Nakit Sermaye Artırımlarında Faiz İndirimi

Yine bir sene sonu ve sene sonu envanter işlemleri bilanço ve gelir tablosu hazırlama ve Geçici Vergi işlemleri derken yoğun ve meşakkatli bir döneme girildi. Bu yoğun dönemde gözden kaçmaması adına küçük bir hatırlatma yapma ihtiyacı hissettim. Kurumlar Vergisi Kanununun 10. Maddesinin (ı) bendi ile getirilen düzenleme. Nakit Sermaye artırımlarında faiz indirimi,

Konuyu hatırlamak gerekirse 2015 yılında 6637 sayılı yasa ile şirketlerin yabancı kaynak yerine öz kaynaklara yönelmesi için nakit sermaye artırımlarını teşvik etmek adına düzenleme yapıldı.

“Bu düzenleme ile 01.07.2015 tarihinden itibaren ticaret siciline tescil edilmiş olan ödenmiş veya çıkarılmış sermaye tutarlarındaki nakdi sermaye artışlarında, Nakit Sermaye artırımı üzerinden hesaplanan faiz tutarının yasa ile belirlenen kısmının Kurumlar Vergisi Beyannamesinde ayrıca gösterilmek şartıyla indirim yapılmasına müsade edilmektedir.”

Finans, bankacılık ve sigortacılık sektörlerinde faaliyet gösteren kurumlar ile kamu iktisadi teşebbüsleri dışında kalan sermaye şirketleri, hesap dönemi içinde Ticaret Siciline Tescil edilmiş olan ödenmiş veya çıkartılmış sermaye tutarlarındaki nakdi sermaye artışları veya yeni kurulan sermaye şirketlerinde ödenmiş sermayenin nakit olarak karşılanan kısmı için Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından indirimden yararlanılan yıl için en son açıklanan "Bankalarca açılan TL cinsinden ticari kredilere uygulanan ağırlıklı yıllık ortalama faiz oranı" dikkate alınarak, ilgili hesap döneminin sonuna kadar hesaplanan tutarın %50'si kadar bir indirim elde ediliyor. (7338 sayılı Kanun’la Kurumlar Vergisi Kanunu’nda gerçekleştirilen değişiklikle, nakit sermaye artışında faiz indirimi uygulamasında, yurt dışından getirilen nakitle sermaye artırımı yapılması halinde ek avantaj sağlanmıştır. Yurt dışından getirilen nakit ile Sermaye artırımı yapılması halinde indirim oranı %75 olarak uygulanmaktadır.)

İndirime konu tutarın hesabında sadece sermayenin nakit olarak karşılanan kısmı dikkate alınmaktadır. Sermaye şirketlerine nakit dışındaki varlık devirlerinden kaynaklanan sermaye artışları, Sermaye şirketlerinin birleşme, devir ve bölünme işlemlerine taraf olmalarından kaynaklanan sermaye artışları, Bilançoda yer alan öz sermaye kalemlerinin sermayeye eklenmesinden kaynaklanan sermaye artışları, Ortaklarca veya ortaklarla ilişkili olan kişilerce kredi kullanılmak veya borç alınmak suretiyle gerçekleştirilen sermaye artışları, Şirkete nakdi sermaye dışında hisse senedi, tahvil veya bono gibi kıymetlerin konulması suretiyle gerçekleştirilen sermaye artışları, Bilanço içi kalemlerin birbiri içinde mahsubu şeklinde gerçekleştirilen sermaye artışlarından kaynaklı sermaye artışları indirime konu faiz hesabının tutarının hesaplamasında dikkate alınmayacaktır.

İndirim Uygulaması ve tutarların banka hesabına yatırılması;

Kurum Kazancından indirilecek tutarın hesaplanmasında  Nakdî sermaye artışına ilişkin kararın ticaret siciline tescil edildiği hesap döneminden itibaren, artırılan sermayenin ortaklarca şirketin banka hesabına nakit olarak fiilen yatırılan kısmı indirim tutarının hesabında dikkate alınacaktır.

- Sermaye artırımına ilişkin kararın ticaret siciline tescil edildiği tarihten önce şirketin banka hesabına yatırılan kısmı için tescil tarihi,

- Tescil tarihinden sonra şirketin banka hesabına yatırılan tutarlar için ise şirketin banka hesabına yatırılma tarihi, esas alınarak bu indirimden yararlanılabilecektir.

