Varlık Barışı, yararlananlara ciddi vergisel avantajlar sağlayan, işletmelerin mali yapısını düzelten, belli başlı mali ve finansal sorunları çözen çok ama çok önemli ve özel bir düzenleme. Bize göre “1 taşla 8 kuş vurulabilecek bir düzenleme”, bazılarına göre ise “bir babanın oğluna bile yapmayacağı bir şey!”.
7’nci Varlık Barışı sessizce yürürlüğe girdi
2008 yılından bugüne kadar geçen 12 yılda 6 Varlık Barışı yapıldı. Bunları sıralarsak; 1’inci Varlık Barışı 2008 yılında 5811 sayılı Kanun, 2’nci Varlık Barışı 2011 yılında 6111 sayılı Kanun, 3’üncü Varlık Barışı 2013 yılında 6486 sayılı Kanun, 4’üncü Varlık Barışı 2016 yılında 6736 sayılı Kanun, 5’inci Varlık Barışı 2018 yılında 7143 sayılı Kanun, 6’ncı Varlık Barışı 2019 yılında 7186 sayılı Kanun (GVK geçici 90. Madde).
7’nci Varlık Barışı düzenlemesi ise, geçtiğimiz günlerde 7256 sayılı Kanunla Gelir Vergisi Kanunu’na (GVK) eklenen geçici 93. Madde ile yapıldı. Yeni düzenleme, 17 Kasım 2020 tarihinden itibaren yürürlüğe girdi.
Maliye, Varlık Barışı’nın usul ve esaslarını belirledi
Maliye, geçici 93. Maddede düzenlenen yeni Varlık Barışı’nın usul ve esaslarını, 1 Seri No.lu Bazı Varlıkların Ekonomiye Kazandırılması Hakkında Genel Tebliğ ile belirledi (28 Kasım 2020 tarihli ve 31318 sayılı Resmî Gazete).
Varlık Barışı’nda vergi oranı yüzde sıfır, kaçırmayın!
Varlık Barışı’nda vergi oranı yüzde sıfır. Evet, yanlış duymadınız, hiç vergi ödemeden Varlık Barışı’ndan yararlanabiliyorsunuz! Kaçırılmaması gereken bir avantaj.
Varlık Barışı’ndan son tarih, 30 Haziran 2021!
Yeni Varlık Barışı düzenlemesi 17 Kasım 2020 tarihinde yürürlüğe girdi.
Herhangi bir uzatma olmadığı takdirde, 30 Haziran 2021 tarihinde (bu tarih dahil) sona erecek. Ancak, Cumhurbaşkanımıza, bu maddede yer alan süreleri, bitim tarihlerinden itibaren her defasında altı ayı geçmeyen süreler hâlinde bir yıla kadar uzatma yetkisi verildi. Yani, Cumhurbaşkanımız, Varlık Barışı’nın süresini 30 Haziran 2022 tarihine kadar uzatabilir.
Gider yazma ve amortisman ayırma yasağı var!
Yurtiçi Varlık Barışı kapsamında beyan edilerek kanuni defter kayıtlarına intikal ettirilen taşınmazlar için amortisman ayrılamıyor. Ayrıca, kayıtlara alınan varlıkların daha sonra elden çıkarılmasından doğan zararlar, gelirin veya kurum kazancının tespitinde gider veya indirim olarak kabul edilmiyor.
Yararlananlara vergi incelemesi ve tarhiyatı yapmama güvencesi veriliyor!
Varlık Barışı kapsamında bildirilen varlıklar nedeniyle hiçbir suretle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmıyor. Bunun için; yurt dışında bulunan bildirime konu varlıkların bildirimin yapıldığı tarihten itibaren üç ay içinde Türkiye’ye getirilmesi ya da Türkiye’deki banka veya aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi, Türkiye’de bulunan ve taşınmazlar dışındaki bildirime konu varlıkların ise banka veya aracı kurumlardaki hesaplara yatırılması gerekiyor.
