Asgari ücrette temmuz zammı artık kesinleşti. Bu kapsamda önümüzdeki hafta Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun göreve çağrılması ve sürecin başlaması bekleniyor. Burada 3 yöntem üzerinde durulurken, belirlenen yeni rakam 1 Temmuz itibarıyla geçerli olacak.
Geçen hafta içinde yaşanan gelişmelerle birlikte asgari ücrette temmuz ayı itibarıyla bir artış olacağı netleşti. Bu artışın gerçekleşmesi için Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından göreve çağrılması ve sonrasında yeni bir asgari ücret belirlemesi gerekiyor. Önümüzdeki hafta bu sürecin başlaması bekleniyor. Komisyonun göreve çağrılması sonrası Türk-İş ve TİSK'in temsilcileriyle bakanlık ve kamu adına komisyonda yer alanlar çalışmalara başlayacaktır. Yeni bir rakam üzerinde mutabakata varılırsa, 30 Haziran'a kadar Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girecek yeni asgari ücret 1 Temmuz'dan itibaren geçerli olacaktır.
TÜRK-İŞ VE TİSK MASADA
Asgari ücretteki artış diğer çalışanları da etkileyecek. Komisyonda işçiler adına yer alan Türk-İş, asgari ücretin artırılması konusunda komisyonda işçinin kayıplarını ortaya koyacağını ifade etmişti. Türk-İş, oranının yüksek olması için gerekli adımları atacaktır. Pek çok işyerinde asgari ücretteki artışa bağlı olmaksızın enflasyondaki artışa bağlı olarak çeyreklik olarak ücret artışlarının gerçekleştirildiği, işverenlerin düşük ücretler nedeniyle işçi bulmakta zorlandığı bir dönemde TİSK'in de tavrının olumlu olacağını öngörmek mümkün. Bu noktada konu artışın ne kadar olacağı ve doğrudan bir artış şeklinde mi yoksa farklı yöntemlerle mi sağlanacağı olacaktır. İşte olası yöntemler...
YÖNTEM 1: TEMMUZ 2023'E KADAR BELİRLENEBİLİR
Tarafların katılımıyla gerçekleşecek görüşmeler sonrasında asgari ücretin yıl sonuna ya da Temmuz 2023'e kadar belirlenmesi söz konusu olabilir. Yönetmelik uyarınca asgari ücretin en geç iki yılda bir olmak üzere belirlenmesi söz konusu. Dolayısıyla komisyon 1 Temmuz 2022 ila 1 Temmuz 2023 arasında geçerli olacak bir asgari ücret belirleyebilir. Diğer yandan yalnızca 1 Temmuz 2022 ila 31 Aralık 2022 arasında geçerli asgari ücret belirlenerek Aralık ayında yeniden komisyonun toplanması da sağlanabilir. Bu şekilde asgari ücrette belirlenecek oranda bir artışın hayata geçirilmesi söz konusu olacaktır.
YÖNTEM 2: AYLIK ENFLASYONA GÖRE ARTIŞ
İkinci yöntem ise yeni asgari ücretin doğrudan enflasyon oranındaki artışa endekslenmesi olabilir. Eşel-mobil olarak bilinen bu yöntem hayata geçerse daha önce kamu işçileri için 1997-1998 yılları arasında uygulanan eşel-mobil sisteminin, yıl sonuna kadar hayata geçirilmesi söz konusu olacaktır. Belirlenecek tarihe kadar aylık ya da üç aylık enflasyon oranında asgari ücretin güncellenmesinin sağlanacağı sistemin hayata geçmesi sonrası 1 Temmuz itibarıyla geçerli olacak yeni asgari ücretin belirlenen aralıklarla enflasyon oranında artırılması söz konusu olacaktır. Bu yöntemin fiyatlarda artışı körükleme ihtimali de olduğu için özellikle ekonomi yönetimini çekinceleri ortaya çıkacaktır.
YÖNTEM 3: SİGORTA PRİMLERİ KALDIRILABİLİR
Komisyon asgari ücrette gerçekleşecek artışın yöntemini, işçiden kesilen sigorta primlerinin azaltılması ya da belirli bir süre için kaldırılması şeklinde de belirleyebilir. Hali hazırda brüt asgari ücret 5.004 TL, ancak sigorta primi işçi hissesi olan 700,56 TL ve işsizlik sigortası primi işçi hissesi olan 50,04 TL'nin kesilmesi sonrası işçinin eline geçen net rakam 4.253,4 TL oluyor. Bu kesinti yıl sonuna kadar tamamen kaldırılırsa asgari ücretlinin eline geçen net rakam yüzde 17.64 artacaktır. Bu şekilde yapılacak artış, devletin prim gelirlerinden vazgeçmesi suretiyle asgari ücretlinin eline geçen net rakamın artması anlamına gelecektir. Ancak bu yöntem SGK'nın prim gelirlerinin azalmasına neden olacaktır.
Akşam | Okan Güray BÜLBÜL
