Sporcu Ücretlerinden Tevkif Yoluyla Alınan Gelir Vergisinin İadesi Ve Dikkat Edilmesi Gerekenler

I.GİRİŞ

Amatör spor dallarının geliştirilmesi ve amatör sporcuların teşvik edilmesi amacıyla 3289 sayılı Gençlik ve Spor Hizmetleri Kanununa Ek 12’inci maddesi eklenmiş ve 31.12.2020 tarihli ve 31351 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Sporcu Ücretlerinden Tevkif Yoluyla Alınan Gelir Vergisi Üzerinden Belirlenen Payın Özel Hesaba Aktarılması, Kullanılması ve Denetimi Hakkında Yönetmelik düzenlenmiştir. Söz konusu düzenlemelerle sporcu ücretleri üzerinden tevkif yoluyla ödenen vergilerin belli şartlarda iadesi öngörülmüştür.

Bu makalemizde sporcu ücretlerine, vergilendirilmesine ve hangi şartlarda ödenen vergilerin iade alınabileceğine değineceğiz.

II.SPORCU ÜCRETLERİNDE TEVKİFAT VE GELİR VERGİSİ KANUNUNDA YER ALAN DÜZENLEMELER

Ücret, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 61’inci maddesinde işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatler olarak tanımlanmıştır. Aynı maddenin 6’ncı bendinde de sporculara transfer ücreti veya sair adlarla yapılan ödemeler ve sağlanan menfaatlerin ücret ödemesi sayıldığı belirtilmiştir.

Aynı Kanunun 94’üncü maddesinin birinci fıkrasında, “Kamu idare ve müesseseleri, iktisadi kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadi işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya zirai işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar” denildikten sonra, aynı maddenin birinci bendinde, hizmet erbabına ödenen ücretler ile 61 inci maddede yazılı olup ücret sayılan ödemelerden (istisnadan faydalananlar hariç), 103 ve 104’üncü maddelere göre vergi kesileceği hüküm altına alınmıştır.

Öte yandan aynı Kanunun geçici 72’nci maddesinde ise “(1) 31.12.2023 tarihine kadar sporculara yapılan ücret ve ücret sayılan ödemelerden aşağıdaki oranlarda gelir vergisi tevkifatı yapılır.

a) Lig usulüne tabi spor dallarında;

1) En üst ligdekiler için % 20,

2) En üst altı ligdekiler için % 10,

3) Diğer liglerdekiler için % 5,

b)Lig usulüne tabi olmayan spor dallarındaki sporculara yapılan ödemeler ile milli sporculara uluslararası müsabakalara katılmaları karşılığında yapılan ödemelerden % 5.

(2) Bu ödemeler üzerinden 94’üncü madde kapsamında ayrıca tevkifat yapılmaz. Bu madde kapsamındaki gelirler toplamının, 103’üncü maddede yazılı tarifenin dördüncü diliminde yer alan tutarı aşması hâlinde, bu gelirler yıllık beyannameyle beyan edilir. Yıllık beyanname verilmesi durumunda, beyan edilen bu gelirler üzerinden hesaplanan gelir vergisinden, tevkifat yapmakla sorumlu olanlarca vergi dairesine ödenmiş olması şartıyla, bu Kanuna göre kesilen vergiler mahsup edilir.

Buna göre sporculara yapılan her türlü ödemeler ücret olarak değerlendirilmekte olup, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu 94’üncü maddesi uyarınca yapılan ödemeler üzerinden tevkifat yapılması gerekmektedir. Ancak aynı Kanunun geçici 72’nci maddesinde 31.12.2023 tarihine kadar aynı madde kapsamında tevkifat yapılması öngörülmüştür.

III.GENÇLİK VE SPOR HİZMETLERİ KANUNUNDA YER ALAN DÜZENLEMELER

3289 sayılı Gençlik ve Spor Hizmetleri Kanununa ek 12’nci maddesine göre; Gençlik ve Spor Bakanlığı, Türkiye Futbol Federasyonu ve bağımsız spor federasyonlarına tescil edilmiş olan ve Türkiye’de faaliyette bulunan spor kulüpleri ve sportif alanda faaliyette bulunan sermaye şirketleri tarafından sporculara ödenen ücretlerden tevkif edilerek ilgili vergi dairesine kanuni süresinde beyan edilen ve ödenen gelir vergisinden Gençlik ve Spor Bakanlığının talebi üzerine Hazine ve Maliye Bakanınca uygun görülen pay , Gençlik ve Spor Bakanlığı adına açılacak özel hesaba Hazine ve Maliye Bakanlığınca aktarılır.

