Firmalar tarafından, çalışan hizmet erbabına yapmış olduğu erzak yardımının ayın olarak sağlanan bir menfaat şeklinde değerlendirilmesi gerekir.
Bu şekilde yapılan yardımların KDV dahil tutarı net ücret olarak nitelendirilip brütleştirilerek bordroya dahil edilmek suretiyle vergilendirilmesi gerekmektedir.
Ödenen KDV’ nin de ayrıca indirim konusu yapılmaması gerektiği malumdur. Diğer taraftan, ayın olarak sağlanan menfaatlerin SGK primine tabi tutulmaması gerekmektedir.
Yapılacak erzak yardımlarının ayın olarak dağıtılmaması halinde;
1)- “Erzak çeki” adı altında verilecek kartlarla yapılması durumunda, mal henüz teslim alınmadığından yapılan ödemeler avans niteliğindedir. Maliye Bakanlığı’ nın 26.01.2001 tarih ve 5166 sayılı Özelgesinde aşağıdaki açıklamalara yer verilmiştir:
".. herhangi belirli bir mal teslimi ve hizmet ifasını göstermeyen hediye çeklerinin
verilmesi ile katma değer vergisi yönünden vergiyi doğuran olay gerçekleşmemektedir. Bu nedenle, hediye çeki dağıtan firmaların, hediye çeklerini dekont vererek belgelendirmesi ve alınan bedelleri de "avans" olarak muhasebeleştirmesi gerekmektedir.”
Dekont verilmek suretiyle belgelendirilen ve "avans" olarak muhasebeleştirilen hediye çeklerinin, nihai tüketiciler tarafından ibraz edilerek çek tutarı kadar malın teslimi durumunda, Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 10/a maddesi hükmü uyarınca, vergiyi doğuran olay gerçekleşeceğinden daha önce belgeye bağlanmayan bu teslimlere ilişkin fatura ve benzeri vesikaların, hediye çeklerini personeline ya da hayır kurumlarına veya yardım amaçlı olarak deprem bölgesindeki kişilere veren firmalar adına düzenlenmesi gerekmekte olup, hediye çeklerini ibraz eden kişilere yapılan teslim ve hizmet ifaları sırasında ayrıca bu kişiler adına fatura ya da fatura yerine geçen bir vesika düzenlenmesine gerek bulunmamaktadır. Bu teslim ve hizmetlere ilişkin faturaların, onar (değişen şekliyle yedişer) günlük süreler halinde satış bilgileri toplanarak ve katma değer vergisi yönünden aylık vergilendirme dönemleri de geçirilmemek kaydıyla düzenlenmesi gerekmektedir.”
Denilmektedir. Yukarıda da belirtildiği üzere avans ödemelerinin dekontla belgelendirilmesinin mümkün olduğu, malın çalışanlara teslimi sonucu bunlara ait fatura ve benzeri belgelerin hediye çeklerini personeline dağıtan firmalar adına düzenlenmesi gerektiği belirtilmektedir.
Ancak, dekont tek başına gider belgesi olmayıp çalışanların maaş bordrosuna eklenecek KDV dahil tutar vergilendirildikten sonra bordroya dayanılarak gider yazılabileceği görüşündeyiz.
2)- Erzak çeklerinin (veya hediye kartları) alınması sırasında, fatura kesilmesi yanlış bir uygulama olmaktadır. Şöyle ki; Alınacak erzakların cinsi belli olmayacağından KDV oranı uygulaması doğru olmayacaktır. Ayrıca fiilen mal teslim alınmadan karşılıklı gelir ve gider kayıtları yapılmasının da doğru bir kayıt işlemi olmayacağını düşünüyoruz.
Bu nedenle, çalışan hizmet erbabına erzak yardımı fiilen tarafınızdan alınıp dağıtımı yapılmayacaksa yukarıda 1 inci maddede yapılan açıklama doğrultusunda işlem yapılmasını tavsiye ederiz.
Bilgilerinize sunarız.
Ş.A. Yeminli Mali Müşavirlik A.Ş.