Dünyada 2008 yılından beri uygulanan ve gayrimenkul sahiplerinin gayrimenkulün tamamını veya bir bölümünü kiraya vermelerini sağlayan bir web uygulaması olan Airbnb sitemi son yıllarda Ülkemizde de uygulamaya geçmiş bulunmaktadır.
Geçtiğimiz günlerde Kültür ve Turizm Bakanının 2023 yılı ilk altı aylık değerlendirme toplantısında “Sektörde Airbnb olarak tarif ediliyor ama biz aslında günübirlik kullanım diyoruz buna. Bu tarz evlere açıkçası Bakanlığımız bir mevzuat çalışması başlattı. Yıl sonuna kadar da hayata geçireceğiz.” şeklinde açıklamasından sonra dikkatler tekrar bu uygulamaya çevrilmiş bulunmaktadır.
Farklı isimlerle adlandırılan günlük veya kısa süreli kiralama sisteminin Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafında denetim, sertifikasyon ve izinler anlamında düzenlemelere ihtiyaç olduğu aşikâr olup, sistemin vergisel boyutunu kiralama hizmeti çerçevesinde ele almaya çalışacağız.
Kiralama faaliyetinin gelir vergisi boyutu
Gelir Vergisi Kanununun 37 nci maddesinde; "Her türlü ticari ve sınai faaliyetlerden doğan kazançlar ticari kazançtır." hükmüne yer verilmiş olup, aynı Kanunun 70 inci maddesinde; binaların sahipleri, mutasarrıfları, zilyetleri, irtifak ve intifa hakkı sahipleri veya kiracıları tarafından kiraya verilmesinden elde edilen gelirlerin gayrimenkul sermaye iradı olduğu belirtilmiştir.
Bu noktada vergileme açısından kiralama faaliyetinden elde edilen kazancın Ticari Kazanç mı yoksa Gayrimenkul Sermaye İradı mı olduğu önem arz etmektedir. Maliye İdaresi tarafından verilmiş olan Özelgelerde; gayrimenkullerin uzun süreli kiralanması suretiyle elde edilecek gelirden daha fazla gelir elde edilmesi amacıyla, günlük veya aylık olarak, süreklilik arz eden bir şekilde farklı kişilerin kullanımına hazır halde bulundurulması, kalacak kişilere konutun teslimi ve kalma sürelerinin sonunda konutun teslim alınması ve yeniden kullanıma hazır hale getirilmesi bir organizasyonu gerektirmekte olup söz konusu gayrimenkulü kira kontratı düzenleyerek günlük, haftalık veya aylık olarak devamlılık arz edecek şekilde kiraya vermeniz bir organizasyonu gerektirdiğinden, bu şekilde yapılan kiralama faaliyetinin ticari faaliyet olarak değerlendirildiği belirtilmiştir.
Dolayısıyla Airbnb sistemi üzerinden veya bireysel olarak günlük ya da haftalık kiralama yapan ev sahiplerinin elde etmiş oldukları kazançlar için mükellefiyet tesis edilerek ticari kazanç hükümleri çerçevesinde vergilendirilmesi gerekmektedir.
Kiralama faaliyetinin KDV boyutu
Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 1. maddesinde Türkiye’de yapılan ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesindeki teslim ve hizmetlerin KDV ye tabi olduğu, aynı maddede Gelir Vergisi Kanunu’nun 70’inci maddesinde belirtilen mal ve hakların (Gayrimenkullerin) kiralanması işlemlerinin de katma değer vergisine tabi olduğu hüküm altına alınmıştır.
Vergiyi doğuran olayın, malın teslimi veya hizmetin yapılması ile, malın tesliminden veya hizmetin yapılmasından önce fatura veya benzeri belgeler verilmesi hallerinde, bu belgelerde gösterilen miktarla sınırlı olmak üzere fatura veya benzeri belgelerin düzenlenmesi ile meydana geldiği hüküm altına alınmıştır. Bu düzenlemeler çerçevesinde, Ticari kazanç çerçevesinde verilen kiralama hizmetleri katma değer vergisine tabi olup, bu hizmetlerde yüzde 20 oranında KDV uygulanması gerekmektedir.
Dünya | Mahmut Bülent YILDIRIM
