EYT'nin 7 Şubat'ta Meclis Genel Kurulu'nda görüşülerek 8 Şubat da yasalaşması bekleniyor. Yasa ile birlikte emeklilik dilekçesinin verilme süreci başlıyor. Ancak çalışan EYT'lilerin mevcut aylıklarının bölünmemesi için emeklilik dilekçesini 28 Şubat'ta vermeleri daha avantajlı. İlk maaşı martta alabilmek için işte adım adım yapmanız gerekenler...
Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) ile ilgili kanun taslağı komisyondan geçti. Önümüzdeki salı günü taslak Meclis gündeminde olacak. Taslağın Meclis gündeminden de aynı hızla geçmesi ve önümüzdeki hafta içerisinde sürecin tamamlanması bekleniyor. EYT ile ilgili süreç son aşamaya gelince özellikle halihazırda bir işte çalışmakta olan EYT'lilerin nasıl bir yol izlemesi gerektiği soruları akıllara takıldı. Çalışan EYT'lilerin işyerinden ayrılmakla başlayıp 10 gün içerisinde dönmekle sonuçlanan bir süreci iyi yönetmeleri gerekiyor.
ÖNCE SGK'DAN YAZI ALINMALI
Kanun teklifi yasalaştıktan sonra hali hazırda bir işte çalışan EYT'lilerin ilk olarak yapması gereken şey, SGK'dan 'emekli olabilir' yazısı almak. Bu yazıyı almak için SGK'ya başvurmak gerekiyor. EYT'liler kanun yasalaştıktan sonra şartları sağlamış olacakları için Kanunun Resmi Gazete'de yayımlandığı günden sonra bu yazıyı alabilir. Bu süreçte bu yazının e-Devlet üzerinden de alınması sağlanabilir. Önümüzdeki hafta bu konu da netliğe kavuşacaktır.
SONRA İSTİFA EDİLMESİ GEREKİYOR
SGK'dan 'emekli olabilir' yazısı alan işçi, işverenine bu yazıyla birlikte istifa dilekçesini de verecek. Çalışan EYT'li için bu dilekçeyi 28 Şubat'ta vermek daha avantajlı olacaktır. Diğer kişiler için ise yasa çıkar çıkmaz süreç başlatılabilir. İstifa dilekçesinin içerisinde; SGK'dan aylık bağlatmak için istifa edildiği ve kıdem tazminatı ile tüm işçilik alacaklarının ödenmesi talebinin belirtilmesi yerinde olacaktır. Bu dilekçe işçinin kıdem tazminatının ödenmesi konusunda bir sorun yaşanırsa faizin başlatılacağı tarih olacağı için önemli.
İŞVEREN MUTLAKA ÇIKIŞ YAPMALI
İşçiden 'emekli olabilir' yazısı ile istifa dilekçesini alan işverenin, bu dilekçelere istinaden işçinin işten çıkışını yapması gerekiyor. İşveren '08-emeklilik (yaşlılık) veya toptan ödeme nedeniyle' kodu ile işçinin çıkışını yapması sonrası işçi SGK'dan aylık talebinde bulunabilecek. SGK, işten çıkış yapılmadan aylık bağlamadığı için işverenin bu talepleri hızlıca yerine getirmesi ve işten çıkışları bekletmeden yapması önemli.
İŞÇİ AYLIK TALEBİNDE BULUNACAK
İşverenin işten çıkışı yapması sonrası EYT'liler e-Devlet üzerinden aylık bağlatma talebinde bulunabilir. 'https://www.turkiye.gov.tr/sgk-tahsis-talep-taahhut-beyan' linki üzerinden EYT'lilerin aylık bağlatma talebinde bulunmaları mümkün. Bu talep için SGK il müdürlükleri ya da hizmet merkezlerine doğrudan başvurmaya gerek yok.
AYLIK MAAŞ TAKVİMİ NASIL İŞLEYECEK?