Buna göre, Hazine ve Maliye Bakanlığınca Gençlik ve Spor Bakanlığı adına açılacak özel hesaba aktarılacak pay için aşağıdaki şartların sağlanması gerekir.

– Öncelikle, Gençlik ve Spor Bakanlığı, Türkiye Futbol Federasyonu ve bağımsız spor federasyonlarına tescil edilmiş olan ve Türkiye’de faaliyette bulunan spor kulüpleri ve sportif alanda faaliyette bulunan sermaye şirketleri tarafından sporculara ödenen ücretlerden yapılan tevkifat olmalı,

– Söz konusu tevkif edilen verginin ilgili vergi dairesine kanuni süresinde beyan edilip, ödenmesi gerekmektedir.

Özel hesaba aktarılan tutarlar aşağıdaki harcamalar dışında kullanılamayacaktır.

a) Amatör spor dallarında sportif faaliyet gösteren sporculara, bunların çalıştırıcılarına ve diğer spor elemanlarına yapılan ücret ve ücret sayılan ödemeler (Her bir sporcu, çalıştırıcı ve diğer spor elemanları için yıllık olarak yapılacak ödeme, 31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 103’üncü maddesinde yazılı tarifenin üçüncü gelir diliminde yer alan ve ilgili yılda ücretler için geçerli olan tutarın üç katını aşamaz.),

b) Bu fıkranın (a) bendi kapsamındaki sporcu, çalıştırıcılar ve diğer spor elemanlarının, sportif faaliyetlerine ilişkin iaşe, ibate, seyahat, sağlık, eğitim-öğretim harcamaları ile amatör spor dallarına ilişkin hazırlık kampları, müsabaka, malzeme ve ekipman, federasyon vize, lisans, tescil ve katılım harcamaları.

Özel hesaptan spor kulüpleri ve sportif alanda faaliyette bulunan sermaye şirketlerine aktarılan tutarlar ile bu tutarlardan yapılan harcamalar, gelir ve kurumlar vergisi uygulamalarında gelir, gider, indirim veya maliyet olarak dikkate alınamayacaktır.

Özel hesaba aktarılan tutarların kullanılması ve denetlenmesi ile maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Gençlik ve Spor Bakanlığı müştereken yetkilidir.”

IV.SPORCU ÜCRETLERİNDEN TEVKİF YOLUYLA ALINAN GELİR VERGİSİNİN İADESİ

13.06.2018 tarih ve 30450 sayılı resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Sporcu Ücretlerinden Tevkif Yoluyla Alınan Gelir Vergisinin İadesi Hakkında Yönetmelik ile açıklamalar yapılmıştır. 3289 sayılı Kanun ile buna bağlı olarak çıkarılan yönetmelik hükümleri göz önüne alındığında aşağıdaki şartları taşıyanlar sporcu ücretleri üzerinden tevkif yoluyla ödenen vergileri iade alabilecektir.

IV.1.İade uygulamasından faydalanacaklar

Sporcu ücretlerinden tevkif yoluyla alınan gelir vergisinin iadesi uygulamasından;

a) Spor Genel Müdürlüğü veya Türkiye Futbol Federasyonuna tescil edilmiş olan ve Türkiye’de faaliyette bulunan spor kulüpleri,

b) Türkiye Futbol Federasyonu veya bağımsız spor federasyonlarına kayıt ve tescilini yaptıran sportif alanda faaliyette bulunan sermaye şirketleri

faydalanır.

IV.2. İade kapsamındaki vergi tevkifatları

1) Tevkif yoluyla alınan gelir vergisinin iadesi uygulamasından, sadece sporculara ödenen ücretler üzerinden tevkif edilen ve beyan edilerek vergi dairesine ödenen tutarlar ile sınırlı olmak üzere faydalanılır.

2) İşverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatler ücret kapsamında vergilendirilmekte olup; sporculara, bu faaliyetlerine ilişkin olarak aylık ücret, başarı primi, maç başı ücreti, imza parası, imaj hakkı ve sair adlarla yapılan ödemeler ve sağlanan menfaatler, 31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 61’inci maddesine göre ücret kapsamında değerlendirilir.

3) Bu Yönetmeliğin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinde tanımlanan ve ücretleri 193 sayılı Kanunun geçici 72’nci maddesine göre tevkifata tabi tutulan sporcular dışındaki diğer spor elemanları, çalıştırıcı personel ile idari hizmetler, destek hizmetleri ve diğer görevlerde çalışan personelin ücretlerinden tevkif edilen vergiler iade kapsamda değildir.

4) 21/3/2018 tarihli ve 7103 sayılı Kanunla 3289 sayılı Kanuna eklenen ek 12’nci maddesinin 1/5/2018 tarihinde yürürlüğe girmesi nedeniyle, bu tarihten itibaren ödenen ücretler üzerinden tevkif edilen vergilerin iadesi yapılacaktır.

