Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Başkanlığı tarafından yayımlanan 07.05.2020 tarihli, 2020/12 sayılı koronavirüs konulu genelge ile Covid-19 virüsünün bulaşıcı bir hastalık olduğu ve söz konusu salgına maruz kalan ve sağlık hizmet sunucularına müracaat eden sigortalılara hastalık kapsamında provizyon alınması gerektiği belirtilmiştir.
KANUN NE DİYOR?
Hukukumuzda iş kazası kavramı, çok sayıda kanunda düzenlenmiş olmakla beraber 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu'nda iş kazası, “İşyerinde veya işin yürütümü nedeniyle meydana gelen, ölüme sebebiyet veren veya vücut bütünlüğünü ruhen ya da bedenen engelli hale getiren olay” şeklinde tanımlanmıştır.
İşçiler, bu dönemde işveren tarafından kendisine yüklenen sorumluluklarını yerine getirmek amacıyla toplu taşıma araçlarını kullanmakta, çok sayıda insanın birlikte çalıştığı iş ortamında saatler geçirmekte, gerektiğinde toplantılara katılmaktadır. Bu durumda işçi, işin yürütümü sebebiyle koronavirüs hastalığına yakalanmış olacağından hastalık “iş kazası” olarak değerlendirilmelidir. Aynı zamanda koronavirüs hastalığı akciğerler üzerinde büyük tahribata sebebiyet vermekte olup, hastalık ölümle sonuçlanmasa dahi işgücü kaybı meydana geleceğinden, kanunda iş kazası olarak nitelendirilebilmesi için aranan şartlar gerçekleşmiş olacaktır.
YARGITAY KARARI VAR MI?
Yargıtay 21. Hukuk Dairesi'nin 2018/2018 E. 2019/2931 K. sayılı, 15.04.2019 tarihli kararı emsal niteliğinde olup, bu kararla Yargıtay benzer bir sosyal felaket hali olan domuz gribi nedeniyle işçinin vefat etmesinden işverenin sorumlu olduğunu kabul etmiştir. Karar konusu olayda, yurt dışı seferinde salgın hastalığa yakalanan TIR şoförü hayatını kaybetmiş, SGK ölümü iş kazası olarak nitelendirmemiştir. TIR şoförü işçinin ailesi tarafından konu yargıya taşınmış, yerel mahkemece işçinin iş kazası sonucu vefat etmediğine yönelik hüküm kurulmuştur. İşçinin ailesi tarafından temyiz yoluna başvurulmuş, Yargıtay TIR şoförünün Ukrayna seferi sırasında domuz gribine yakalandığını belirterek, işçinin ölümünün iş kazası olarak sayılmasına karar vermiştir.
GENELGE KANUNA
AYKIRI OLAMAZ…
İş kazasının tanımı 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu'nda yapılmış olup, SGK tarafından yayınlanan genelgeyle kanunun önüne geçilmeye çalışılmaktadır. Bu durum normlar hiyerarşisine aykırıdır. Burada yapılması gereken, her olayın kendi içinde değerlendirilmesidir. Şöyle ki; işçinin koronavirüs hastalığına yakalanması halinde, bu hastalığa işveren tarafından verilen işin yürütülmesi sebebiyle yakalanılıp yakalanılmadığının araştırılması illiyet bağının mevcut olması halinde kanunda öngörülen şart mevcut olduğundan, hastalığın iş kazası olarak kabul edilmesi gerekmektedir.
SGK tarafından yayımlanan genelge, kanuna aykırıdır. Kanunda aranan şartların gerçekleşmiş olması, illiyet bağının mevcut olması halinde, koronavirüs hastalığı iş kazası kapsamında sayılacaktır.
SALGIN BU GENELGE İLE ARTIŞ GÖSTERİR
Genelge ile ortaya çıkacak asıl sorun; bu genelgeyi dikkate alarak koronavirüsü sıradan bir hastalık gibi değerlendirecek işverenlerin, İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile düzenlenen yükümlülüklerini göz ardı etmesi, işçiler için gerekli tedbirleri almayıp, özen yükümlülüğünü yerine getirmemesi, bu durumun sonucu olarak da vaka sayısında artış yaşanmasıdır. Zira iş kazasının meydana gelmesi halinde işverenin sorumluluğu çok daha ağırdır.
İşveren iş kazası halinde maddi ve manevi tazminat, işçinin ölümü halinde yakınları için destekten yoksun kalma tazminatı, işçinin uğradığı zarar ve tedavi masrafları için kusuru oranında sorumluluk sahibidir. Hatta işçinin ölüm veya yaralanmasıyla sonuçlanan iş kazalarında, kusuru tespit edilen işverenin Türk Ceza Kanunu uyarınca cezalandırılması dahi gündeme gelmektedir.
SGK, kanunla düzenlenen iş kazası tanımına uyan, üstelik bütün dünyayı etkisi altına alarak ülkemizde de daha önce eşi benzeri görülmemiş tedbirler alınmasını zaruri kılan koronavirüs hastalığının, nasıl ve ne sebeple iş kazası kapsamı dışında kaldığına yönelik bir genelge yayınlamaktadır?
Yukarıda açıklandığı ve emsal Yargıtay kararı ile de görüleceği üzere; SGK tarafından yayımlanan genelge koronavirüs hastalığına yakalanan işçilerin ya da ölüm halinde işçilerin mirasçılarının haklarını talep etmesini ve yargı kararı ile almasını engelleyemez. İşverenlerin bu sonu öngörerek vaziyet almalarını öneririm.
Sözcü | Nedim TÜRKMEN