SGK aylık bağlama talepleri sonrası ilk ay, iki kez ödeme yapıyor. Ayın 5'inde tahsis talep numarasının son hanesine göre belirlenen ödeme tarihine kadarki birikmiş aylıklar ödenirken, ödeme gününde ise sonraki ayın ödeme gününe kadarki emekli aylığı veriliyor. Örneğin kişi 28 Şubat'ta aylık talebinde bulunur ve tahsis talep numarasının son hanesi '1' olursa bu durumda kişinin aylık ödenme tarihi her ayın 21'i oluyor. Bu kişiye 1 Mart'tan itibaren hesaplanan emekli aylığının 20 günlük tutarı 5 Mart'ta ödenirken 21 Mart'ta yani normal ödeme gününde ise nisan ayının 20'sine kadarki tam emekli aylığı veriliyor. Daha sonra rutin ödeme günü olan her ayın 21'inde diğer ayın 20'sine kadarki tam aylık emeklinin hesabına yatırılmaya devam ediyor. EYT'liler için bir anda çok fazla talep SGK'ya iletileceği için aylık ödeme takviminde gecikmeler olabilir. Ancak gecikmeler EYT'liler için bir hak kaybı anlamına gelmiyor. EYT'liler ödeme tarihine kadarki birikmiş aylıklarını ve sonraki ayın aylıklarını alacak mutlaka alacaklar.
İŞVEREN İÇİN İŞE DEVAM EDECEK EMEKLİDE 10 GÜN KRİTİK ÖNEMDE
İşten ayrılıp emekli aylığı bağlatma talebini SGK'ya ileten EYT'li işçi aynı işyerinde çalışmaya devam edecekse, işveren bu işçi için işten ayrılış tarihinin bir gün sonrasına Sosyal Güvenlik Destek Primi'ne (SGDP) tabi olarak işe giriş bildirgesi verebilir. Yani 28 Şubat 2023 itibarıyla işten çıkışı yapılan bir kişi, aynı gün SGK'dan aylık talebinde bulunabilir ve işveren de bu kişi için 1 Mart 2023 tarihi itibarıyla yeniden SGDP'ye tabi olarak işe giriş yapabilir. EYT'li işçi ayrıldığı işyerinde işten ayrılış tarihini takip eden 10 gün içerisinde yeniden çalışmaya başlarsa bu durumda işverene SGDP'nden 5 puan indirim yapılacak. Bu kapsamda EYT'li işçiyle çalışmaya devam edecek işverenlerin, işten çıkıştan sonraki 10 günlük süreyi kaçırmamaları önemli. Bu sayede brüt asgari ücretli bir emekli EYT'li için işverene her ay 500 liralık bir teşvik sağlanacak. Bu rakam emekli işçinin brüt ücretine göre 3 bin 750 liraya kadar varabilecek. Bu hak ancak işçinin ayrılık dilekçesini verdiği aynı işyerinde 10 gün içinde geri çalışmaya başlaması halinde geçerli. İşçinin ayrıldıktan sonra başka bir işyerinde işe başlaması durumunda, işverene 5 puan prim indirimi desteği sağlanmıyor.
BUNLARI BİLİN
Çalışan EYT'liler için aylık bağlatma talebinde bulunmak için avantajlı tarih 28 Şubat. SSK'lılar için emekli aylıkları, talep tarihini takip eden ay başından itibaren hesaplanmaktadır. Dolayısıyla EYT ile ilgili kanun önümüzdeki hafta yasalaşsa bile ay sonuna kadar yapılan taleplerde, aylıklar 1 Mart itibarıyla hesaplanarak bağlanacak. Dolayısıyla halihazırda bir işte çalışmayan EYT'lilerin 8 Şubat ile 28 Şubat'ta talepte bulunmaları arasında bir fark yok. Diğer taraftan ay sonuna kadar çalışan EYT'li işçi, şubat ayı ücretine tam olarak hak kazanabilecek ve ay sonunda ücretini tam olarak alabilecek. Bu nedenle 28 Şubat'a kadar çalışıp, bu tarihte aylık bağlatma talebinde bulunmak işçinin avantajına olacaktır.
Akşam | Okan Güray BÜLBÜL