IV.3.Özel hesabın açılması

Spor kulüpleri ve sportif alanda faaliyette bulunan sermaye şirketleri tarafından özel hesap gelirlerinin toplanmasını teminen Türkiye’de kurulu bankalarda ihtiyaca göre bu maddede belirtildiği şekilde bir ya da birden fazla hesap açılır.

Vergi dairelerince bu Yönetmeliğin 7’nci maddesine göre bu hesaplara aktarılan gelir vergisi tutarları ile bu hesapta yer alan tutarların nemalandırılmasından elde edilen gelirler, özel hesapların kaynaklarını teşkil eder.

IV.4.İadeye ilişkin uygulama esasları

1) Spor kulüpleri ve sportif alanda faaliyette bulunan sermaye şirketlerince sporculara yapılan ücret ödemeleri üzerinden tevkif edilen vergilerin, söz konusu kulüp ve şirketlere iade edilebilmesi için, bu vergilerin ilgili aya ilişkin muhtasar beyanname ile kanuni süresinde beyan edilmesi ve yine tahakkuk eden gelir (stopaj) vergisi tutarlarının vadesinde ödenmesi zorunludur.

2) Sporcu ücretleri üzerinden tevkif edilen ve edilmesi gereken vergilere ilişkin kanuni süresinde verilen düzeltme beyannameleri hariç, pişmanlıkla verilen beyannameler de dahil olmak üzere kanuni süresinden sonra verilen beyannameler üzerinden tarh edilen gelir vergisi ise red ve iade edilmez.

3) Spor kulüpleri ve sportif alanda faaliyette bulunan sermaye şirketleri tarafından, sporculara ödenen ücretlerden tevkif edilen vergilere ilişkin bu Yönetmelik ekinde yer alan bildirimin, elektronik ortamda doldurulması ve ilgili aylarda verilecek muhtasar beyannamenin eki olarak gönderilmesi zorunludur.

4) İlgili işveren tarafından sporculara ilişkin ücretler üzerinden tevkif edilen ve muhtasar beyanname ile beyan edilmek suretiyle ödenen tevkifat tutarları, vergi dairelerince, tahsil edilen tarihi takip eden beş iş günü içerisinde düzeltme fişi ile red ve iadesi yapılmak suretiyle ilgili işveren adına açılan özel hesaba aktarılır.

5) Vergi dairelerince yapılacak red ve iadelerde, 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 23’üncü maddesinde yer alan, tahsil edilen amme alacaklarının öncelikle, istihkak sahiplerinin reddiyatı yapacak olan amme idaresine olan muaccel borçlarına mahsup edilmek suretiyle red ve iade edilmesine ilişkin hüküm uygulanmayacaktır.

6) Özel hesapta yer alan tutarlar, bu Yönetmeliğin 11’inci maddesinde belirtilen amaç dışı kullanıma yönelik yapılan tarhiyatlar kapsamındaki alacaklar hariç, rehnedilemez ve haczedilemez.

IV.5. Özel hesabın kullanılması

1) Özel hesaba aktarılan tutarlar;

a) Amatör spor dallarında sportif faaliyet gösteren sporculara, bunların çalıştırıcılarına ve diğer spor elemanlarına yapılan ücret ve ücret sayılan brüt ödemeler,

b) Bu maddenin (a) bendi kapsamındaki sporcu, çalıştırıcı ve diğer spor elemanlarının, sportif faaliyetlerine ilişkin iaşe, ibate, seyahat, sağlık, eğitim-öğretim harcamaları ile amatör spor dallarına ilişkin hazırlık kampları, müsabaka, malzeme ve ekipman, vize, lisans, tescil ve katılım harcamaları, için kullanılır.

2) Amatör spor dallarında sportif faaliyet gösteren sporculara, bunların çalıştırıcılarına ve diğer spor elemanlarına yapılan ücret ve ücret sayılan ödemeler, her bir sporcu, çalıştırıcı ve diğer spor elemanları için, yıllık olarak 193 sayılı Kanunun 103’üncü maddesinde yazılı tarifenin üçüncü gelir diliminde yer alan ve ilgili yılda ücretler için geçerli olan tutarın üç katını aşamaz.

3) Özel hesaba aktarılan iade tutarları ile bu hesaptan yapılan harcamalar, gelir ve kurumlar vergisi uygulamalarında gelir, gider, indirim veya maliyet olarak dikkate alınmaz.

