Söz konusu yasal düzenleme ile birçok vergi kanununda çok önemli değişiklikler yapıldı. Yapılan değişikliklerin neler olduğunu geçen haftaki yazımda ana başlıklar altında özetlemiştim. Bu hafta ki yazımda, usulsüzlük cezalarında meydana gelen artışları ele alacağım.

Usulsüzlük Cezalarındaki Artışlar,

Usulsüzlük cezalarındaki artışlara geçmeden önce, hangi fiillerin usulsüzlük cezasına tabi olduğunu kısaca bir hatırlayalım.

I inci derece usulsüzlükler:

1. Vergi ve harç beyannamelerinin süresinde verilmemiş olması;

2. Tutulması mecburi olan defterlerden herhangi birinin tutulmamış olması;

3. Defter kayıtlarının ve bunlarla ilgili vesikaların doğru bir vergi incelemesi yapılmasına imkan vermeyecek derecede noksan, usulsüz veya karışık olması;

4. Çiftçiler tarafından 245 nci madde hükmüne göre muhtar ve ihtiyar heyetlerince yapılan davete müddetinde icabet edilmemesi;

5. Bu Kanunun kayıt nizamına ait hükümlerine (Madde 215 - 219 ile mükerrer madde 242) uyulmamış olması (Her incelemede inceleme tarihine kadar aynı takvim yılı için tespit edilen usulsüzlükler tek fiil sayılır);

6. İşe başlamanın zamanında bildirilmemesi;

7. Tasdiki mecburi olan defterlerden herhangi birinin tasdik muamelesinin yaptırılmamış olması (Kanuni sürenin sonundan başlayarak 1 ay geçtikten sonra tasdik ettirilenler, tasdik ettirilmemiş sayılır.);

8. Diğer ücretler üzerinden salınan Gelir Vergisinde, tarh zamanı geçtiği halde verginin tarh ettirilmemiş olması;

9. Veraset ve intikal vergisi beyannamesinin 342 nci maddenin ikinci fıkrasında belirtilen süre içerisinde verilmiş olması.

II nci derece usulsüzlükler:

1. Veraset ve intikal Vergisi Beyannamelerinin süresinin sonundan başlayarak 342 nci maddenin 1 inci fıkrasında belirtilen süre içinde verilmiş olması;

2. Ekim ve sayım beyanlarının süresi içinde veya kanunda istenilen bilgileri ihtiva edecek doğru bir şekilde yapılmaması;

3.Vergi kanunlarında yazılı bildirmelerin zamanında yapılmamış olması (işe başlamayı bildirmek hariç);

4. Vergi karnesinin süresinin sonundan başlayarak 15 gün geçtiği halde alınmamış olması;

5. Tasdiki mecburi olan defterlerden herhangi birinin tasdik muamelesinin, süresinin sonundan başlayarak bir ay

içinde yaptırılmış olması;

6. Vergi beyannameleri, bildirimler, evrak ve vesikaların kanunen belli şekil ve muhteviyatı ve ekleri ile bunlarla ilgili olarak yapılan diğer düzenlemelere ilişkin hükümlere uyulmamış olması;

7. Hesap veya muamelelerin doğruluk veya açıklığını bozmamak şartıyla bazı evrak ve vesikaların bulunmaması veya ibraz edilmemesi.

Mükellef Grupları

Birinci Derece Usulsüzlük Cezası (TL)

İkinci Derece Usulsüzlük Cezası (TL)

Eski

Yeni

Eski

Yeni

Sermaye şirketleri

1.100

20.000

580

10.000

Sermaye şirketleri dışında kalan birinci sınıf tüccar ve serbest meslek erbabı

660

10.000

330

5.000

İkinci sınıf tüccarlar

330

5.000

150

3.500

Yukarıdakiler dışında kalıp beyanname usulüyle gelir vergisine tabi olanlar

150

3.500

87

2.250

Kazancı basit usulde tespit edilenler

87

2.250

40

1.500

Gelir Vergisinden muaf esnaf

40

1.500

23

1.000

Özel Usulsüzlük Cezalarındaki Artışlar,

Söz konusu Kanun ile Vergi Usul Kanununun “Özel Usulsüzlükler ve Cezaları” başlıklı 353 üçüncü maddesinde yapılması öngörülen değişiklikle özel usulsüzlük cezaları artırılmaktadır.

Ayrıca, yapılan düzenlemeyle, bir takvim yılı içerisinde mezkûr Kanunun 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (1) ve (2) numaralı bentleri uyarınca birden fazla özel usulsüzlük cezası kesilmesi durumunda caydırıcılığı artırmak amacıyla artan ceza uygulamasının getirilmiştir.

