Hazine ve Maliye Bakanlığı, “Ocak 2024 Merkezi Yönetim Bütçe Gerçekleşmeleri Raporunu” internet sitesinde yayımladı. Bu bilgilerden hareketle, cuma günü köşemde bütçenin gider yönünü analiz etmiştim.
Bugün sizlere; yılın ilk ayında gerçekleşen vergi tahsilat tutarları, bu tutarların geçen yılın aynı dönemine göre artış ve azalış oranları ile toplam vergi tahsilatı içinde vergi türlerine göre oransal dağılımını dikkate alarak bir analiz yapmaya çalışacağım.
Ocak 2024 enflasyon oranı (kümülatif) %64.86 olarak açıklanmıştı. Vergi gelirlerindeki 104.6 oranındaki artış, vergi tahsilatında enflasyonun üzerinde reel bir artış gerçekleştiğini ortaya koyuyor.
Yukarıdaki tablo, dolaylı vergilerin payının ocak ayında %73.89 gibi çok yüksek bir orana çıktığını ve dolaysız vergilerin payının ise %32’lik orandan %26.11’e indiğini göstermektedir.
Ocak ayında tahsil edilen her 100 TL vergi tahsilatının 57.47 TL’sinin Katma Değer Vergisi ve Özel Tüketim Vergisi’nden oluşması, Türkiye’de tüketicilerin gerçek vergi ödeyen olduğunu ve verginin yeterince tabana yayıldığını da göstermektedir.
ÖTV Kanunu eki (I) sayılı listenin (A) cetvelindeki akaryakıtlar, doğalgaz, LPG, biodizel gibi mallar ile (B) cetvelindeki madeni yağlar, tiner, solvent türevleri gibi mallarda uygulanan maktu vergi tutarlarının 03.01.2024 tarihinde TÜİK tarafından açıklanan üretici fiyat endeksinde son 6 ayda meydana gelen %25.61 değişim oranı tutarı kadar artırılması ile birlikte ocak ayında petrol ve doğalgazda ÖTV geçen yıla göre %292.3 oranında artış gösterdi. İkramiye geri verme oranının %83’ten %93’e çıkartılması ve vergi oranının %50 oranında azaltılmasının da etkisiyle canlanan sektör nedeniyle şans oyunları vergisinde %310’luk bir artış gerçekleşmiştir. Ocak ayında Dahilde Alınan KDV tahsilatının geçen yıla göre %164.6 oranında artması, ülkemizde enflasyon durdu, duracak, bitti söylemi yapanlara ithaf olunur. Yine, geçen yılın ocak ayında stopaj yoluyla alınan Gelir Vergisi tutarı 49 milyar 200 milyon TL iken bu yılın ocak ayında 101 milyar 406 milyon TL’ye çıkması, ülkemizde bordrolu çalışanların vergi rekortmenliği yolunda şanlı yürüyüşünün devam ettiğini göstermektedir.
SEÇİM SONRASI EK VERGİLER VE VERGİ ORAN ARTIŞLARI GELECEK
Üç yıldır yüksek enflasyon nedeni ile yükselen vergi matrahları nedeniyle ciddi vergi tahsilatı yapan Maliye, sonuçlardan çok memnun. Konunun tam anlaşılması için bir örnek verelim: 2020 yılının tamamında 71 milyar TL Dahilde Alınan Katma Değer Vergisi tahsilatı yapılmış iken, bu rakam Ocak 2024’te sadece bir ayda 108 milyar TL oldu. İşte bu, tam olarak enflasyonun vergilendirilmesidir. Dahilde Alınan Katma Değer Vergisi tahsilat hedefinin 2024 yılının tamamında 826 milyar TL olarak belirlenmesi, enflasyondan muzdarip olanların sadece tüketiciler olduğunu ortaya koyuyor. İktidar, hiç tasarruf yapmadan kamu giderlerini tüketiciye ödetiyor. Bu da yetmiyor, borçlanıyor. Borçlar için ödenen faiz gideri, geçen yılın aynı ayına göre Ocak 2024’te %467 oranında artıyor. Enflasyonu düşürmek için; tüketicilerin harcamalarını kısmak amacıyla kredi kartlarına sınırlamalar üzerinde çalışılıyor. Sanki enflasyona devletin harcamaları değil, tüketiciler sebep oluyormuş gibi.
Enflasyonu tüketicilerde harcayacak para bırakmayarak düşüreceklerini zannedenler, yanıldıklarını anladıklarında yine çok geç olacak. Tüketiciler harcama yapamaz ise dolaylı vergi tahsilatı azalır ve 2024 yılı için konulmuş %74 vergi tahsilat artışı gerçekleşemez. Demek ki bir defaya mahsus ek vergiler ve vergi oran artışları seçim sonrası yine tüketicinin sırtına binecek!
