Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, üst politika belgelerinde çizilen çerçeve, sektörel ve mesleki analizler, sektör temsilcilerinin talepleri, ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının görüşleri, idari kayıt ve veriler dikkate alınarak ihtiyaçlar doğrultusunda yabancı çalışma izinleri kriterleri güncellenmişti. Bakanlığın, konuya ilişkin çalışmaları belli ki devam ediyor. Öyle ki, 15 Ekim 2024 tarihinde yayımlanan Resmi Gazete ile birlikte Uluslararası İşgücü Kanunu Uygulama Yönetmeliğinde önemli değişiklikler yapıldı. Bugünkü yazımda söz konusu yönetmelik değişikliklerini kaleme almaya çalışacağım.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yapılan yönetmelik değişikliğinin temel amacı, Türkiye’de yabancı işgücünün kayıtlılığını artırmak ve Türkiye’nin kalkınmasına katkı sağlayacak mesleklerde çalışacak nitelikli yabancıların çalışma izni süreçlerini kolaylaştırmak olarak açıklanmış.
Çalışma izni muafiyeti, yabancılar için Türkiye’de çalışma izni süreçlerini basitleştiren bir düzenleme. Bu muafiyet, yabancıların tamamen izinden muaf tutulmasını sağlamaz; ancak başvuru ve değerlendirme süreçlerinde farklılık gösterir. Yabancılar yine izin almak zorunda olacaklar ancak bu süreç daha hızlı ve esnek bir şekilde yönetilecektir. Özellikle nitelikli yabancıları Türkiye’ye çekmek amacıyla yapılan düzenlemeler, bilimsel, kültürel, sanatsal ve sportif alanlarda faaliyet gösteren birçok yabancı profesyonelin Türkiye’de çalışmasını daha kolay hale getiriyor.
Kim faydalanabilir?
Çalışma izni muafiyetinden faydalanabilecek yabancılar arasında akademisyenler, araştırmacılar, petrol ve doğalgaz profesyonelleri, gemi adamları, profesyonel sporcular, tur operatörü temsilcileri ve stajyerler gibi çeşitli gruplar yer alıyor. Yeni düzenlemeyle, geçici koruma altındaki kişiler ve insani ikamet iznine sahip olanlardan İçişleri Bakanlığı tarafından uygun görülenler de çalışma izni muafiyeti kapsamında değerlendirilebilecek. Bu adım, Türkiye’de yabancı işgücünün işgücü piyasasına katılmasını daha düzenli ve kapsayıcı hale getirebilecektir.
Yönetmelikte yapılan değişiklikle, geçici koruma sağlananlar ile insani ikamet izni sahibi yabancılar arasında İçişleri Bakanlığı’nca Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na bildirilenler de çalışma izni muafiyeti kapsamında çalışabilecekler. Diğer taraftan, bakanlıkça bu gruplardan çalışma izni alması gerekenler için çalışma izni süreçleri yürütülmeye devam edecek.
Ayrıca, İletişim Başkanlığı’nın uygun görüşü olması kaydıyla, daimi basın kartı kapsamında Türkiye’ye gelen yabancı basın mensuplarına da çalışma izni muafiyeti kapsamında çalışma imkanı verildiği görülüyor.
Yönetmelikteki bir diğer önemli değişiklik, ekonomik, sosyo-kültürel ve teknolojik alanlarda Türkiye’ye katkı sağlayacak yabancı profesyonellere tanınan muafiyet süresinin 6 aydan 3 yıla çıkarılmış olması. Bu düzenleme, Türkiye’nin ihtiyaç duyduğu alanlarda uzun vadeli planlar yapmayı düşünen yabancılar için avantaj sağlayabilecektir.
Yönetmelikteki ilgili düzenlemeler ile Gençlik ve Spor Bakanlığı veya Türkiye Futbol Federasyonu’nun uygun görüşü olması kaydıyla Türkiye’ye gelen profesyonel yabancı sporcu ve antrenörler ile spor hekimi, spor fizyoterapisti, spor mekanisyeni, spor masözü veya masörü ve benzeri spor elemanı yabancıların da çalışma izni muafiyetine ilişkin kolaylık sağlanmış.
Turizm sektöründe sıklıkla ifade edilen bir sorunu çözmek üzere, yönetmelikte tur operatörü temsilcisi olarak çalışacak yabancıların çalışma izni muafiyetlerinin süresinin hesabında takvim yılının esas alınması yönünde bir düzenleme de yer alıyor.
Başvuruda esneklik
Yabancıların Türkiye’de çalışma izni muafiyeti başvurusu yapabilecekleri sürenin de esnetildiği görülüyor. Daha önce, Türkiye’ye yasal giriş tarihinden itibaren 30 günlük bir başvuru süresi söz konusuydu. Bu süre sınırı esnetilerek yabancılara yasal olarak Türkiye’de bulundukları süre boyunca başvuru yapma imkanı getirilmiş. Yabancıların Türkiye ekonomisine katkı sağlama potansiyeli bu yeni düzenlemelerle daha fazla desteklenmiş olacak.