Yine Vergi Usul Kanununa göre düzenlenmesi gereken belgeler yerine Kanunda yer almayan belgelerin düzenlenmesi durumunda kesilecek cezalar artırımlı olarak uygulanacaktır.

Ayrıca bu belgeleri almak zorunda olanlara da ceza kesilmesi yönünde düzenleme yapılmakta, ancak, 5 iş günü içinde belge düzenlenmediğini idareye bildiren alıcılara ceza kesilmeyeceği düzenlenmektedir.

Özel Usulsüzlük Fiili

Eski Ceza Tutarı (TL)

Yeni Ceza Tutarı (TL)

• Fatura, gider pusulası, müstahsil makbuzu, serbest meslek makbuzu verilmemesi, alınmaması (elektronik belge olarak düzenlenmesi gerekenler dahil)

3.400

1. tespit 10.000

2. tespit 20.000

3. tespit 30.000

4. tespit 40.000

5. tespit 50.000

Sonraki tespitler 100.000

Bir takvim yılı içinde her bir belge nevine ilişkin olarak kesilecek toplam ceza

1.700.000

10.000.000

• Perakende satış fişi, ödeme kaydedici cihaz fişi, giriş ve yolcu taşıma bileti, sevk irsaliyesi, taşıma irsaliyesi, yolcu listesi, günlük müşteri listesi ile Maliye Bakanlığı’nca düzenleme zorunluluğu getirilen belgelerin düzenlenmemesi, kullanılmaması veya bulundurulmaması

3.400

1. tespit 10.000

2. tespit 20.000

3. tespit 30.000

4. tespit 40.000

5. tespit 50.000

Sonraki tespitler 100.000

Her bir belge nev’ine ilişkin olarak her bir tespit için toplam ceza

170.000

1.000.000

Her bir belge nev’ine ilişkin bir takvim yılı içinde kesilecek toplam ceza

1.700.000

10.000.000

• Hazine ve Maliye Bakanlığı’nca tutulma ve günü gününe kayıt edilme mecburiyeti getirilen defterlerin; bulundurulmaması, günü gününe kayıt yapılmaması, yetkililere ibraz edilmemesi ve levha bulundurma, asma mecburiyetine uyulmaması

1.700

1.700

• Belirlenen muhasebe standartlarına, tek düzen hesap planına ve mali tablolara ilişkin usul ve esaslar ile muhasebeye yönelik bilgisayar programlarının üretilmesine ilişkin kural ve standartlara uyulmaması

40.000

65.000

• Kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişilerce yapılacak işlemlerde kullanılma zorunluluğu getirilen vergi numarasını kullanmaksızın işlem yapanlara her bir işlem için

2.000

2.000

• Belge basımı ile ilgili bildirim görevini tamamen veya kısmen yerine getirmeyen matbaa işletmecilerine (en fazla yıllık 1.300.000 TL)

6.600

6.600

• 4358 sayılı Kanun uyarınca vergi kimlik numarası kullanma zorunluluğu getirilen kuruluşlardan yaptıkları işlemlere ilişkin bildirimleri, belirlenen standartlarda ve zamanda yerine getirmeyenlere

8.700

8.700

• Vergi Usul Kanunu’nun 127. maddenin (d) bendi uyarınca Maliye Bakanlığı’nın özel işaretli görevlisinin ikazına rağmen durmayan aracın sahibi adına

6.600

15.000

• Tasdik raporu ibraz koşulunu yerine getirmeyenlere

Tutarın % 5’i

Tutarın % 5’i

Alt sınır

230.000

230.000

Üst sınır

2.300.000

2.300.000

Bilgi Vermekten Çekinenler İle 107/A, Mükerrer 242, 256, 257, Mükerrer 257. Madde Ve Gelir Vergisi Kanunu’nun 98/A Maddesi Hükmüne Uymayanlar İçin Cezalar,

Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 355. maddesinde yapılan değişikliklerle;

• Bazı özel usulsüzlük cezaları ve ceza üst sınırları yeniden belirlenmiş,

• Uluslararası anlaşmaların bilgi değişimi hükümleri kapsamında bilgi toplanmasını amaçlayan bir düzenleme olan Vergi Usul Kanunu’nun 152/A maddesi uyarınca getirilen zorunluluklara uymayanlara uygulanacak ceza tutarı belirlenmiş,

• Tahsilat ve ödemelerin tevsik zorunluluğuna ilişkin yetkinin kapsamı genişletilerek, mükellef olmayanlar da kapsama alınmış ve buna ilişkin özel usulsüzlük cezası belirlenmiş,

• Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 257. maddesinin birinci fıkrasının (7) numaralı bendiyle, elektronik ortamda ticari faaliyette bulunan hizmet sağlayıcılara ve aracı hizmet sağlayıcılara getirilen yükümlülükleri yerine getirmeyenler adına kesilen özel usulsüzlük cezası yeniden düzenlenmiş,