Yurtdışı Varlık Barışı uygulaması
- Türkiye’de vergi mükellefiyeti bulunsun bulunmasın yerli ve yabancı tüm gerçek veya tüzel kişiler yararlanabiliyor.
- Yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarını, Varlık Barışı kapsamında 30 Haziran 2021 tarihine (bu tarih dahil) kadar Türkiye’deki banka veya aracı kurumlara bildiren gerçek ve tüzel kişiler, bildirim tarihinden itibaren üç ay içinde Türkiye’ye getirmeleri koşuluyla, söz konusu varlıkları serbestçe tasarruf edebiliyor. Bu bildirimlerin, yetkili kılınmış vekiller veya kanuni temsilciler tarafından da yapılabilmesi de mümkün bulunuyor.
- Bildirimde bulunan hesap sahibi ile yurt dışından varlığı transfer edenin farklı kişiler olmasının herhangi bir önemi bulunmuyor.
- Yurt dışında bulunan varlıkların, Tebliğ ekindeki form ile bankalara veya aracı kurumlara bildirilmesi gerekiyor. Vergi dairelerine ayrıca bir beyanda bulunulması söz konusu değil.
Yurtiçi Varlık Barışı uygulaması
- Sadece Türkiye’de gelir veya kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunan gerçek veya tüzel kişiler yararlanabiliyor. Türkiye’de gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olmayanlar, bu uygulamadan yararlanamıyor. Bu bize göre çok büyük bir eksiklik.
- Türkiye'de bulunan ancak kanuni defter kayıtlarında yer almayan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazların, 30 Haziran 2021 tarihine (bu tarih dahil) kadar Tebliğ ekinde yer alan bildirim ile gelir veya kurumlar vergisi yönünden bağlı olunan vergi dairelerine elektronik ortamda bildirilmesi gerekiyor.
- Taşınmazlar dışındaki bildirime konu varlıkların, banka veya aracı kurumlardaki hesaplara yatırılması gerekiyor.
- Varlık Barışı kapsamında bildirilen taşınmazların ayni sermaye olarak konulmak suretiyle işletme kayıtlarına alınması halinde, sermaye artırım kararının bildirim tarihi itibarıyla alınmış olması ve söz konusu kararın bildirim tarihini izleyen onuncu ayın sonuna kadar ticaret siciline tescil edilmesi gerekiyor.
Varlık Barışı kapsamında bildirilen varlıklar kayıtlara nasıl alınacak?
- Bildirilen varlıkların kanuni defterlere kaydedilmesi gerekiyor. Bilanço esasına göre defter tutan mükelleflerin, kanuni defterlerine kaydettikleri kıymetler için pasifte özel fon hesabı açmaları gerekiyor. Söz konusu hesapta bulunan tutarlar serbestçe tasarrufa konu edilebildiği gibi, sermayeye eklenebiliyor veya ortaklara da dağıtılabiliyor. Söz konusu tutarlar işletmenin tasfiyesi, Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunları uyarınca gerçekleşecek birleşme, devir ve bölünme hallerinde de vergilendirilmiyor. Serbest meslek kazanç defteri ile işletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler, söz konusu kıymetleri defterlerinde ayrıca gösterebiliyorlar.
Varlık Barışı ile 1 taşla 8 kuş vurabilirsiniz!
Varlık Barışı, yararlananlara birbirinden değerli vergisel avantajlar sağlıyor. Tam olarak 1 taşla 8 kuş vurulabiliyor. Nasıl mı?
1) Kayıt dışı varlıklar sorgusuz sualsiz kayda alınabiliyor!
2) Varlık Barışı kapsamında bildirilen varlıklar için 1 TL bile vergi ödenmiyor.
3) Bu varlıklar dönem kazancının tespitinde gelir/kazanç olarak dikkate alınmıyor ve vergilendirilmiyor.