İndirimin hesabında aşağıdaki formül kullanılır.

İndirim tutarı = Nakdi sermaye artışı x Ticari krediler faiz oranı x İndirim oranı x Süre
 

Sermaye Avansı olarak Banka hesabına yatırılan tutarların durumu ve diğer hususlar:

Şirketlerde bazen ihtiyaç duydukları sermaye ihtiyacı için ileride gerçekleştirilecek sermaye artırımında kullanılmak üzere Sermaye Avansı adı altında tutarlar almaktadırlar. Bu tutarlar sermaye artırımına ilişkin karardan önce sermaye avansı olarak şirketin banka hesabına yatırıldığından bu tutarların Nakdi Sermaye Artırım olarak sayılması ve indirim hesabında kabul görmesi için

a) Banka hesabına yatırıldığı tarihten itibaren şirketin bilançosunda öz sermaye kalemleri arasında yer alan “Diğer Sermaye Yedekleri” hesabında izlenmesi ve

b) Banka hesabına yatırıldığı tarihin içinde bulunduğu hesap döneminin sonuna kadar bu tutarlarla ilgili sermaye artırımına ilişkin kararın ticaret siciline tescil ettirilmesi;

şartıyla, söz konusu kararın ticaret siciline tescil ettirildiği tarih esas alınarak indirim uygulamasında dikkate alınması mümkündür.

Diğer bir anlatımla, şirketin banka hesabına yatırıldığı tarihin içinde bulunduğu hesap döneminde sermaye artırımına konu edilmeyen sermaye avansı niteliğindeki tutarların, indirim uygulamasında dikkate alınması mümkün değildir.

Ayrıca, şirketin banka hesabına yatırıldığı tarihten itibaren bilançoda öz sermaye kalemleri arasında yer alan “Diğer Sermaye Yedekleri” hesabında izlenmeyen tutarlar için, ilgili hesap döneminde bu tutarlara ilişkin sermaye artırımı gerçekleştirilse dahi indirim uygulamasından faydalanılması mümkün değildir.
 

Sermaye şirketleri gerçekleştirdikleri nakdi sermaye artışları üzerinden, nakdi sermaye artışının yapıldığı hesap döneminden itibaren, izleyen her bir hesap dönemi için ayrı ayrı indirim uygulamasından yararlanabileceklerdir.

Nakdi Sermaye artırımına ilişkin faiz indiriminden yararlanan sermaye şirketleri daha sonra sermaye azaltımına gitmeleri halinde, nakdi sermaye artışının azaltılan sermaye tutarı isabet eden kısmı için sermaye azaltımına ilişkin kararın ticaret siciline tescil edildiği ayı izleyen aydan itibaren indirimden yararlanmaları mümkün değildir.

İndirim oranları

İndirim için kullanılacak genel oran %50’dir. Şirketlerin aktif büyüklükleri, ortaklarının hukuki niteliği, çalışan personel sayıları ve yıllık net satış hasılatlarına göre veya sermayenin kullanıldığı yatırımdan elde edilen gelirlerin kurumun esas faaliyeti kapsamında olmayan faiz, kâr payı, kira, lisans ücreti, menkul kıymet satış geliri gibi pasif nitelikli gelirlerden oluşmasına göre ya da sermayenin kullanıldığı yatırımların teşvik belgeli olup olmadığına veyahut makine ve teçhizat veya arsa ve arazi yatırımları için sermayenin kullanıldığı alanlar itibarıyla ya da bölgeler, sektörler ve iş kolları itibarıyla ayrı ayrı sıfıra kadar indirmeye veya %100'e kadar artırmaya; halka açık sermaye şirketleri için halka açıklık oranına göre %150'ye kadar farklı uygulatmaya Cumhurbaşkanı yetkilidir.

Kısa başlıklar halinde değinmek gerekirse;

İlave edilecek İndirim Oranları;

- Payları borsada işlem gören halka açık sermaye şirketlerinde indirim oranı, indirimden yararlanılan yılın son günü itibarıyla, Merkezi Kayıt Kuruluşu A.Ş. nezdinde borsada işlem görebilir nitelikte pay olarak izlenen payların nominal tutarının ticaret siciline tescil edilmiş olan ödenmiş veya çıkarılmış sermayeye oranı;

- %50 ve daha az olan şirketler için 25 puan,

- %50'nin üzerinde olan şirketler için ise 50 puan,

İlave edilmek suretiyle uygulanacaktır.
 

