Varlık Barışı matrah artırımının yerini tutar mı?

Varlık Barışı, yurt dışındaki varlıkların bankalara bildirim yapılarak Türkiye'ye getirilmesi, yurt içi kayıt dışı varlıkların ise vergi dairelerine bildirilmek suretiyle bu kapsamda beyan edilen tutarlarla ilgili olarak vergi incelemesi ve tarhiyat yapılmamasını sağlayan bir düzenlemedir.

Son 14 yılda yapılan 8'inci Varlık Barışı düzenlemesi, 7417 sayılı Kanun ile 05.07.2022 tarihi itibarıyla Kurumlar Vergisi Kanunu'na eklenen geçici 15'inci madde ile yürürlüğe girmiş bulunmaktadır. Bu konuya ilişkin köşemde 08.07.2022 tarihinde “Yeni Varlık Barışı İsviçre'de parası olanlara” başlıklı yazımı okumuştunuz. Bugün sizlere, varlık barışının vergi incelemelerinde mükelleflere sağladığı avantajları anlatmaya çalışacağım.

HANGİ DURUMLARDA İNCELEME VE TARHİYAT YAPILMAYACAK? Yeni varlık barışı düzenlemesi ile ilgili “1 Seri No'lu Bazı Varlıkların Ekonomiye Kazandırılması Hakkında Genel Tebliğ'' 09.08.2022 tarihinde Resmi Gazete 'de yayımlanmıştır.

Varlık Barışı kapsamında, vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı ayrıcalığından yararlanmak için aşağıdaki şartların yerine getirilmesi gerekmektedir.

Yurt dışında bulunan bildirime konu varlıkların; Bildirimin yapıldığı tarihten itibaren üç ay içinde Türkiye'ye getirilmesi ya da Türkiye'deki banka veya aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi,

Bildirilen varlıklara ilişkin tarh edilen verginin; 30/9/2022 tarihine kadar yapılan bildirimler için %1, 1/10/2022 tarihi ile 31/12/2022 tarihi (bu tarih dahil) arasında yapılan bildirimler için %2 ve 31/3/2023 tarihine kadar yapılan bildirimler için %3 olarak süresinde ödenmesi,

Bildirime konu edilen varlıkların defter tutan mükelleflerce kanuni defterlere kaydedilmesi, yasal defterlere kaydedilen bu kıymetler için pasifte özel fon hesabı açılması (veya kanuni defterlerin ilgili sayfalarında gösterilmesi), bu fon hesabının ve varlıkların iki yıl geçmedikçe işletmeden çekilmemesi ve fon hesabının sermayeye ilave dışında başka bir amaçla kullanılmaması gerekmektedir. Bu şart, Türkiye'de bulunan ve beyana konu edilen varlıklar ile ilgili inceleme ve tarhiyat yapılmama hakkından yararlanmak için de yerine getirilmesi gereken bir zorunluluktur.

Türkiye'de bulunan ve beyana konu edilen varlıklar;

Gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olmayanlar tarafından banka veya aracı kurumlardaki hesaplara yatırıldığını (taşınmazlar hariç) gösterir belgelerle tevsik edilmesi,

Bu kapsamda beyan edilen varlıklara ilişkin tarh edilen %3 verginin süresinde ödenmesi, gerekmektedir.

Varlık Barışı başka bir nedenle inceleme başlarsa devreye girecek

Varlık Barışı uygulamasında bildirilen veya beyan edilen varlıklara isabet eden tutarlara ilişkin hiçbir suretle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılamaz. Ancak, diğer nedenlerle başlayan vergi incelemeleri veya takdire sevk işlemleri dolayısıyla, Varlık Barışı kapsamında bildirimde veya beyanda bulunan mükellefler hakkında matrah farkı bulunması durumunda;

Bulunan matrah farkının bildirime veya beyana konu edilen varlıklar nedeniyle ortaya çıktığının tespiti ve bildirilen veya beyan edilen varlık tutarının, bulunan matrah farkına eşit ya da fazla olması durumunda gelir veya kurumlar vergisi ile Katma Değer Vergisi yönünden tarhiyat yapılmayacaktır. Ancak bulunan matrah farkının bildirilen veya beyan edilen varlık tutarından fazla olması durumunda, yalnızca aradaki fark tutar üzerinden gelir veya kurumlar vergisi ile katma değer vergisi yönünden vergi tarhiyatı yapılacaktır.

Vergi incelemesine başlanılan veya takdir komisyonuna sevk edilen tarihten sonra Varlık Barışı kapsamında bildirimde veya beyanda bulunulması durumunda ise; vergi incelemesi ve takdir komisyonu kararına istinaden bulunan matrah farkları üzerinden vergi tarhiyatı yapılacak, bildirime veya beyana konu edilen tutarlar mahsuba konu edilemeyecektir.

Bundan önceki varlık barışı uygulamalarında, varlık barışı beyanlarının matrah farklarından mahsup edilebileceğine ilişkin açık bir düzenleme yer almıyordu. Ancak, vergi mahkemeleri ve Danıştay'ın bildirilen veya beyan edilen varlık tutarının vergi incelemeleri veya takdir komisyonu sonucunda bulunacak matrah farklarından katma değer vergisini de içerecek şekilde mahsup edilebileceğine ilişkin Kararları üzerine, yeni düzenlemede bu konu açıklığa kavuşturulmuştur.

Kurumlar ve gelir vergisi mükellefleri ve özellikle serbest meslek erbaplarının banka hesaplarına gelen paralar ile beyannamelerin örtüşmemesi, eksik veya hiç fatura düzenlenmemesi gibi durumları için varlık barışından yararlanmaları durumunda, varlık barışı matrah artırımı müessesi gibi işe yarayacaktır.

Şöyle ki; bir avukat müvekkili tarafından 01.08.2022 tarihinde hesabına yatan 400.000 TL avukatlık hizmet bedeline ilişkin serbest meslek makbuzu düzenlememiştir. Avukat yeni Varlık Barışı kapsamında 15.08.2022 tarihinde 400.000 TL'lik beyanda bulunup, %3 vergiyi ödemiş ve diğer şartları da yerine getirmiş olsun. Bu avukatın 2023 yılında sektörel vergi incelemeleri kapsamında incelemeye alındığını varsayalım. Vergi müfettişinin, avukatın hesabına gelen 400.000 TL için serbest meslek makbuzu düzenlenmediği gerekçesiyle bulduğu matrah farkı nedeniyle avukata tarhiyat yapılamayacaktır.

Yukarıdaki örneğin mükelleflere yol gösterici olup olmayacağını ve Varlık Barışı beyanlarının artıp artmayacağını hep beraber göreceğiz.

Sözcü | Nedim TÜRKMEN

Varlık Barışı matrah artırımının yerini tutar mı?

Vergi ödeme vergisi de arttı

Asgari ücret kimi nasıl etkileyecek?

Asgari ücret Resmi Gazete'de yayımlandı; iyi de 4 liranın sırrı ne?

2025 enflasyonuna asgari ücret etkisi azami 3,6 puan

Asgari ücret artışı

Yıl biterken…2024’e dair

Doç.Dr.Hasan YALÇIN Köşe Yazılarıyla Gazetemizde

2025 Yılı asgari ücreti açıkladı

Meslek mensuplarına çektirilen KDV ızdırabı

2 milyar liralık Genel Sağlık Sigortası (GSS) borcu silinecek