3 Mart 2023 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 7438 sayılı Kanun ile ilk defa 8/9/1999 veya öncesi bir tarihte sigortalı olmuş vatandaşların ilgili kanunlarda öngörülen sigortalılık süresi ve prim gün sayısı koşulunu sağlamaları halinde tahsis (emeklilik) talebinde bulundukları tarihi izleyen ay başından itibaren emekli aylığı bağlanmasına imkan sağlanmıştır.

Emekli aylığı talebinde bulunmakla birlikte prim borcu bulunan Bağkur’lu vatandaşların ise emekli aylığına hak kazanabilmeleri için ayrıca prim borçlarını da ödemeleri gerekiyor.

Yeni yapılandırma kanunu, ödenmeyen Bağkur borçlarının silinmesine imkan sağlıyor mu?

Evvelce çıkartılan kanunlarla 1/5/2021 öncesi ödeme vadesi geçmiş Bağkur prim borçlarının silinmesine, sonradan istenilmesi halinde talepte bulunulan tarihteki asgari ücret ila asgari ücretin 7,5 katı arasındaki bir tutar üzerinden ödenmesine imkan sağlanmıştır.

12/3/2023 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan 7440 sayılı Kanun ile her ne kadar 31/12/2022 ve önceki dönemlere ilişkin SGK’ya olan prim ve diğer borçlarının enflasyon oranları üzerinden hesaplanacak faiziyle birlikte ödenmesine imkan sağlanmış ise de 7440 sayılı Kanunda ödenmeyen Bağkur prim borçlarının silinmesine yönelik bir düzenlemeye yer verilmemiştir.

Bu bakımdan 1/5/2021 öncesi Bağkur prim borçları silinmiş olsa da 1/5/2021 sonrası borçlar silinmediğinden, emekli aylığı bağlanabilmesi için 1/5/2021 tarihinden sonraki Bağkur borçlarının her halükarda ödenmesi gerekiyor.

Tahsis talebinde bulunmuş Bağkur’luların sigortalılıkları hangi tarihte sona erer?

Bağkur kapsamında aktif sigortalılıkları devam ederken tahsis talebinde bulunan vatandaşların, tahsis talep tarihi itibariyle prim borçlarının bulunmaması halinde sigortalılıkları tahsis talep tarihi itibariyle sona erdiğinden, cari dönem prim borçları da tahsis talebinde bulundukları tarihe kadar hesaplanmaktadır.

Örneğin devam eden vergi mükellefiyeti bulunan Bağkur’lu vatandaşın 20/3/2023 tarihinde tahsis talebinde bulunduğu ve 20/3/2023 tarihi itibariyle borcunun bulunmadığı düşünüldüğünde, 2023/Mart ayına ilişkin prim borcunun da 20 gün üzerinden hesaplanması gerekir.

Tahsis talebinde bulunmuş vatandaşların cari dönem prim borçlarının tahsis talep tarihine kadar olan süre yerine 30 gün üzerinden bankaya yansıtılmış olması durumunda, tahsis talep tarihine kadar olan süreye ilişkin Bağkur borçlarını hesaplayarak yalnızca bu süreye ilişkin borçlarını ödemeleri yeterli olacaktır. Prim borcunun tamamını ödemiş olmaları halinde ise fazlaya ilişkin kısmın iadesi için SGK Müdürlüğüne başvuruda bulunmaları gerekecektir.

Emekliliğe başvurduğu tarih itibariyle vadesi geçmiş borcu bulunan Bağkur’lular emekli aylığına hangi tarihte hak kazanırlar?

Bağkur kapsamında aktif sigortalılıkları devam ederken tahsis talebinde bulunmuş, ancak tahsis talep tarihi itibariyle vadesi geçmiş borcu bulunan Bağkur’lu vatandaşların sigortalılıkları, tahsis talep tarihi itibariyle değil prim borçlarını ödedikleri tarih itibariyle sona ermektedir. Bu durumda emekli aylığına da prim borçlarını ödedikleri tarihi izleyen ay başından itibaren hak kazanacaklardır.

Örneğin 10/3/2023 tarihinde tahsis talebinde bulunmuş Bağkur sigortalısının prim borçlarını 15/4/2023 tarihinde ödediği düşünüldüğünde, Bağkur kapsamındaki sigortalılığı 15/4/2023 tarihinde sona erecek olup, emekli aylığına da 1 Mayıstan itibaren hak kazanacaktır.

Genel sağlık sigortası prim borçları emekli aylığı bağlanmasına engel olur mu?

Emekli aylığına Bağkur statüsünden hak kazanmış vatandaşların, zorunlu sigortalı olmadıkları sürelerden kaynaklanan genel sağlık sigortası prim borçları varsa, emekli aylığına hak kazanabilmeleri için genel sağlık sigortası prim borçlarını da ödemeleri şarttır.

SSK veya Emekli Sandığı statüsünden emekli aylığına hak kazanmış vatandaşların genel sağlık sigortası prim borçları ise emekli aylığı bağlanmasına engel teşkil etmemektedir. Hal böyle olmakla birlikte 7440 sayılı Kanun ile genel sağlık sigortası prim borçlarının 31/8/2023 tarihine kadar gecikme zammı uygulanmaksızın ödenmesine imkan sağlandığı dikkate alındığında, sözkonusu borçların 31/8/2023 tarihine kadar ödenmesi yerinde olacaktır.

Vergi mükellefi iken başka bir işveren yanında 4/a sigortalısı olan kişinin tahsis talebinde bulunması halinde işten ayrıldığı tarihten sonra Bağkur sigortalısı başlatılır mı?

Bu durumda olan vatandaşların emeklilik nedeniyle işinden ayrılarak;

  • Aynı ay içinde tahsis talebinde bulunmaları halinde tahsis talep tarihine kadar geçen sürede Bağkur sigortalılığı başlatılmamaktadır.
  • Farklı bir ayda tahsis talebinde bulunmaları halinde Bağkur sigortalılığı 4/a kapsamında işten ayrıldıkları tarihten bir gün sonra başlatılarak, prim borçlarının bulunmaması kaydıyla tahsis talep itibariyle sona ermektedir.

SSK veya Emekli Sandığı statüsünden bildirilen hizmet süresi emekli aylığı bağlanmasına yeterli geliyorsa Bağkur kapsamındaki borçların yine de ödenmesi gerekir mi?

SSK veya Emekli Sandığı statüsünden bildirilen hizmet süreleri emekli aylığı bağlanması için yeterli olup, SSK veya Emekli Sandığı statüsünden emekli aylığına hak kazanan vatandaşlara emekli aylığı bağlanabilmesi için, varsa 1/5/2021 tarihinden sonraki sürelerden kaynaklanan Bağkur borçlarını da ödemeleri gerekiyor.

Sosyal güvenlik mevzuatında uygulama bu şekilde yürütülüyor olmakla birlikte, yargının SGK uygulamalarının aksine kararları olduğunu hatırlatmakta da fayda var.

Karar | Eyüp Sabri DEMİRCİ