4) Özel hesaba aktarılan tutarların, nemalandırılması, harcanması ve bunlara ilişkin her türlü kayıt ve muhasebe işlemleri, ilgili spor kulübü derneği veya sermaye şirketinin kayıt ve muhasebe işlemleri içerisinde ayrıca izlenmesine imkân sağlanacak şekilde tutulur.

IV.6. Özel hesabın amaç dışı kullanılması

Özel hesaptan amaç dışı kullanılan vergi iadeleri, amaç dışı kullanıldığı vergilendirme dönemine ilişkin gelir (stopaj) vergisi olarak özel hesap açılan mükellef adına 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunundaki esaslara göre vergi ziyaı cezası kesilerek tarh edilir ve gecikme faizi hesaplanır.

IV.7. Denetim

Özel hesaba ilişkin bir yıl içerisinde yapılan tüm işlemler, Maliye Bakanlığı ve Gençlik ve Spor Bakanlığı tarafından belirlenecek komisyon tarafından yılda en az bir kez denetlenir. Söz konusu denetimlerin izleyen yılın sonuna kadar bitirilmesi esastır. Denetim raporu, Maliye Bakanlığı ve Gençlik ve Spor Bakanlığına sunulur.

Denetimlerde, özel hesapta toplanan kaynağın; belirlenen esaslar çerçevesinde ve Kanunun amacına uygun olarak kullanılıp kullanılmadığı ayrıntılı olarak değerlendirilir.

V.SONUÇ

3289 sayılı Gençlik ve Spor Hizmetleri Kanununa Ek 12’inci maddesi ve buna bağlı olarak çıkarılan yönetmelik hükümleri göz önüne alındığında yapılan düzenlemelerle amatör spor dallarının geliştirilmesi ve amatör sporcuların teşvik edilmesi amacıyla sporcu ücretleri üzerinden tevkif yoluyla ödenen vergileri iadesi mümkün hale gelmiştir.

Sporcu ücretlerinden tevkif yoluyla alınan gelir vergisinin iadesi uygulamasından, Spor Genel Müdürlüğü veya Türkiye Futbol Federasyonuna tescil edilmiş olan ve Türkiye’de faaliyette bulunan spor kulüpleri ile Türkiye Futbol Federasyonu veya bağımsız spor federasyonlarına kayıt ve tescilini yaptıran sportif alanda faaliyette bulunan sermaye şirketleri faydalanabilecektir. Buna göre, öncelikle, Gençlik ve Spor Bakanlığı, Türkiye Futbol Federasyonu ve bağımsız spor federasyonlarına tescil edilmiş olan ve Türkiye’de faaliyette bulunan spor kulüpleri ve sportif alanda faaliyette bulunan sermaye şirketleri tarafından sporculara ödenen ücretlerden yapılan tevkifat yapılmış olması gerekmektedir. Yine, söz konusu tevkif edilen verginin ilgili vergi dairesine kanuni süresinde beyan edilip, ödenmesi gerekmektedir.

Dikkat edilmesi gereken, amaç dışı kullanılan vergi iadeleri, amaç dışı kullanıldığı vergilendirme dönemine ilişkin gelir (stopaj) vergisi olarak özel hesap açılan mükellef adına 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunundaki esaslara göre vergi ziyaı cezası kesilerek tarh edilir ve gecikme faizi hesaplanacağıdır.

KAYNAKÇA

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu.

3289 sayılı Gençlik ve Spor Hizmetleri Kanunu.

Sporcu Ücretlerinden Tevkif Yoluyla Alınan Gelir Vergisi Üzerinden Belirlenen Payın Özel Hesaba Aktarılması, Kullanılması ve Denetimi Hakkında Yönetmelik.

EkoVergi | Cihan TEKİN

Sporcu Ücretlerinden Tevkif Yoluyla Alınan Gelir Vergisinin İadesi Ve Dikkat Edilmesi Gerekenler

Dini Kitap Basımında KDV Uygulaması

KDV DEĞİŞİKLİKLERİ (SAHTE VEYA MUHTEVİYATI İTİBARİYLE YANILTICI BELGE)

Sahte fatura incelemeleri: Mükellef haklarına uygun mu?

Vergi Cezaları

2025 YILINDA EK MALİ TABLO DÜZENLEME SINIRI

Bankaya ödenen kredi kartı giderlerinin müşterilere yansıtılmasında KDV uygulaması

Yeni e-Beyan Test Uygulaması

Enflasyon Düzeltmesinde Kullanılacak 2024/10, 2024/11 ve 2024/12 Aylarına Ait Ortalama Ticari Kredi Faiz Oranları

Deprem Bölgesindeki Cirosu 2,5 Milyon Liranın Altında Olan Mükelleflerin Mücbir Sebep Halinin Uzatılması

Binek Otomobillerin 2025 Giderleri ve Amortismanları