Kanun teklifi ile 01/01/2024 tarihinden önce ticaret siciline tescil edilmiş olan ve sermayeleri yeni en az sermaye tutarının altında kalan anonim ve limited şirketlerin 31/12/2026 tarihine kadar yeni sermaye tutarlarına intibakının sağlanması ve intibakın sağlanmaması durumunda infisah etmiş sayılmaları öngörülüyor.

Geçen yılın sonlarında, 25/11/2023 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 7887 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile anonim ve limited şirketlerin asgari sermaye tutarları, 01/01/2024 tarihinden itibaren yeni kurulacak şirketler için geçerli olmak üzere;

- Anonim şirketler için 50.000 TL’den 250.000 TL’ye,

- Kayıtlı sermaye sistemini kabul etmiş bulunan halka açık olmayan anonim şirketler için 100.000 TL’den 500.000 TL’ye,

- Limited şirketler için 10.000 TL’den 50.000 TL’ye yükseltilmişti.

01/01/2024 tarihinden itibaren kurulacak şirketler için getirilen yukarıdaki şartlara rağmen; sermayeleri güncellenen tutarların altında bulunan mevcut şirketler için herhangi bir sermaye artırım zorunluluğu getirilmemişti. Bu eksikliği gidermek için Türk Ticaret Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi 3/5/2024 tarihinde TBMM’ye sunuldu.

MEVCUT ŞİRKETLER 31/12/2026’YA KADAR SERMAYE ARTIRMAK ZORUNDALAR

Kanun teklifi ile 01/01/2024 tarihinden önce ticaret siciline tescil edilmiş olan ve sermayeleri yeni en az sermaye tutarının altında kalan anonim ve limited şirketlerin 31/12/2026 tarihine kadar yeni sermaye tutarlarına intibakının sağlanması ve intibakın sağlanmaması durumunda infisah etmiş sayılmaları öngörülüyor. Sermaye artırımı yapılmaz ise;

- Sermayeleri en az sermaye tutarının altında olan anonim ve limited şirketler, 31/12/2026 tarihine kadar sermayelerini yeni sermaye tutarlarına yükseltmeleri gerekecektir. Bu intibakı sağlamayan şirketler infisah etmiş sayılacak ve kanunda öngörülen tasfiye sürecini başlatarak ticaret sicili kaydının terkinini sağlamaları gerekecektir.

- Kayıtlı sermaye sistemini kabul etmiş bulunan halka açık olmayan anonim şirketlerin 31/12/2026 tarihine kadar başlangıç sermayeleri ile çıkarılmış sermayelerine ilişkin intibakı sağlamaları gerekecektir. Ayrıca, bu şirketlerde intibak hususunda belirsizliklerin ve mağduriyetlerin yaşanmaması için düzenlemede ilave bir tedbir öngörülmektedir. Örneğin, başlangıç sermayesi 300.000 TL, çıkarılmış sermayesi ise 1.000.000 TL olan kayıtlı sermaye sistemini benimsemiş olan bir şirket, başlangıç sermayesi 500.000 TL’den az olduğu için infisah durumuyla karşılaşmayacak, bu ve benzeri durumda bulunan şirketler intibakı sağlamadıkları takdirde çıkarılmış sermayeleri 250.000 TL ve üzerinde olduğu müddetçe kayıtlı sermaye sisteminden çıkmış sayılacaktır.

- Çıkarılmış sermayesi en az 250.000 TL olan kayıtlı sermaye sistemini kabul etmiş bulunan halka açık olmayan anonim şirketler ise başlangıç sermayeleri ile çıkarılmış sermayelerini anılan tarihe kadar 500.000 TL’ye yükseltmedikleri takdirde, bu sistemden çıkmış sayılacaklar.

- Sermayenin Türk Ticaret Kanunu’nun 332 ve 580 inci maddelerde öngörülen tutarlara yükseltilmesi için yapılacak genel kurullarda toplantı nisabı aranmayacak, kararlar toplantıda mevcut oyların çoğunluğu ile alınacak ve bu kararlar aleyhine imtiyaz kullanılmayacaktır.

