Matrah Artırımı ile Beyaz Sayfa

En son 2021 yılında çıkartılan 7326 sayılı Kanun ile 2016, 2017, 2018, 2019 ve 2020 yılını içerecek şekilde matrah ve vergi artırımı yapılmasını sağlayan düzenleme yapılmıştı. Bu kez 7440 sayılı Kanun ile 2021 ve henüz beyannamesi verilmemiş 2022 yılına ilişkin olarak da matrah ve vergi artırımı müessesinden faydalanılma yolu açılmıştır. 7326 sayılı Kanun'dan yararlanarak 2018, 2019 ve 2020 yılı ile ilgili matrah ve vergi artırımında bulunmayanlar 7440 sayılı Kanun ile bu yıllar ile ilgili olarak matrah ve vergi artırımında bulunabileceklerdir.

Matrah ve vergi artırımından Gelir Vergisi, Kurumlar Vergisi, Katma Değer Vergisi ve Gelir/Kurumlar Stopaj Vergisi'nden (ücret, serbest meslek, kira, kâr payı ve yıllara yaygın inşaat işleri istihkakı ödemelerinde) yararlanılabilecektir.

Son 20 yılda, 7. kez matrah ve vergi artırımına olanak veren vergi barışı düzenlemesi yapılmıştır. Vergi inceleme oranının %1.6 olduğu bir vergi sisteminde; matrah artırımına ilişkin düzenlemelerin çok başarılı olamayacağı düşünülse de uygulama sonuçları tam tersini göstermektedir. Vergi barışı içerisinde yer verilen matrah artırımı düzenlemeleri, Hazine'ye en çok paranın girdiği düzenlemelerdir.

Matrah veya vergi artırımının 31.05.2023 tarihine kadar yapılması gerekmektedir. Hesaplanan veya artırılan verginin, peşin veya azami 12 eşit taksitte, matrah veya vergi artırımına ilişkin beyannameye ait 1.000 TL tutarındaki Damga Vergisi'nin ise ilk taksit ödeme süresi içinde ödenmesi gerekmektedir. Bu vergilerin kanunda belirtilen şekilde ödenmemesi durumunda, gecikilen süre için gecikme zammı uygulanacak ve madde hükmünden yararlanılamayacaktır.

KURUMLAR VERGİSİ VE GELİR VERGİSİ MATRAH ARTIRIMI

Kurumlar Vergisi ve Gelir Vergisi matrah artırımı belirlenen tüm yıllar (2018, 2019, 2020, 2021 ve 2022) için yapılabileceği gibi istenilen yıl ya da yıllar için de yapılabilecektir.

Gelir ve Kurumlar Vergisi matrah artırımında bulunulan yıla ait vergilerini zamanında ödemiş uyumlu mükellefler için vergi oranı %15 olacaktır. Ayrıca peşin ödeme halinde ödenecek vergide ayrıca %10 indirim yapılacaktır.

Kurumlar Vergisi matrah artırımı yapılması şartıyla yatırım indirimi stopajı ve kâr payı stopajı nedeniyle ödenen vergiler de artırılarak matrah artırımından yararlanılacaktır.

BEYANNAMESİ HENÜZ VERİLMEYEN 2022 YILI İÇİN MATRAH ARTIRIMINDAN NASIL FAYDALANILACAK?

Gelir ve Kurumlar Vergisi mükelleflerinin 2020 yılına yönelik matrah artırımında bulunabilmesi için bu yıla ilişkin Gelir ve Kurumlar Vergisi beyannamelerini vermiş olmaları ve bu beyannamede beyan edilen vergiye esas matrahın; 2021 yılı Gelir/Kurumlar Vergisi matrahının %122.93 artırılmış tutar ile 2022 yılı 3. geçici vergi matrahının %40 artırılması suretiyle bulunan tutarın yüksek olanından az olmaması şarttır.

Ayrıca geçici vergi beyanları eksik verilmiş ise;

– 3. Geçici vergi beyanı yoksa; beyan edilecek matrah, 2. geçici vergi matrahının %100 artırılmış tutarından,

– 2. Geçici vergi beyanı yoksa; beyan edilecek matrah, 1. geçici vergi matrahının %300 artırılmış tutarından, düşük olamayacak.

