Varlık Barışı İle Dokunulmazlık Kazanmak Mümkün Mü?

Bütün yasal düzenlemelerde olduğu gibi vergi kanunları da belli bir sistematiğe uygun olarak düzenlenir ve yürürlüğe girer. Bu kapsamda yapılan bütün düzenlemeler vergi idaresinin öteden beri uygulamalarına ve görüşlerine paraleldir.

Ancak günümüzde öyle kanunlar ve yasal düzenlemeler gerçekleştiriliyor ki, vergi sistematiği içinde bir yere oturtamadığınız gibi öteden beri uygulanmakta olan vergi kanunlarını da alt üst etmektedir.

Ne tür yasal düzenlemelerden bahsettiğimi anlamışsınızdır. Elbette vergi aflarından daha doğrusu adına af dememek için teknik olarak kullanılan ismiyle yapılandırma kanunlarından ve yapılandırma kanunlarını aratmayacak nitelikte olan varlık barışı düzenlemelerinden bahsediyorum.

Son 14 yılda yapılan 8'inci Varlık Barışı düzenlemesi, 05.07.2022 tarihi ile 7417 sayılı Kanunla Kurumlar Vergisi Kanunu'na eklenen geçici madde ile yürürlüğe girmiş bulunmaktadır. Makalelerimi takip edenler 05.07.2022 tarihli “ Varlık Barışından Vazgeçemiyoruz!” başlıklı yazımı hatırlayacaklardır.

Varlık Barışı düzenlemesinin neden vergi aflarını aratmadığı konusuna gelince, mevcut Varlık Barışı düzenlemesinin, vergi incelemelerinde ne tür avantajlar sağladığını anlattığımda konu daha iyi anlaşılacaktır.

Hangi Hallerde Vergi İncelemesi Yapılamaz,

Yukarıda da bahsettiğim gibi Temmuz ayında Kurumlar Vergisi Kanununa eklenen geçici maddeyle yürürlüğe giren Varlık Barışı düzenlemesine ilişkin Ağustos ayında yayımlanan tebliğ ile düzenlemenin detayları da açıklığa kavuşmuştur.

Varlık Barışı kapsamında, vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı ayrıcalığından yararlanmak için vergi mükellefleri tarafından yerine getirilmesi gereken birtakım şartlar bulunmaktadır.

Yurt Dışında Bulunan Varlıklar İçin,

Gerçek veya tüzel kişilerce, yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının 31 Mart 2023 tarihine kadar banka veya aracı kurumlara bildirilmesi gerekiyor.

Yurt dışı Varlık Barışı’nda, bildirilen varlıkların bildirimin yapıldığı tarihten itibaren 3 ay içinde Türkiye’ye getirilmesi veya Türkiye'deki banka ya da aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi gerekiyor.

Banka ve aracı kurumlar, kendilerine bildirilen varlıklara ilişkin olarak bildirim sahiplerinden bildirilen varlıkların değeri üzerinden 30 Eylül 2022 tarihine kadar yapılan bildirimler için yüzde 1, 1 Ekim - 31 Aralık 2022 (bu tarih dahil) tarihleri arasında yapılan bildirimler için yüzde 2, 1 Ocak - 31 Mart 2023 (bu tarih dahil) tarihine kadar yapılan bildirimler için yüzde 3 oranında hesaplayacakları vergiyi peşin olarak tahsil edeceklerdir.

Yurt İçinde Bulunan Varlıklar İçin,

Gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince sahip olunan ve Türkiye'de bulunan ancak kanuni defter kayıtlarında yer almayan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazların, 31 Mart 2023 tarihine kadar varlık barışı kapsamında vergi dairelerine beyan edilmesi gerekmektedir.

Gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olmayanlar tarafından banka veya aracı kurumlardaki hesaplara yatırıldığını (taşınmazlar hariç) gösterir belgelerle tevsik edilmesi gerekmektedir.

Yurt içi varlık barışı bildiriminin, bağlı bulunulan vergi dairelerine yapılması gerekmekte, vergi dairelerine beyan edilen varlıkların değeri üzerinden yüzde 3 oranında hesaplanan verginin, tarhiyatın yapıldığı ayı izleyen ayın sonuna kadar ödenmesi gerekmektedir.

