1-Asgari kurumlar ve gelir vergisi

a-Asgari kurumlar vergisi düzenlemesi:

-Tahakkuk eden kurumlar vergi­si, indirim ve istisnalar (iştirak kazan­cı, gemicilik kazanç istisnası, emisyon primi istisnası ve gayrimenkullerden elde edilen kazançlar hariç olmak üze­re yatırım fon işletmeciliği kazanç is­tisnası hariç) düşülmeden önceki ku­rum kazancının %10’u olarak hesapla­nan asgari vergiden veya beyan edilen hasılatın %2’si (Banka ve finans ku­rumlarında aktif toplamının %2’si) matrah kabul edilerek %10 oranında hesaplanan asgari vergiden, yüksek olanından az olamayacaktır.

-Hasılat esas alınarak alınmış asga­ri kurumlar vergisi, mükellef tarafın­dan takip eden 5 hesap dönemi boyun­ca asgari vergi üzerinde ödenmesi ge­reken kurumlar vergisinden mahsup edilebilecektir.

- Yeni işe başlayan kurumlar vergisi mükellefleri için işe başlanılan dönem dahil 3 vergilendirme dönemi asgari vergi uygulanmayacaktır.

Ancak Kanunun yayımı tarihinden önce yatırım teşvik belgesi alınanlar için bu kazanca isabet eden tutarla sı­nırlı olmak üzere bu oran %5 olarak uy­gulanacaktır.

b-Asgari gelir vergisi uygulaması:

-Yıllık beyannamelerinde beyan ettikleri vergiye tabi kazançlarının (zarar beyan edenler dahil), gayrisa­fi hasılat/net satış tutarlarının yüzde 10’undan az olması durumunda mü­kelleflerin vergiye tabi kazançları; gay­risafi hasılatlarının/net satış tutarla­rının %10’u kabul edilecek ve oluşan kazanç farkı üzerinden tarifeye göre hesaplanacaktır.

-Mükellef tarafından takip eden 5 hesap dönemi boyunca asgari vergi üzerinde ödenmesi gereken gelir vergi­sinden mahsup edilebilecektir.

-Yeni işe başlayan gelir vergisi mü­kellefleri için işe başlanılan dönem da­hil 3 vergilendirme dönemi asgari vergi uygulanmayacaktır.

2-Bazı serbest meslek faaliyetleri ile ticari kazançlarda hasılat takibi:

Serbest meslek erbabı (doktorlar, diş hekimleri vb.) ile ticaret erbabının (restoran, kafe, kuaför, vb.) bir ayda 3, yılda da toplam 12 defadan az olmamak üzere yapılacak yoklamalarla günlük hasılatlarının tespit edilmesi, mükel­lef tarafından beyan edilen hasılat ile yoklamalarda tespit edilen hasılat ara­sında bir fark (%20 gibi) bulunması ha­linde mükellefin izaha davet edilmesi.

İzahatının yeterli görülmemesi ve mükellefin beyanını düzeltmemesi ha­linde, yapılmış hasılat tespitleri esas alınarak vergi dairesince re’sen tarhi­yat yapılması veya mükellefin vergi in­celemesine sevk edilmesi.

3-Kurumlar vergisinde bazı ödemelerin tevkifat kapsamına alınması:

-Katma değer vergisinde kısmi tev­kifatın konusuna giren (yapım işleri, iş gücü temin hizmeti, danışmanlık-denetim hizmetleri, yemek servis hiz­metleri gibi) özellikli bazı işlemlerin ayrıca kurumlar vergisi açısından da tevkifata tabi tutulması,

-Günümüzde yaygınlaşan e-ticaret platformları aracılığıyla gerçekleşen ödemelerden vergi kesintisi yapılması yönünde yetki düzenlemesi yapılması

-Düzenlemenin yayımı tarihinde yürürlüğe girmesi önerilmektedir.

4Hisse senedi ve ortaklık payları alım-satım kazanç istisnasının yeniden düzenlenmesi

Menkul kıymetlerin elden çıkarıl­masından doğan değer artışı kazançla­rının vergilendirilmesinde;

- Tam mükellef kurumlara ait olan ve 2 yıldan fazla süreyle elde tutulan hisse senetlerine uygulanan istisnaya ilişkin elde tutma süresinin 5 yıla çı­karılması

-İstisna kapsamına ortaklık payla­rından doğan kazançların da (Limited şirket payları vb.) dahil edilmesi

-Düzenlemesinin yayımı tarihinde yürürlüğe girmesi önerilmektedir.

5-Kripto varlıklar ile ilgili işlem vergisi getirilmesi ve bu varlıklardan elde edilen gelirlerin vergi mevzuatında tanımlanması

Bu varlıkların SPK düzenlemesine tabi platformlar aracılığıyla satışından elde edilen tutarların gelir vergisine tabi olduğu ve üzerinden stopaj yapıl­ması stopajın nihai vergi olması, işlem vergisi uygulanması durumunda sto­paj oranının % 003 (onbinde 3) olarak belirlenmesi düşünülmektedir.