Her durumda 2022 matrah artırımında alt sınır Gelir Vergisi mükelleflerinden işletme hesabı esasına göre defter tutanlar için 105.000 TL'den, bilanço esasına göre defter tutanlar ile serbest meslek erbabı için 200.000 TL'den, Kurumlar Vergisi mükellefleri için 500.000 TL'den az olamayacaktır.

2021 takvim yılı ve 2022 yılının üçüncü geçici vergilendirme dönemine ilişkin Gelir veya Kurumlar Vergisi beyannamelerinde zarar beyan edilmiş olması veya indirim ve istisnalar nedeniyle matrah oluşmaması ya da hiç beyanname verilmemiş (ilgili yıllarda faaliyette bulunmuş veya gelir elde etmiş olup da bu faaliyetlerini ve gelirlerini vergi dairesinin bilgisi dışında bırakanlar dahil) olması durumunda, 2022 yılı Gelir ve Kurumlar Vergisi beyannameleri için bu şart aranmayacaktır. 2022 yılı Gelir ve Kurumlar Vergisi matrah artırımına esas tutarların belirlenmesinde, asgari tutarlardan az olmamak üzere bu bent hükmüne göre belirlenen tutarların %25'i dikkate alınacaktır.

2022 yılına ilişkin zararlar izleyen dönemlerde indirim konusu yapılamayacaktır. Ayrıca 2022 yılında ödenen ve mahsup edilemeyen geçici vergiler iade edilmeyecektir.

DOKUNULMAZLIK ZIRHINA KAVUŞMAKTA FAYDA VAR

Kanunun matrah ve vergi artırımına ilişkin düzenlemeleri oldukça geniş kapsamlı. Ben burada kısa bir özet yapmaya çalıştım. Matrah ve vergi artırımı düzenlemesinden faydalanamayacak mükellefler kanunda belirlenmiş, her mükellefin kendi durumunu bu sınırlar çerçevesinde değerlendirmesi gerekir.

Mükelleflere matrah ve vergi artırımı yolu ile geçmişe yönelik yaptıkları ya da yapmadıkları vergi kanunlarına aykırı fiilleri nedeniyle vergi incelemesine alınmama imtiyazı tanınmaktadır. Bu imtiyazın bedelini ödeyen, faaliyetine sanki 01.01.2023'te yeni başlamış gibi güvenle devam edebilme konforuna kavuşacak.

Devlet, vergi mükelleflerini vergi incelemesine alma hakkını bedelini ödeyen mükellefler için kullanmayacağını kanun ile ortaya koymuş. Vergi mükellefleri bu bedeli ödeyerek, bu zırhı kuşanabilirler. Türkiye'de vergi inceleme oranı düşük olmakla birlikte; bir vergi incelemesi sırasında vergi aslı, vergi ziyaı cezası, usulsüzlük cezaları ve gecikme faizi gibi çok büyük bir hesap ortaya çıkma ihtimali karşısında gayet makul olan bu bedelleri eğer ödeyebilecek iseniz, matrah ve vergi artırımı yapmanızı tavsiye ederim. Matrah artırımına başvurup 1 taksiti bile ödemezseniz; matrah artırımından yararlanma hakkınız ortadan kalkar ama gecikme zammı ile birlikte bütün borcunuzu ödemek durumunda kalırsınız.

Sözcü |Nedim TÜRKMEN

Matrah Artırımı ile Beyaz Sayfa

2025’te maaşlarımızdan ne kadar vergi ödeyeceğiz?

Yıl İçerisinde İş Değişikliği Nedeniyle Verilen Gelir Vergisi Beyannamesi

Yeni vergi, harç ve istisna tutarları

Ücret gelirlerinin vergilendirilmesi

Dolaysız vergilerimiz çok mu adil?

Kar payı (temettü) dağıtımında vergi stopajı %10’dan %15’e arttırıldı

Kurumlar vergisine istinaden kazanç giderleri

Yılsonu vergi notları

Limited Şirket Hisse Devrinde Vergi Var mı?

Esnafa konum vergisi geliyor