Ticaret Bakanlığı, 31/12/2026 olarak belirlenen intibak süresini birer yıl olarak en çok iki defa uzatabilecek. Yani en son süre uzatma olursa 31.12.2028 tarihi olacak.

ZORUNLU ASGARİ SERMAYE TUTARI DAHA YÜKSEK OLMALIDIR

SGK Ocak 2024 verilerine göre; 2 milyon 150 bin 681 iş yeri var. Bu işyerlerinde 16 milyon 194 bin 15 kişi çalışıyor. Bu iş yerlerinin %87.5’i 1 ile 9 işçi arasında çalıştırmakta ve cirosu 10 milyon TL’yi aşmamaktadır. Ülkemizde, binden fazla işçi çalıştıran iş yeri sayısı ise sadece 615’tir.

Gelir İdaresi Başkanlığı’nın 2022 yılı Faaliyet Raporu’nda yer alan bilgilere göre; Türkiye’de 875.227 limited şirket ve 167.842 anonim şirket mevcuttur. Aradan geçen 1.5 yıllık süre içerisinde bu şirket sayılarının arttığı aşikar.

Şirket kurmak için; anonim şirketlerde sermayenin 1/4’ünü bloke etme ve kalan 3/4’ü 24 ay içinde tamamlama zorunluluğu vardır. Limited şirketlere baktığımızda; tek kuruş sermaye koymadan bu şirketleri kurmak mümkündür. Sermayenin bloke edilme şartı olmadığı için, limited şirketler kuruluyor ve 6 ay içinde piyasayı sahte faturalara boğuyor sonra ortadan kayboluyor.

Limited şirketler ile ilgili sermaye bloke şartının koyulmamasında; Almanların 1 Euro’ya kurulan şirketleri esas alınmış ama sonuç Almanya’daki gibi olmamış.

Şirketlerin sermayelerini artırmamalarında “Zorunlu Avukat Bulundurma Şartı”nın da etkisi olduğunun altını çizelim. Belirli bir sermayenin üzerindeki anonim şirketlere (01.01.2024 öncesi kuruluşlarda 250.000 TL, 01.01.2024 sonrası kuruluşlarda 1.250.000 TL) “Zorunlu Avukat Bulundurma Şartı’’nı kaldırmak gerekiyor. Denetimi de yeterince yapılmayan bir düzenleme olmakla birlikte şirketler hukuki sorunları olduğunda zaten avukatlarla çalışıyorlar.

Şu anda mevcut binlerce şirket, çok cüzi sermayelerle milyonluk cirolar yapıyor, bankalara, tedarikçiye ya da ortağa borçlu. 2024 Türkiye’sinde 50.000 TL sermaye ile nasıl bir iş yapabilirsiniz? İş yeri kiralamaya kalktığınızda depozito ve peşinata bu para yetmez. Alım satım yapacaksanız, mal alımı için parayı nerden bulacaksınız? Aynı şey 250.000 TL sermaye ile kurulan anonim şirketler içinde geçerli.

Limited şirketlere mutlaka sermaye bloke şartı getirilmeli. Bugün ki enflasyonist ortamda yeni kurulacak şirketlerin asgari 1.000.000 TL sermaye ile kurulması sağlanmalıdır.

Şirketlerin düşük sermaye ile kuruluşuna izin vermek, doğru değil. Daha baştan şirketleri çoğunlukla bankalara, tedarikçilere ya da ortaklara borçlanmaya alıştırıyorsunuz. Ortağın parası var ise yüksek sermaye ile işe başlamasını teşvik etmek veya zorlamak gerekir. Ülkemizde, herkesin her işi yapmasının önüne geçilmesi gerekiyor. Yüksek sermaye ile ölçek ekonomisine uygun bir ekonomik düzenin inşası için çalışmak gerekir. Küçük ve verimsiz işletmelerden oluşan Türk ekonomisinin sürekli krizlere maruz kalıp, dünya rekabet ve verimlilik liginde küme düşmesi tesadüf değildir.