• Mal teslimi veya hizmet ifalarına ilişkin para transferlerinin, başkasına ait banka hesaplarına yapılması durumunda, banka hesabını kullanan ve kullandıran adına özel usulsüzlük cezası kesileceği yönünde düzenleme yapılmış,

• Kendi adına kayıtlı olmayan ödeme sistemlerini veya cihazları kullananlara ve kullandıranlara her bir tespit için özel usulsüzlük cezası kesilmesi öngörülmüş,

• Vergi Usul Kanunu’nun 153/A maddesi gereğince istenilen teminatı vermeyenlere veya tamamlamayanlara özel usulsüzlük cezası kesilmesi hükme bağlanmıştır.

Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 355. maddesinde yer alan cezalar ile yeni tanımlanan fiil ve cezalara ilişkin tablolar aşağıda yer almaktadır.

Özel Usulsüzlük Fiili

Cezanın Muhatabı

Eski Ceza Tutarı (TL)

Yeni Ceza Tutarı (TL)

Elektronik beyanname ve bilgi vermeme, defter ve belgelerle diğer kayıtları ibraz etmeme, mükerrer 242, 256, 257, mükerrer 257. maddelerdeki yükümlülüklere uymama ve muhtasar ve hizmet beyannamesine ilişkin zorunluluklara uymama

Birinci sınıf tüccar Serbest meslek erbabı

11.800

20.000

İkinci sınıf tüccar

Defter tutan çiftçi

Basit usul

5.800

10.000

Diğerleri

3.000

5.000

e-Tebligata ilişkin yükümlülüklere uyulmaması

Birinci sınıf tüccar

Serbest meslek erbabı

6.900

6.900

İkinci sınıf tüccar

Defter tutan çiftçi

Basit usul

3.400

3.400

Diğerleri

1.800

1.800

Aracı hizmet sağlayıcılara ilişkin bildirim, bilgi, muhafaza ve ibraz zorunluluğuna uymama (Bildirilmeyen, eksik veya yanıltıcı bildirilen her bir alım, satım, kiralama, ilan ve reklama konu mal ve hizmete ilişkin bilgi için)

Birinci sınıf tüccar

Serbest meslek erbabı

59.000

20.000

İkinci sınıf tüccar

Defter tutan çiftçi

Basit usul

29.000

10.000

Diğerleri

6.000

5.000

Üst sınır

-

10.000.000

Petrol, LPG ve araç ticaretine ilişkin teminat verme hükümlerine uymama

Genel oran

Brüt satışlar toplamının binde 3’ü

Alt sınır

118.000

250.000

Üst sınır

4.400.000

10.000.000

Gerçek faydalanıcı bilgisine ilişkin yükümlülüklere uyulmaması

35.400

60.000

Uluslararası anlaşmalarda yer alan bilgi hükümlerince istenen bilgileri vermeme

Tahsilat ve ödemelerini banka, benzeri finans kurumları veya posta idarelerince düzenlenen belgelerle tevsik etme zorunluluğuna uymama

Genel oran

Tutarın % 5’i

Tutarın % 10’u

Üst sınır

8.700.000

20.000.000

Yeni Tanımlanan Özel Usulsüzlük Fiilleri ve Öngörülen Cezalar,

Özel Usulsüzlük Fiili

Cezanın Muhatabı

Mal teslimi veya hizmet ifalarına ilişkin para transferlerinin, başkalarına ait hesaplara yapılması

İşleme konu tutarın % 10’u.

Asgari ceza tutarı (cezanın muhatabına göre) 20.000, 10.000, 5.000 TL

Azami ceza tutarı 20.000.000 TL

Başkasına ait POS cihazı kullanımı

Cezanın muhatabına bağlı olarak 20.000, 10.000, 5.000 TL tutarlarının

3 katı (Sırasıyla 60.000, 30.000, 15.000 TL)

Azami ceza tutarı 20.000.000 TL.

VUK 153/A maddesine göre istenen teminatın verilmemesi

Sahte belgede yer alan tutarın % 10’u.

Asgari ceza tutarı 690.000 TL

Azami ceza tutarı 10.000.000 TL

ÖKC ve POS cihazları ile ilgili düzenlemelere uyulmaması

200.000 TL.

Bir takvim yılında kesilecek azami ceza tutarı 20.000.000 TL.

Yukarıda detaylı olarak görüldüğü üzere caydırıcılığı artırmak için usulsüzlük cezalarında çok ciddi artışlar yapılmıştır. Mükelleflerin bundan sonra çok daha dikkatli olmaları ve usulsüzlük fiillerini işlememeye özen göstermeleri gerekecektir.

Erol ÇEMBER       
Yeminli Mali Müşavir