İşçinin iş seyahatinde yaptığı harcamalar dolayısıyla elde ettiği bonus milleri işverene iade etmek zorunda mıdır ?

Örneğin yurtiçi görevlendirmelerde yol, yemek ve konaklama giderleri yurtdışı görevlendirmelerde ise, pasaport harcı, yurtdışı çıkış harcı, vize ücreti, seyahat sağlık sigortası, uçak bileti, yemek ve otel ücretleri şehir içi toplu taşım ya da taksi ücretleri gibi giderler işin görülmesinin gerektirdiği giderler olarak değerlendirilmekte ve bu giderlerin işverence karşılanması gerekmektedir. Nitekim işverenin iş seyahatine katlanma borcu vardır[1]. İşverenin giderlere katlanma borcu, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 414 ila 416 ncı maddelerinde düzenlenmiştir. Buna göre, “İşveren, işin görülmesinin gerektirdiği her türlü harcama ile işçiyi işyeri dışında çalıştırdığı takdirde, geçimi için zorunlu olan harcamaları da ödemekle yükümlüdür. Yazılı olarak yapılmış bir hizmet veya toplu iş sözleşmesinde, bizzat işçi tarafından karşılanması kararlaştırılan harcamaların, işçiye götürü biçimde günlük, haftalık veya aylık olarak ödenmesi öngörülebilir. Ancak bu ödeme, zorunlu harcamaları karşılayacak miktardan az olamaz. Zorunlu harcamaların kısmen veya tamamen işçi tarafından bizzat karşılanmasına ilişkin anlaşmalar geçersizdir (m.414). İşçinin yapmış olduğu giderlerden doğan alacağı, daha kısa bir süre kararlaştırılmamışsa veya yerel âdet yoksa, her defasında ücretle birlikte ödenir. İşçi, sözleşmeden doğan borçlarını yerine getirmek için düzenli olarak masraf yapıyorsa, kendisine en az ayda bir olmak üzere belirli aralıklarla uygun bir avans verilir (m.416). Elbette ki işverenin giderlere katlanma borcu işin görülmesi ile sınırlıdır. Başka bir anlatımla, işin görülmesinin gerektirdiği harcamalar işçinin iş sözleşmesi ile üstlendiği işin ifasıyla doğrudan bağlantılı olmalıdır. Bu harcamalar yapılmadan da işin görülmesi mümkün olmamalıdır. Ancak hemen ifade etmemiz gerekirse, işçi de iş seyahati dolayıyla yapacağı harcamalarda iyiniyet kurallarına, sadakat ve özen borcuna uygun davranmalıdır. Peki, işçi iş seyahati dolayısıyla elde ettiği bir takım menfaatleri işverene devretmekle yükümlü müdür? Örneğin havayolu şirketleri tarafından sunulan bonus miller bunların başında gelmektedir. Çünkü elde edilen bonus miller ile kişilerin sonradan ücretsiz yolculuk yaparak menfaat elde etmeleri mümkün olabilmektedir. Türk Borçlar Kanunu’nun teslim ve hesap verme başlıklı 397 nci maddesine göre, “İşçi, üstlendiği işin görülmesi sırasında üçüncü kişiden işveren için aldığı şeyleri ve özellikle paraları derhâl ona teslim etmek ve bunlar hakkında hesap vermekle yükümlüdür. İşçi, hizmetin ifasından dolayı elde ettiği şeyleri de derhâl işverene teslim etmekle yükümlüdür”. Öyleyse, işçiye iş seyahatleri dolayısıyla havayolu şirketleri tarafından sunulan bonus miller işverene devredilmeli, şayet bu mümkün değilse bir sonraki iş seyahatinde kullanmalıdır. Bunun dışında belirli bir marka, hizmet ya da ürüne bağlılığı artırmak amacıyla, ilgili ürünü satın alan müşterilere sağlanan bir takım indirim, kupon ve eşantiyon gibi bağlılık primi adı altında elde edilen menfaatler de bulunmaktadır. Bağlılık primleri özellikle, iş seyahatlerinde belirli bir otel zincirinde konaklama, belirli restoran ve kahve zincirlerini tercih etmek suretiyle elde edilmektedir. Ancak bağlılık primlerinin yasal açıdan işverene devredilmesi gerekmekteyse de bu her zaman mümkün olmayabilir. Çünkü, bonus miller ya da bağlılık primleri gerçek kişilerin kampanyaya katılımına izin vermekte ve başkalarına devrini yasaklamaktadırlar. Böylesi bir durumda bonus miller ve bağlılık primleri bir sonraki iş seyahatinde kullanması gerekir[2]. Sonuç olarak işçi, teslim ve hesap verme borcu kapsamında işveren adına üstlendiği işin görülmesi sırasında elde ettiği menfaatleri derhal işverene teslim etmekle yükümlüdür (TBK m.397). Örneğin işçinin iş seyahatleri dolayısıyla havayolu şirketleri tarafından sunulan bonus mil ya da bağlılık primlerini (belirli bir marka, hizmet ya da ürüne bağlılığı artırmak amacıyla, ilgili ürünü satın alan müşterilere sağlanan her türlü indirim, kupon eşantiyon vb. avantajlar) işverene devretmesi gerekir. Bu mümkün değilse, bir sonraki iş seyahatinde kullanması gerekir. Ancak işveren bonus mil, puan, indirim, kupon ve benzeri avantajların kullanımından işçi lehine feragat etmişse ya da bu hususta iş sözleşmesi ya da iç yönetmeliklerde düzenleme yapılmışsa işçinin teslim ve hesap verme yükümlülüğü ortadan kalkacaktır. [1] Geniş Bilgi İçin ÖZKARACA, Ercüment/HACIOĞLU ÇALIŞKAN, Arzu, İşverenin İş Seyahatine İlişkin Giderlere Katlanma Borcu, SİCİL, Yıl 2024, Sayı 51, s.77 vd. [2] ÖZKARACA/HACIOĞLU ÇALIŞKAN, İşverenin İş Seyahatine İlişkin Giderlere Katlanma Borcu, s.88 vd. Yazar Lütfi İNCİROĞLU

İşçinin iş seyahatinde yaptığı harcamalar dolayısıyla elde ettiği bonus milleri işverene iade etmek zorunda mıdır ?

Bildirge/Beyanname Verme Son Günündeki SGK Borç Durumundan Dolayı Teşvikten Yararlanamayanlara Yeni İmkan Sağlandı

Part-time çalışanın yıllık izni var mı?

SGK prim borçlarının tecili ile ilgili yapılan yeni düzenleme

Yemek kartına sınırsız muafiyet

Sağlık nedeniyle fesih nasıl olur?

SİGORTA PRİM TEŞVİKLERİ

Meslek kodunun SGK’ya yanlış bildirilmesi

SGK’dan işveren işlemlerinde bir kolaylık daha!

Kısmi İlişiksizlik

Rapor süresi içinde yapılan fesih bildirimi ne zaman hüküm doğurur?