Ek MTV'yi düzenleyen 7456 sayılı Kanun deprem bölgesinde bulunan araçlarla o bölgede bulunanlara ait araçları bazı özel şartlarla bu verginin dışında tuttu. Ancak deprem bölgesinde bulunmasına rağmen araç plakası deprem bölgesine ait olmayan araçlar için önemli bir sorun oluştu. Örneğin Diyarbakır'da yerleşik olan birine ait bir binek aracın trafik plakası (34) ise Ek MTV'yi ödemek zorunda bırakıldı.
Deprem bölgesinde bulunanlara ilişkin düzenlenen mevzuat uyarınca Kahramanmaraş ilinde meydana gelen depremler nedeniyle mücbir sebep hâli ilan edilen Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye, Şanlıurfa, Elazığ illerinde ve Sivas ilinin Gürün ilçesinde bazı şartlar belirterek Ek MTV'den dolayı istisna uygulanmaya başlandı.
Buna göre deprem bölgesinde bulunanların araçlarına ilişkin Ek MTV ile alakalı bu yazıda belirtilen koşulları sağlayanlar Ek MTV'yi ödemeyecekler; olur da ödemişlerse iade alabilecekler.
Zaten 15 Kasım 2023 tarihinde açıklanan bütçe verileri uyarınca da ek motorlu taşıtlar vergisinden tahsil edilen toplam tutar 17 milyar 268 milyon TL oldu. Yani ilk taksitin tamamı neredeyse tahsil edilmiş.
Ancak tahsil edilen bu tutarın içinde deprem bölgesinde olup ek MTV'yi ödememesi gerektiği halde ödemek zorunda bırakılanlar da var.
Bu sorunları izah etmeye çalışayım…
Sorun 1: Trafik plakası karmaşası hâlâ çözülmedi
Yukarıda sayılan yerlerde deprem tarihi itibarıyla kayıt ve tescilli taşıtlar için Ek MTV ödenmeyecek. Örneğin Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye, Şanlıurfa, Elazığ illerine ait trafik plakalı araçlar Ek MTV'yi ödemeyecek.
Örneğin, 6 Şubat 2023 tarihinde Ali Bey adına Kahramanmaraş ilinde kayıt ve tescilli olan (46 plakalı) bir taşıt, deprem tarihi itibarıyla mücbir sebep hali ilan edilen yerlerde kayıt ve tescilli olması nedeniyle ek MTV'den istisna olacaktır. Ancak sorun bu aracın Kahramanmaraş'ta olup olmamasına bakılmamasıdır.
Bu yerlerde yerleşik olup da bu yerler dışında bir şehrin trafik plakasına ait olan araçlar için maalesef Ek MTV alınmaktadır. Örneğin Kahramanmaraş'ta yerleşik bir kişiye ait 34 trafik plakalı araç için bu yazıdaki koşullar oluşmamışsa Ek MTV'yi Gelir İdaresi tahsil edecektir.
Ya da İstanbul'da ikamet eden Ahmet Bey'e ait 46 plakalı (Kahramanmaraş) bir taşıt için Ek MTV istisna uygulanacak yani Ek MTV ödenmeyecektir. Bu sorunu Gelir İdaresi Başkanlığı ısrarla görmemekte ve çözüm üretmemektedir.
Böylece Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye, Şanlıurfa, Elazığ illerine ait trafik plakalı araçlar hangi ilde olursa olsunlar Ek MTV'yi ödemeyecekler. Sayılan bu yerlere ait trafik plakasına sahip olup bu şehirler dışında bulunan yüzlerce araç ek MTV'yi ödemedi ama deprem bölgesinde olup da depremden etkilenen yüzlerce kişi de sırf plakası deprem bölgesindeki yerlerden olmaması nedeniyle de ödemek zorunda kaldı. Ödemeyenlerden gecikme zammıyla birlikte haciz yoluyla tahsil edilmeye başlanacak.
Yani bi' taraftan deprem bi' taraftan...
Sorun 2: Kiracıların Ek MTV sorunu devam ediyor
Deprem nedeniyle yıkılan veya ağır ya da orta hasarlı hale gelen binaların maliklerine ait taşıtlar Ek MTV'den istisna edilmiştir. Deprem nedeniyle yıkılan binaların ya da en az orta hasar almış ve dolayısıyla bunu belgelemiş kişilere ait olan araçlar için -trafik plaka koduna bakılmaksızın- Ek MTV alınmayacaktır, alınmışsa bile iade edilecektir.
Ancak böyle bir binada kiracı olarak oturan kişilere ait yukarıda sayılan illerin dışındaki trafik plakasına sahip araçlar için bu istisna uygulanmayacak, Ek MTV tahsil edilecektir. Çünkü hem 7456 sayılı Kanun m.1'de hem de Genel Tebliğ'de malik olma şartı getirilmiş.
Kiracı olup da oturduğu binanın ağır ya da orta hasar alması durumunda sahip olduğu aracın trafik plaka kodu mücbir sebep sayılan yerler dışında bir plakaya sahip olması durumunda Ek MTV istisnasından yararlanmayacak ve dolayısıyla da bu vergiyi ödemek zorunda kalacaklardır.
Örneğin Kahramanmaraş'ta ikamet eden hemşire Ayşe Hanım kirada oturduğu ev, depremden dolayı orta hasarlı bulunmuştur. Ayşe Hanıma ait 34 plakalı araç depremden zarar görmemiştir. Ancak Ayşe Hanım kiracı olduğu için Ek MTV'yi ödemek zorunda kalacaktır. Aynı koşullarda olan komşusu kiracı hemşire Fatma Hanım ise aracı 46 (Kahramanmaraş) plakalı olduğu için Ek MTV'den istisna edilecektir. Depremle hiç ilgisi olmayan İstanbul'da ikamet eden Ali Bey'e ait 46 plakalı araç için de Ek MTV istisna uygulanacaktır.
Hatta depremden dolayı eşlerden birine ait binanın yıkılması ya da ağır hasar alması durumunda diğer eşe ait taşıt için (deprem bölgesi plakası taşımıyorsa) Ek MTV istisna uygulanmayacaktır.
Anlayacağınız nereden tutsak elimizde kalacak bir düzenleme bu…
Bu sorunun ikametgâh şartıyla çözülebilmesi mümkün idi ancak nedense hiç düşünülmemiş gibi duruyor.
Sorun 3: Çözüm hâlâ yok
Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın bu soruna ivedi bir çözüm üretmesi gerekmektedir. Bu insanlar hem kiracı hem depremden etkilenmiş hem de ek MTV'yi ödemek zorunda bırakılmışlar. Bu durumda olan kişi sayısını bilmiyorum ama azımsanmayacak bir sayıda olduğunu biliyorum.
Yukarıda da bahsettiğim gibi ikametgâhları deprem bölgesi dışında olanlara ait deprem bölgesi plakasına ait araçları için ek MTV'yi almamak da ayrı bir eşitsizlik/adaletsizlik örneğidir.
Ezcümle Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın -ikinci taksitinin ödenmesinin son günü 30 Kasım Perşembe- vakit varken bu sorunu çözmesi gerekmektedir.
