İkinci yarıyıl için yeni belirlenecek asgari ücret yalnızca asgari ücretli çalışanları değil tüm çalışanları da etkileyecek bu arada… İşverenler için de ücret maliyetleri değişecektir. İkinci yarıyıl için asgari ücret kesinleşince tüm çalışanlar ve işverenler açısından etkilerini ayrıca ele alacağız. Ancak şimdiden, ikinci yarıyıl asgari ücretini “net 5 bin lira” varsayarak bu örnek üzerinden ücret bordrolarına etkilerini inceledik. (Aylık net 4 bin 253 liradan, 747 lira artışla, net 5 bin liralık asgari ücretin etkisi)
VERGİ İSTİSNASI
Önce; ocak ayından itibaren yeni uygulamaya giren ‘vergi istisnasını’ hatırlayalım. Malum; yılbaşından itibaren asgari ücretlinin maaşından artık ne gelir vergisi kesiliyor ne de damga vergisi kesiliyor. Brüt asgari ücret (5.004 TL) üzerinden artık yalnızca sigorta primleri (751 TL) kesiliyor. Böylece asgari ücretli çalışana her ay net 4 bin 253 lira ödeniyor. Asgari ücretli çalışanlar için vergi istisnaları (676 TL) olmasaydı, net maaş bu vergi istisnaları kadar daha düşük olacaktı. Gelir Vergisi Kanunu’nda (Md. 23) ve Damga Vergisi Kanunu’nda (Ekli 2 sayılı tablo) yapılan değişikliklerle, asgari ücretlinin yararlandığı istisna tutarı aynı zamanda “yüksek ücretli çalışanların hesaplanan vergilerinden de düşülüyor”.
Dolayısıyla yüksek ücretliler de, bu istisna (676 TL) kadar daha fazla net maaş elde ediyorlar. Asgari ücretliye hali hazırda aylık net 4 bin 253 lira ödeniyor. Net asgari ücret temmuzdan itibaren ‘aylık beş bin liraya’ yükseltildiğinde, işveren açısından aylık işveren maliyeti de aylık 1.032 lira daha artacak. (Aylık 5 bin 880 liradan, 6 bin 912 liraya…) Maliyet artışının; 747 lirası net ücret artışından, 285 lirası sigorta primlerinden kaynaklanacak. (SGK primini düzenli ödeyenlere sağlanan 5 puanlık indirim de dikkate alındığında…) Çalışanlar; mevcut asgari ücrete göre kalan altı ayda toplam 25 bin 520 lira net maaş alabilecekken, ‘aylık beş bin liraya’ yükseltildiği varsayıldığında ise kalan altı ayda 30 bin lira net maaş elde edecekler. Asgari ücret değişikliğinin çalışana altı aylık net getirisi toplam 4 bin 480 lira olacak.
ASGARİ ÜCRET DEĞİŞİKLİĞİNİN ETKİLERİ
Yüksek ücretlilerin SGK prim hesaplamalarında da asgari ücret dikkate alınıyor. Mevcut asgari ücrete göre en yüksek sigorta prim matrahı 37.530 lira. Bu tutara, brüt asgari ücret tutarını (5.004 TL) 7,5’la çarparak ulaşılıyor. Asgari ücret değişince, özellikle matrahın üzerinde brüt ücreti olan çalışanlar için SGK prim tutarı da artacaktır. İşsizlik ödeneği, kıdem ve ihbar tazminat hesaplamaları, isteğe bağlı sigorta primleri, SGK idari para ceza tutarları da yeni asgari ücretle birlikte güncellenecektir.
Hürriyet | Ahmet KARABIYIK
