Tarımda süreksiz çalışan işçilerin sosyal güvenliği

Bu durum Bağ-Kur (4/1-b) kapsamındaki sigortalılığa göre emeklilikte daha az prim gerektirmesi açısından avantajlıdır. Yine isteğe bağlı sigortalılıktan da aynı açıdan avantajlıdır. Keza isteğe bağlı sigortalılık da Bağ-Kur kapsamında sayılmaktadır. Bu nedenle özel sektörde çeşitli tarım ve orman işlerinde bağımlı olarak süreksiz çalışanlara “EK-5” denilen sigortalılık statüsü ile sosyal güvenliklerini sürdürmelerini tavsiye ediyorum.

KİMLER SİGORTALI OLABİLİR?

Ek-5 kapsamında SSK sigortalısı olabilmek için her şeyden önce SSK,

Bağ-Kur ve Emekli Sandığı (4/1-c) kapsamında sigortalı olmayı gerektiren bir işte çalışmamak gerekmektedir. Ayrıca;

İsteğe bağlı sigortalı veya isteğe bağlı iştirakçi olmamak,

SGK’dan ve banka ve TOBB sandıklardan kendi sigortalılıklarından dolayı gelir veya aylık almamak ve

18 yaşını doldurmuş olmak,

şartları aranmaktadır. Diğer yandan hizmet akdi unsurlarını taşımayan köy ve mahallelerde sürü yöneticiliği (çobanlık) faaliyeti yapanlarda, talep etmeleri hâlinde Kanun’un Ek-5 kapsamında sigortalı sayılacaklardır.

SİGORTALI OLMAK İÇİN YAPILMASI GEREKENLER

Tarım işlerinde süreksiz çalışanların örneği SGK tarafından hazırlanan “Tarım İşlerinde Hizmet Akdiyle Süreksiz Çalışanlara Ait Giriş Bildirgesi”ni sürekli ikametlerinin ya da çalıştıkları yerin bağlı bulunduğu muhtarlık ile ikamet ettikleri veya çalıştıkları il ya da ilçede bulunan tarım müdürlüklerine ve ziraat odalarına onaylatıp, sürekli ikametlerinin bağlı olduğu veya çalıştıkları sosyal güvenlik il müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezine müracaat etmeleri gerekmekte olup, bunların sigortalılıkları müracaat ettikleri tarih itibarıyla başlatılmaktadır. Devlet ormanlarında ağaçlandırma, bakım, imar, yol yapımı, kesme, toplama, taşıma, imal gibi orman işleri; iş yerinin ve iş yerinde çalışacakların hangi mülki hudut ve orman teşkilatı hudutları içerisinde kaldığına bakılmaksızın, öncelikle iş yerinde veya civarındaki orman köylerini kalkındırma kooperatiflerine ve iş yerindeki köylülere veya iş yeri civarındaki orman işlerinde çalışan köylülere birim fiyat (vahidi fiyat) usulüne göre yaptırılmaktadır. Söz konusu hüküm gereğince Orman ve Su İşleri Bakanlığına bağlı Orman Genel Müdürlüğü ve bölge müdürlükleri ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığına bağlı il müdürlükleri aracılığıyla 6831 sayılı Kanun’da belirtilen işlerin orman köylüleri tarafından kurulan kalkındırma kooperatiflerine, köy tüzel kişiliklerine ve köylülere verilmekte olup, söz konusu işlerin vahidi fiyat usulüne göre verilmesi hâlinde bu işler Kanun’un ek 5’inci maddesi kapsamında süreksiz iş sayılmaktadır. Orman köylülerinden EK-5 kapsamında e-sigortalı olmak isteyenler “Orman İşlerinde Hizmet Akdiyle Süreksiz Çalışanlara Ait Giriş Bildirgesi”ni sürekli ikametlerinin bağlı bulunduğu muhtarlık ile sürekli ikametlerinin bulunduğu veya çalıştıkları yerin bağlı olduğu Orman Genel Müdürlüğü ve bölge müdürlükleri ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığına bağlı il müdürlükleri aracılığıyla veya kalkındırma kooperatiflerine onaylatıp sürekli ikametlerinin bağlı olduğu SGİM/SGM’ye müracaat edecekler, bunların sigortalılıkları ise müracaat ettikleri tarihten itibaren başlatılmaktadır.

ÖDENECEK PRİM TUTARI

Tarımda hizmet akdiyle süreksiz çalışanlar EK-5 sigortalısı olmaları hâlinde 2022 yılında ödemeleri gereken aylık prim tutarı prime esas günlük kazanç alt ve üst sınırı arasında olmak kaydıyla, sigortalılar tarafından beyan edilen günlük kazanç tutarının 29 katı üzerinden hesaplanmaktadır. Prime esas kazancın hesaplanacağı gün sayısı her yıl bir puan artırılarak 2023 yılında 30 güne ulaştığında sabitlenecektir.

2022 yılı için ödenmesi gereken aylık prim tutarı, sigortalılarca bildirilen prime esas günlük kazanç tutarının 29 katının %34,5’idir. Buna göre 2022 yılı Ocak-Haziran dönemi için, asgari ücret üzerinden prime esas kazanç beyanında bulunan bir sigortalının ödemesi gereken aylık prim tutarı: 5.004,00 TL × %34,5 × 29 ÷ 30= 1.668,83 TL iken prime esas kazanç üstü sınırı üzerinden beyanda bulunan bir sigortalının ödemesi gereken aylık prim tutarı 12.516,26 TL’dir. 2022 yılından itibaren yürürlüğe giren yeni düzenleme ile Ek-5 sigortalıları önceden olduğu gibi primlerini aylık olarak ödemeye devam edebilecekleri gibi ait olduğu yılın ocak-haziran dönemi primlerini temmuz ayı sonuna, temmuz-aralık dönemi primlerini de takip eden yılın ocak ayı sonuna kadar gecikme cezası ve gecikme zammı olmaksızın ödeyebilmektedirler.

Ek-5 kapsamındaki sigortalılar 2022 yılı Temmuz-Aralık dönemi için ise Günlük kazanç alt sınırına göre: 215,70 TL x 29 x %34,5 = 2.158,08 TL, Günlük kazanç üst sınırına göre: 1.617,75 TL x 29 x %34,5 = 16.185,59 TL ödeyeceklerdir.

Türkiye | İsa KARAKAŞ

Tarımda süreksiz çalışan işçilerin sosyal güvenliği

İşçinin işe devamsızlığını haklı kılan nedenler nelerdir ?

Memur zammıyla kıdem tazminatı tavanı arttı

SGK Genelgesi 2025/2

Haklı nedenle fesih; Önemli bir AYM kararı

İşveren ve Çalışanları ilgilendiren Torba Kanun yasalaştı

Haftalık izin günü hakkında her şey

2025 yılında işsizlik ödeneği tutarları ne kadar oldu?

Yemek bedelinde SGK ve vergi istisnası nasıl hesaplanacak?

Yemek kartında ne değişti?

Engelli vergi indirimi ile emeklilik yolu kapandı