4) Bildirimde bulunan kişiler, ortağı olduğu şirket, diğer şirket ortakları ve kanuni temsilcileri hakkında bu işlemden dolayı herhangi bir vergi incelemesi ve tarhiyat yapılmıyor, ceza kesilmiyor.
5) Bildirilen varlıklar üzerinde serbestçe tasarrufta bulunulabiliyor, bilançoda Fon hesabında tutulacak olan tutarlar sermayeye ilave edilebiliyor veya şirket ortaklarına dağıtılabiliyor.
6) Fondaki tutarların ortaklara dağıtılması halinde stopaj yapılmıyor, bu tutarlar ortaklar tarafından beyan edilmiyor ve vergilendirilmiyor.
7) Fon hesabında bulunan tutarlar işletmenin tasfiyesi, birleşme, devir ve bölünme hallerinde de vergilendirilmiyor.
8) Varlık Barışı kapsamında Fon hesabına alınan tutarlar işletmenin vergiye tabi kazancının/dağıtılabilir kazancının tespitinde dikkate alınmaksızın vergisiz olarak işletmeden çekilebiliyor.
Uluslararası otomatik bilgi değişimine bağlı vergi riskini, Varlık Barışı ile ortadan kaldırabilirsiniz!
Avrupa Birliği üyesi ülkelerin tamamının yanı sıra İsviçre, Norveç, Brezilya, Hindistan gibi ülkeler de dahil bugün itibarıyla 136 ülkenin taraf olduğu Vergi Konularında Karşılıklı İdari Yardımlaşma Sözleşmesi, 2011 yılında Türkiye tarafından da imzalandı. Türkiye, bugün itibarıyla 107 ülkenin taraf olduğu “Finansal Hesap Bilgilerinin Otomatik Değişimine İlişkin Çok Taraflı Yetkili Makam Anlaşması”nı da 21 Nisan 2017 tarihinde imzalayarak, 31 Aralık 2019 tarihinde onayladı. Bu anlaşmaya göre, imzacı ülkeler, karşılıklılık temelinde, ilgili ülkelerin mukimlerine ait finansal hesap bilgilerini, finansal kuruluşlardan toplayıp ayrı bir talep gerekmeksizin (otomatik olarak) her yıl ilgili ülkeyle paylaşacak. Değişilecek bilgiler vergi amaçları için kullanılabilecek.
Türkiye’nin ilk otomatik bilgi değişimi, 2018 yılında Norveç ve Letonya ile başladı. Anlaşma kapsamında Türkiye’nin 2020 yılında 54 ülke ile otomatik temelde bilgi göndermesi ve karşılıklılık temelinde bilgi alması söz konusu. Finansal kuruluşlarda tutulan finansal hesap bilgileri bilgi değişimi kapsamına giriyor. Taşınmaz ve araç gibi taşınır bilgileri otomatik bilgi değişimi kapsamında değil. Kapsama girmesi durumunda, hem gerçek kişi (bireysel hesaplar) hem de kurumlara ait (kurum hesabı) bilgiler karşılıklı olarak paylaşılabiliyor.
Yurt dışında gelir ve kazanç elde eden vatandaşlarımızın otomatik bilgi değişiminin yaratacağı vergi riskini, Varlık Barışı’ndan yararlanarak bertaraf etmeleri mümkün. Hem de hiç vergi ödemeden.
Sonuç olarak;
Varlık Barışı’nın yeniden ve bir kez daha getirilmesini doğru ve yerinde ancak, kambiyo, bankacılık ve gümrük mevzuatları açısından gerekli güvencelerin verilmemesi nedeniyle eksik ve hatalı bulduğumuzu belirtmek istiyorum. Yurt dışından ülkeye para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları getirme ve ülke içinde sisteme dahil etme konusu son derece hassas. İnsanlara bu konuda her türlü güvence verilmeli ve para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazlarını sisteme dahil etmeleri teşvik edilmeli.
Dünya | Abdullah TOLU
