İşyerindekiler istirahat raporu alırsanız SGK rapor parası verir diyor, ama hastane istirahat raporu vermeyip durum bildirir rapor veriyor, taburcu olursa veya vefat ederse istirahat raporu verilir diyorlar, ne yapabilirim bir yol gösterir misiniz? Nuray F.
Hastalıkları nedeniyle çalışamayan sigortalılara son bir yıl içinde en az 90 prim günleri varsa raporlu oldukları sürelerin üçüncü gününden başlayarak SGK tarafından geçici iş göremezlik ödeneği, başka bir anlatımla rapor parası ödenmektedir.
Kural olarak rapor parasının ödenebilmesi için SGK ile sözleşmeli ya da sözleşmesiz sağlık hizmeti sunucularında Sağlık Bakanlığınca yetkilendirilen hekimlerce istirahat raporunun düzenlenmiş olması gerektiğinden, durum bildirir hekim raporuna istinaden SGK rapor parası ödememektedir.
Ancak genelde yatan hastalar için istirahat raporunun hastanede yattığı süreler zarfında verilmeyip tedavi süresi bitip taburcu olmasının veya vefatı halinde verilmesi nedeniyle Sağlık Bakanlığı 81 İl Valiliğine gönderdiği 13/10/2022 tarihli ve 53877616 sayılı yazısı ile “yatarak tedavi süreci devam eden sigortalıların, geçici iş göremezlik ödeneği alabilmelerine yönelik tedavi gördükleri hastaneye yapmış oldukları taleplere istinaden, ilgililer hakkında durum bildirir rapor yerine, usul ve esasları belirlenmiş olan iş göremezlik belgesinin elektronik ortamda düzenlenmesi gerekmektedir.” şeklinde talimat verilmiştir.
Bu bakımdan okurumuz Nuray hanımın Sağlık Bakanlığının söz konusu talimatı uyarınca hastanenin başhekimliğine başvurarak, eşinin hastaneye yattığı ilk günden raporun düzenlendiği tarihe kadar olan süreye ilişkin istirahat raporunun düzenlenmesini talep etmesi, buna rağmen verilmemesi halinde hastanenin bulunduğu ildeki İl Sağlık Müdürlüğüne durumu anlatır bir dilekçeyle başvuruda bulunması en makul yöntem olacaktır.
Yatan hasta için düzenlenecek istirahat raporunun hastanın yatış tarihinden raporun düzenlendiği tarihe kadar düzenlenmesi mümkün olduğu gibi takip eden süreçte hastanın yatışına devam edilmesi halinde bir önceki raporun bitiş tarihini izleyen günden ikinci raporun düzenlendiği tarihe kadar istirahat raporunun periyodik aralıklarla (örneğin birer aylık sürelerle) düzenlenmesi de mümkündür.
AVANS YILLIK İZİN NEDİR, NELERE DİKKAT EDİLMELİ?
Yaz günlerine girdiğimiz bu günlerde yıllık izin hak edişi bulunan işçiler kadar, bir yıllık kıdemini doldurmadığı için yıllık izin hak edişi bulunmayan işçiler de avans yıllık izin taleplerinin kabul göreceğini umarak tatil hayaller kurmaya başladılar.
Ne var ki yıllık izin hak edişi bulunmayan çalışanlarca avans yıllık izin talebinin gayet makul olduğu düşünülse de özellikle 1-2 yıldan fazla borçlandırılan süreler çeşitli kesimlerce eleştiri konusu olabilmektedir.
Avans yıllık izin, işçinin yıllık ücretli izne hak kazanmadan bir yılık kıdemini doldurduktan sonra hak kazanacağı yıllık ücretli izinden mahsup edilmek üzere verilen izin olarak tarif edilebilecektir. İşçinin bir yıllık kıdemini doldurmakla birlikte hak kazandığı izin süresinden daha fazla izin kullanması da yine avans yıllık iznin tanımına girmektedir.
İş Kanunu’nda avans yıllık izinle ilgili bir düzenleme bulunmasa da uygulamada işçinin talebi ve işverenlerin yönetim hakkı çerçevesinde avans yıllık izin verildiği görülmektedir.
Yıllık ücretli iznin çalışanın dinlenmesini sağlamak amacıyla yıllık izin hak edişinden sonra kullandırılması esas olduğundan, özellikle işçinin avans yıllık izin kullanıp, bir yıllık kıdemini doldurmadan işten ayrıldığı veya işten çıkartıldığı durumlarda, hak kazanmadan kullandığı izin süresinin ücretinden kesilip kesilemeyeceği tartışmalıdır.
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2016/26145 E.2020/11957 sayılı Kararında, 28 gün yıllık ücretli izin hakkı bulunmasına rağmen, 34 gün izin kullanan işçinden 6 günlük ücretini geri isteyen işvereni haklı bulan yerel mahkemenin kararını işverenin işçiye kullandırdığı yıllık ücretli iznin hak edilenden fazla olduğu öne sürülerek karşılığında parasal iade talep etmenin yasal bir dayanağı olmadığı gerekçesiyle hatalı olduğuna karar vermiştir.
İşçinin avans yıllık izin süresine ilişkin ücretinin, işten ayrılması veya çıkartılması halinde ücretinden kesilebileceğini savunanlar bulunduğu gibi kesilemeyeceğini savunanlar da bulunmakla birlikte,
l Avans yıllık izin talebinin işçiden gelmiş olması,
l İşçiden işten ayrılması veya çıkarılması halinde yıllık izin ücretinin hak edişinden kesilmesine muvafakat ettiğine dair onayının alınması halinde kesinti yapılabileceği değerlendirilmektedir.
Buna karşın avans izin talebinin işçiden gelmemesi veya işçinin hak edişinden kesilebileceği yönünde bir onayının bulunmaması halinde işçinin kullanmış olduğu izinler İş Kanunu’nun 55. maddesinde yer alan “işveren tarafından verilen diğer izinler” olarak kabul edilecektir.
Karar | Eyüp Sabri Demirci