Yapılan Bildirim Kanuni Defterlere Kaydedilmeli,

Bildirime konu edilen varlıkların defter tutan mükelleflerce kanuni defterlere kaydedilmesi, yasal defterlere kaydedilen bu kıymetler için pasifte özel fon hesabı açılması (veya kanuni defterlerin ilgili sayfalarında gösterilmesi), bu fon hesabının ve varlıkların iki yıl geçmedikçe işletmeden çekilmemesi ve fon hesabının sermayeye ilave dışında başka bir amaçla kullanılmaması gerekmektedir.

Varlık Barışından Yararlananlara Vergi İncelemesi Dokunulmazlığı,

Varlık Barışı uygulamasından yararlanarak yukarıda belirttiğim şartları yerine getirenler için bildirilen veya beyan edilen varlıklara isabet eden tutarlara ilişkin hiçbir suretle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılamaz.

Ancak, diğer nedenlerle başlayan vergi incelemeleri veya takdire sevk işlemleri dolayısıyla, Varlık Barışı kapsamında bildirimde veya beyanda bulunan mükellefler hakkında matrah farkı bulunması durumunda;

Bulunan matrah farkının bildirime veya beyana konu edilen varlıklar nedeniyle ortaya çıktığının tespiti ve bildirilen veya beyan edilen varlık tutarının, bulunan matrah farkına eşit ya da fazla olması durumunda herhangi bir tarhiyat yapılmayacaktır. Ancak bulunan matrah farkının bildirilen veya beyan edilen varlık tutarından fazla olması durumunda, yalnızca aradaki fark tutar üzerinden vergi tarhiyatı yapılacaktır.

Burada en önemli husus, inceleme nedeniyle bulunan matrah farkının, bildirime veya beyana konu edilen varlıklar nedeniyle ortaya çıkmış olması gerektiğidir. Örneğin, vergi incelemesinde tespit edilen kayıt dışı satış dolayısıyla elde edilen hasılatın, Varlık Barışı kapsamında yapılan bildirimle ilişkilendirmesi mümkün iken, amortismanların hatalı hesaplanması sonucu ortaya çıkan bir matrah farkının Varlık Barışı kapsamında bulunulan bildirimle ilişkilendirilmesi söz konusu değildir.

Vergi incelemesine başlanılan veya takdir komisyonuna sevk edilen tarihten sonra Varlık Barışı kapsamında bildirimde veya beyanda bulunulması durumunda ise mükellefin bu imkândan yararlanması mümkün değildir.

Kayıt dışı varlıkların ekonomiye kazandırılması adına vergi kanunlarındaki düzenlemeleri alt üst eden Varlık Barışı, vergi mükelleflerine bir dokunulmazlık kazandırmakla birlikte, benzer düzenlemelerin sıklıkla gerçekleştirilmesi mükelleflerde bu tür düzenlemelerin sürekliliği konusunda alışkanlık yaratmakta ve vergi kanunlarının etkinliğinin azalmasına yol açmaktadır. Umarım attığımız taş ürküttüğümüz kurbağaya değer.

Tüm okuyucularıma sağlıklı günler dilerim.

Erol ÇEMBER Yeminli Mali Müşavir

Varlık Barışı İle Dokunulmazlık Kazanmak Mümkün Mü?

9 soruda e-ticarete getirilen yüzde 1 stopaj uygulaması

21 soruda ücretlilerin beyan rehberi

Otomatik bilgi değişimi sonuçlarından hareketle yapılan vergi tarhiyatı var mı?

2025’te maaşlarımızdan ne kadar vergi ödeyeceğiz?

Yıl İçerisinde İş Değişikliği Nedeniyle Verilen Gelir Vergisi Beyannamesi

Yeni vergi, harç ve istisna tutarları

Ücret gelirlerinin vergilendirilmesi

Dolaysız vergilerimiz çok mu adil?

Kar payı (temettü) dağıtımında vergi stopajı %10’dan %15’e arttırıldı

Kurumlar vergisine istinaden kazanç giderleri