıntıları şöyle:
İŞVERENE YANSIMASI: Ücret artışı beklentileri asgari ücrete göre şekillenecek. İşyerlerinde halihazırdaki brüt asgari ücretin yani 13.414 TL'nin üzerinde örneğin 18.000 TL ücreti olan çalışanlar, asgari ücretin 1 Ocak'tan itibaren artması sonrası kendi ücretlerinin de bu tutarın en az şimdiki kadar yani 4.500 TL üzerinde olmasını bekleyecek. Bu durumda da işverenin bir iki yıllık kıdemi bulunan işçilerin ücretlerini en az 20.000 TL net civarına çekmesi gerekecek. Bu beklenti sonrası işyerlerinde ocak ayında gerçekleşecek ücret artışlarında düşük ücretli olan alt-orta kademedeki işçiler için yüksek oranda, üst kademedeki işçiler için düşük oranda olması söz konusu.
DOĞUM ve ASKERLİK BORÇLANMASI: Borçlanma tutarları artacak. Halihazırda bir günlük doğum ve askerlik borçlanması tutarı 143.08 TL. Ocak itibarıyla bu rakamın yüzde 50 civarında artması ve 215 TL'ye yükselmesi bekleniyor. Dolayısıyla 6 aylık askerliğini yıl sonuna kadar borçlanmak için dilekçe veren bir kişi 25.740 TL ödeyecekken, yılbaşından sonra bu rakam asgari ücret yüzde 50 artarsa 38.700 TL'ye yükselebilir. Doğum borçlanmasında da bir doğumu borçlanacak kadın sigortalı yıl sonuna kadar dilekçe verirse 103.017,6 TL ödeyecekken yılbaşından sonra bu rakam 154.800 TL'ye yükselebilir.
İŞSİZ KALAN: İşsizlik maaşı taban ve tavanı artacak. İşsizlik maaşı, son dört aydaki kazançların yüzde 40'ı olarak hesaplanıyor. İşsizlik maaşının tavanı da asgari ücretin yüzde 80'i. Dolayısıyla işsizlik maaşı ocaktan itibaren değil, mayıstan itibaren artacak. Mayısta işsiz kalan bir asgari ücretli ocak-nisan döneminde yeni asgari ücret üzerinden hesaplanan ve Damga Vergisi kesilen işsizlik maaşını alabilecek.
GELİR SINIRI YÜKSELECEK
65 YAŞ ÜSTÜ, ENGELLİ ve EVDE ENGELLİSİNE BAKAN: 65 yaş ve evde bakım aylığı gelir sınırı artacak. 65 yaş ve evde bakım aylığının miktarı asgari ücrete endeksli değil. Miktar memur gösterge katsayısına göre değişiyor. Ancak 65 yaş ve evde bakım aylığı alabilmek için gerekli şartları sağlayan kişilerin gelir sınırı asgari ücrete endeksli. Buna göre 65 yaş aylığı talebinde bulunan kişinin; kendisinin ve eşinin toplam gelirinin kişi başına düşen tutarının asgari ücretin üçte birini geçmemesi gerekiyor. Engelli aylığı alan kişiler için ise hanedeki kişi başına düşen gelirin bu sınırı aşmaması lazım. Halihazırda bu sınır 3.800 TL. Ocak ayından itibaren ise sınır yeni asgari ücretteki artış oranında yükselecek. Dolayısıyla şu an gerekli şartları sağlayan ancak gelir sınırına takılan kişiler yeni sınırın üzerinde gelirleri yoksa, yeni yılda 65 yaş veya engelli aylığı talebinde bulunarak aylık bağlatma hakkına sahip olabilir. Evde bakım aylığında ise gelir sınırı, asgari ücretin üçte ikisi olarak uygulanıyor. Dolayısıyla evde bakım aylığı için sınır da ocak itibarıyla yükselecek.
ESNAFIN PRİMİ ARTACAK
ESNAF VE KENDİ HESABINA ÇALIŞAN: 4B'li yani Bağ-Kur'lu esnafın ödeyeceği primin alt limiti asgari ücrete endeksli. Bugün itibarıyla esnafın aylık primi en düşük 4.628 TL. Diğer yandan primini düzenli ödeyen esnafa sağlanan 5 puanlık indirim nedeniyle bu tutar 3.957,2 TL'ye düşüyor. Primini düzenli yatıran Bağ-Kur'lu 2.952,36 TL prim ödeyebilir. Yüzde 50 artış söz konusu olursa bu tutar da 5.935 TL'ye yükselebilir.