6-Yap işlet ve devret modeli ile kamu özel işbirliği projeleri kapsamında elde edilen kazançlardan %30 oranında kurumlar vergisi alınması

7-Startup şirketlerindeki hisse senedi opsiyonlarında vergisel kolaylık sağlanması

Sanayi Bakanlığı’nca tanımı yapıla­cak Ar-Ge ve tasarım faaliyetlerinde bulunan start-up işletmelerde çalışan personele, şartların sağlanması koşu­luyla verilen hisse senedinin elde tu­tulduğu süreye göre (ücretin vergilen­dirilmesi yönünden) aşağıdaki şekilde vergisel kolaylık sağlanması öngörül­mektedir.

Ancak istisna kapsamında kabul edi­lecek hisse senedinin değeri, hisse se­nedinin ilgiliye verildiği yılda elde edi­len yıllık brüt ücretini geçemeyecektir.

-3 yıla kadar genel hükümlere göre vergileme

-3-6 yıl arası %25 oranında vergi avantajı

-5-12 arası %75 oranında vergi avantajı

-12 yıldan sonra %100 vergi avantajı

Düzenlemenin yayımından itibaren yürürlüğe girmesi önerilmektedir

8-İşletmelerin aktifinde yer alan kıymetli madenler ile kıymetli madenlere dayalı mevduat hesaplarının borsa rayici ile değerlenmesi

Düzenlemenin 1 Ocak 2024 tarihin­den itibaren elde edilen kazançlara uy­gulanmak üzere yayımı tarihinde yü­rürlüğe girmesi önerilmektedir.

9-İştirak hissesi satış kazancı istisnasının kaldırılması

İştirak hissesi satış ve devirlerinde uygulanan istisnaların, yeni iktisap edilen iştirak hisselerine yönelik ola­rak (taşınmazlarda olduğu gibi) kaldı­rılması, mevcut hisselerin sonraki dö­nemlerde satışında ise istisna oranı­nın %75’den %25’e indirilmesi.

Düzenlemenin, Kanunun yayımı ta­rihinden itibaren iktisap edilen iştirak hisselerine uygulanmak üzere yayımı tarihinde,

Kısmi bölünme ile ilgili düzenleme­nin ise Kanunun yayımını izleyen 3. ayın sonunda yürürlüğe girmesi öne­rilmektedir.

10-Gayrimenkul yatırım fon ve ortaklıklarına tanınan istisnanın kaldırılması

GYO ve GYF’ler dahil tüm fon ve or­taklıkların sahip oldukları gayrimen­kullerden elde ettikleri kazançları­nın %50’sinin dağıtılma şartına bağ­lı olarak istisnanın devam etmesi. Ancak gayrimenkullerden elde edilen kazançlar dolayısıyla asgari kurumlar vergisi ödenmesi.

11-Serbest bölge istisnasının ihracat gelirleri ile sınırlandırılması

12-Yurt dışına çıkış harcı tutarının artırılması

13-Beş yıldan fazla devreden KDV’nin gider veya maliyet olarak dikkate alınması

Mükelleflerin KDV beyannamele­rinde yer alan indirilecek KDV tutar­larının 5 takvim yılı süresince indirim yoluyla giderilememesi halinde, bu sü­re sonunda yapılacak vergi incelemesi ile bu devreden KDV tutarının mükel­leflerin gelir veya kurumlar vergisinin tespitinde gider olarak dikkate alın­ması önerilmektedir. Ayrıca birleşme, devir ve bölünme işlemlerinde, bu iş­lemler nedeniyle devreden KDV ve ia­de hakkının 5 takvim yılı kriterine veya zamanaşımına bağlı olmaksızın vergi incelemesi yoluyla yeni şirkete devri­ne imkan sağlanması önerilmektedir.

14-Uzlaşmanın cezalarla sınırlı yapılabilmesi

15-Vergi uyumunun artırılması ve kayıt dışılıkla mücadele düzenlemeleri

-Kayıt dışılıkla mücadele amacıyla kayıtsız faaliyetlere artırımlı ceza uy­gulaması

-Başkasına ait POS cihazı kullanı­mına ceza uygulanması

-ÖKC ve POS cihazına ilişkin ba­kanlık düzenlemelerine uyum seviyesi­nin artırılması

-Fatura düzenlenmemesi duru­munda alıcının bildirimi

-Gayrimenkul kiralamalarında alı­cı/kiracının bildirimi

-Ödemelerin finansal kurumlar yo­luyla yapılmadığının bildirilmesi

- Ödemeleri başkalarının hesabına yapılan havaleler ile kabul edenlere ve hesaplarını kullandıranlara ceza kesil­mesi

-Meslek mensuplarının azami iş ka­pasitesinin belirlenmesi, bazı mükel­leflere tam tasdik zorunluluğu getiril­mesi

-Sahte belge düzenlemek amacıyla kurulan işletmelere hizmet veren mes­lek mensuplarından hizmet alınmaması

- İnternet üzerindeki satış veya ki­ralama ilanlarına yönelik bilgi talebine ilişkin düzenleme

-Kanunun 153/a maddesinin ana­yasa mahkemesi tarafından iptal edilen hükümlerine yönelik yeni bir düzenle­me yapılması

-Kaçakçılık suçlarına ilişkin hapis cezalarının artırılması

-Etkin pişmanlık müessesesinin kaldırılması

l Usulsüzlük ve özel usulsüzlük ce­zalarının artırılması ve tekerrürde artı­rımlı ceza uygulaması

Dünya | Zeki GÜNDÜZ