• Nakdi olarak artırılan sermayenin, yatırım teşvik belgeli üretim ve sanayi tesisleri ile bu tesislere ait makine ve teçhizat yatırımlarında ve/veya bu tesislerin inşasına tahsis edilen arsa ve arazi yatırımlarında kullanılması durumunda, yatırım teşvik belgesinde yer alan sabit yatırım tutarı ile sınırlı olmak üzere 25 puan ilave edilmek suretiyle söz konusu indirim uygulanacaktır.
   

İndirim Uygulamasına İlişkin Sınırlamalar;

• Gelirlerinin %25 veya fazlası şirket faaliyeti ile orantılı sermaye, organizasyon ve personel istihdamı suretiyle yürütülen ticarî, ziraî veya serbest meslek faaliyeti dışındaki faiz, kâr payı, kira, lisans ücreti, menkul kıymet satış geliri gibi pasif nitelikli gelirlerden oluşan sermaye şirketleri için indirim oranı %0 olarak uygulanacaktır.
• Aktif toplamının %50 veya daha fazlası bağlı menkul kıymetler, bağlı ortaklıklar ve iştirak paylarından oluşan sermaye şirketleri için indirilebilecek tutarın hesaplanmasında indirim oranı %0 olarak uygulanacaktır.
• Artırılan nakdi sermayenin başka şirketlere sermaye olarak konulan veya kredi olarak kullandırılan kısmına tekabül eden tutarla sınırlı olmak üzere indirilebilecek tutarın hesaplanmasında indirim oranı %0 olarak uygulanacaktır.
• Arsa ve arazi yatırımı yapan sermaye şirketlerinde arsa ve arazi yatırımına tekabül eden tutarla sınırlı olmak üzere indirilebilecek tutarın hesaplanmasında indirim oranı %0 olarak uygulanacaktır.
• 9/3/2015 tarihinden Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinin yürürlüğe girdiği 1/7/2015 tarihine kadar olan dönemde, sermaye azaltımına gidilmiş olması halinde, azaltılan sermaye tutarına tekabül eden miktarla sınırlı olmak üzere indirilebilecek tutarın hesaplanmasında indirim oranı %0 olarak uygulanacaktır.

Diğer hususlar

• İndirim tutarının hesaplanmasında TCMB tarafından yararlanılan yıl için en son açıklanan ticari krediler faiz oranı dikkate alınacağından geçici vergi dönemlerinden sadece dördüncü geçici vergilendirme dönemi itibarıyla bu indirimden yararlanılması mümkün bulunmaktadır.

Sermaye şirketleri nakdi sermaye artışına ilişkin hesaplanan indirim tutarını kazanç yetersizliği nedeniyle ilgili hesap döneminde indirim konusu yapamaması ya da kısmen indirim konusu yapabilmesi halinde indirim konusu yapılamayan indirim tutarını izleyen hesap dönemlerinde matrahın tespitinde indirim konusu yapabilirler.

• Kendilerine özel hesap dönemi tayin edilmiş olan sermaye şirketleri, şartların sağlanması kaydıyla, hesap dönemlerinin sona erdiği ay itibarıyla TCMB tarafından en son açıklanan ticari krediler faiz oranını dikkate alarak indirimden yararlanabileceklerdir.
• İndirimden faydalanmak isteyen sermaye şirketlerinin, taahhüt edilen sermaye artırımı tutarının nakit olarak şirketin banka hesabına fiilen yatırıldığına ilişkin olarak bu işlemleri içeren ve ilgili banka şubesi tarafından onaylanmış banka hesap özetini kağıt ortamında veya elektronik ortamda ilgili dönem kurumlar vergisi beyannamesi verme süresi içerisinde kurumlar vergisi yönünden bağlı oldukları vergi dairelerine ibraz etmeleri gerekmektedir.

İndirimden faydalanmak isteyen sermaye şirketlerinin, nakdi olarak artırdıkları sermaye ile indirime konu edecekleri tutara ilişkin bilgileri, kurumlar vergisi beyannamesi ekinde bildirmeleri gerekmektedir.

Ahmet AKÖN | SMMM

Kaynak: www.bdTurkey.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)