1.Yabancı kaynak tanımı konusu

a-Yabancı kaynak sayılmayacak durumlar.

Tebliğde köprü krediler için finansman gider kısıtlamasının krediyi kullanan şirkette yapıla­cağı belirtilmiştir.

Yine yıllara sari inşaat işlerinde kısıtlamanın işin bittiği yıl dikkate alınması gerektiği Tebliğ­de açıklanmıştır.

Tebliğde açıklanmasa bile, birden fazla yıl de­vam eden (yıllara sari inşaat işi olmasa da) ve bilançoda taşınan işlerde finansman gider kı­sıtlamasının da işin bittiği/teslim edildiği/ka­bulünün yapıldığı yılda dikkate alınması gerek­tiği açıktır. Tebliğde bu konuda açıklama yok denilerek, bu konuda farklı bir sonuca varılması düşünülemez.

b-Tebliğdeki örnekler tüm ayrışık du­rumları kapsamış olabilir mi?

Böyle bir iddiada bulunabilmek mümkün de­ğildir. Bu nedenle de Tebliğde düzenlenen/açık­lanan hususlar dışında çok sayıda konu olacak ve bu konular İdarenin yorumları ve yargı karar­ları ile çözümlenecektir.

c-Yabancı kaynak olmadığı bariz durumlar

Kârdan ayrılan kıdem tazminatı ve vergi kar­şılıklarının finansman gider kısıtlamasında ya­bancı kaynak olarak dikkate alınmasının yan­lışlığı eninde sonunda anlaşılacak ve finansman gider kısıtlaması hesabında yabancı kaynak ola­rak dikkate alınamayacağı sonucuna varılacak­tır. Kıdem tazminatı karşılığı ayırmayan bir şir­ketle ayıran bir şirketin vergi sonucunun farklı çıkıyor olması kabul edilebilir değildir.

Bu kayıtla hem öz kaynak azalmakta hem de yabancı kaynak sayılması nedeniyle oranlama da aleyhe işlev görmektedir.

Tebliğdeki yabancı kaynak tanımının kanun­daki tanım ve de (finansman gideri yaratma­yan yabancı kaynak saymak suretiyle) kanunun amacına aykırı bir sonuca ulaşılması yorum ve­ya açıklama ötesinde, adeta yeni bir kanuni dü­zenleme yapmak gibidir.

d-Yabancı kaynak olup finansman gideri yaratmayan borçlar

Tıpkı bu iki örnek (kıdem tazminatı-vergi karşılıkları) gibi, herhangi bir finansman gideri yaratmayan(henüz vadesi gelmemiş)satıcılara olan borçların finansman gideri hesabında dik­kate alınması hususu da , Tebliğde çözümlenen hususlar ( köprü krediler-yıllara sari inşaat işle­ri) gibi aynı şekilde çözümlenecektir.

e-Kendisi finansman gider kısıtlaması­na tabi olmayan yabancı kaynak oranlama­da dikkate alınır mı?

Alınmaması gerekir. Bir finansman gideri ya­ratan yabancı kaynağın öz kaynakla mukayese edilmesi gerekir. Muhasebe açısından yabancı kaynak olarak sınıflanmakla beraber, finans­man gideri yaratmıyorsa oranlamada da dikkate alınmaması gerekir.

2.Netleştirme konusu

Tebliğle ilgili Danıştay kararı dikkate alındı­ğında bu konunun artık dava konusu yapılması­nı tavsiye etmiyoruz.

3.Karar öncesi dönemlerde yapılan borç­lanma konusu

Tebliğin iptali konusunda verilen Danıştay karında varılan sonucun Danıştay ın benzer du­rumlardaki kararlarına aykırı ve yanlış olduğu­nu düşünmekle birlikte, Tebliğle ilgili Danıştay kararı dikkate alındığında bu konunun artık da­va konusu yapılmasını tavsiye etmiyoruz.

4.Hangi öz varlık?

Mali İdare, 2023 için finansman gideri kısıt­lamasında dikkate alınacak öz varlığın enflas­yon düzeltmesi yapılmadan önceki öz varlık ol­duğu görüşündedir. Oysa Kanuna göre 2023 yıl sonu bilançolarının enflasyon düzeltmesine ta­bi tutulması bir zorunluktur.

Bu zorunluluğa rağmen, 2023 enflasyon dü­zeltmesi kar ve zararlarının geçmiş yıllar kar ve zararı olarak,2023 yılı vergilemesinde dikkate alınmıyor olmasından hareketle, endekslenmiş bilanço yok sayılmıştır. Oysa genel kurullar o bi­lançoya göre yapılmış, kâr o bilançoya göre da­ğıtılmıştır.

2024 için ne yapmalı?

Tebliğin iptali konusunda Danıştay’ın ver­diği kararın beyanname bazında açılan davalar için olumsuz bir gösterge olsa da sürecin bitti­ğini göstermeyeceğini düşünüyoruz. 2024 be­yannameleri verilene kadar beyannamelerle il­gili davalarda Danıştay’ca karar verilmesi ha­linde kararın durumuna göre mükellefler 2024 finansman gider kısıtlaması konusunda dava açıp açmamaya karar verecekler.

Kaynak: Dünya | Zeki GÜNDÜZ